Με το ποδήλατο του Διονύση Φλεμοτόμου

Γράφει ο π. Παναγιώτης Καποδίστριας για το Περιοδικό ΡΑΠΟΡΤΟ

Της μεγάλης ποίησης το πουκάμισο
πλέκεται πάντα
δίχως μανίκια.
Δ. Φλ.

Έχω παρακολουθήσει το εν γένει ποιητικό ταλέντο του Διονύση Φλεμοτόμου σε όλα τα στάδια της ανέλιξής του: Από τη σύλληψη έως την έκφρασή του. Από τη μήτρα έως την παστάδα του πόθου και του προ-θανάτου. Από το Σαφές έως το Ασαφές του. Ως εκ τούτου μπορώ να (δια)δηλώσω πλέον προς κάθε κατεύθυνση, ότι πρόκειται για Ποίηση αυθεντική κι ενσώματη, με όνομα κι επώνυμο.

Τώρα, με χαρά και ικανοποίηση, κρατώ πολύ κοντά μου τη νέα του ποιητική συλλογή, με τίτλο «Εκδρομές με του Ερμή το ποδήλατο» (εκδ. Γαβριηλίδης, 2008) και ήδη τον κατοπτεύω στις (δια)φυγές του, ή μάλλον, στις «επιμονές - εμμονές» του, καθώς ο ίδιος λέει...
Ο κόσμος τριγύρω του μεμψίμοιρος, επίφοβος και με ημερομηνία λήξεως, η πόλη περίκλειστη έως ασφυκτική (ως συνήθως οι επαρχιακές πόλεις) προ πολλού αποπνέει «μια θλίψη θανάτου», φουλαρισμένη μάλιστα από «ανίδεους», όλο «φθαρτότητα» και «Το χωριό γραφικά ακατοίκητο / με την επίπεδη παραφωνία». Αυτός είναι ο περιρρέων κόσμος του: «Ξοφλημένος έρωτας»… Όμως, γενναία και με φωνή στεντόρεια, τον απαρνιέται ο ίδιος και (τι το καλύτερο;) προβαίνει σε μιαν «αμετανόητη μετοικεσία», με απώτερο στόχο, να διασώσει τα πολύτιμα δώρα του Έρωτα, αν και παραδέχεται ευθαρσώς, ότι

«Ο έρωτας είναι κρατήρας.
Καταπίνει τη λάβα του.
Τελειώνει
όπου ξεκίνησε».

Δεν πτοείται όμως από την κυκλοτερή αυτή παραδοχή. Την αντιμετωπίζει θετικά, την βιώνει δημιουργικά ολωσδιόλου, ενώ πολύ συχνά βρίσκεται καταμεσής αυτής της λάβας, τσουρουφλιζόμενος ολοένα. Θεωρεί μάλιστα, ότι διασώζει έτσι καταστάσεις, τις οποίες ο παρών αιώνας, ο απατεώνας, θεωρεί παρακατιανές. Και ποιες είναι αυτές;
Σταχυολογώ, χάριν παραδείγματος, ορισμένες: «το φιλί στο μάγουλο», τους «βράχους ήβης», «τα γνήσια θαύματα», τον «άγγελο του πάθους», τις «παλιές αγάπες», την «ξανθή ισημερία», την «δημοκρατία των οσμών», τις «διττές ερμηνείες των πραγμάτων», «τους έφιππους Διόσκουρους», τους «στίχους του μέλλοντος», την «ποίηση την μη πεπερασμένη», «έναν σκορπιό κοιμισμένο», «την μακαριότητα των αποτοιχισμένων», την «αυριανή προϊστορία», τις «εικονίσεις του άπιαστου», «το ζευγάρι των αλόγων του Marlboro», τη «σύνεση λιτής αφέλειας», την «αναδάσωση δακρύων».

Ο Διονύσης Φλεμοτόμος και αυτή τη φορά είναι απαράβατα φειδωλός και αμετανόητα λιτός στην έκθεση της ψυχής του. Μάς προϊδεάζει εκ προοιμίου, ότι «ο μύθος έγινε για πάντα ιστορία». Και τούτο είναι μια σπουδαία -άκρως προσωπική του- κατάκτηση! Ωστόσο, μάς επιτρέπει να ενωτιστούμε σπαράγματα μονάχα αυτής της ιδιωτικής του Μυθολογίας (ημιθέων και θεών της ιδεατής πολιτείας του), θραύσματα τού συντριπτικά σημαντικού Γεγονότος, που εβίωσε, κάτι σαν λεπτομέρεια ενός έργου Τέχνης.
Σάς προ(σ)καλώ να βρεθούμε νοερά ενώπιον ενός ζωγραφικού πίνακα (κατά προτίμησιν της Αναγέννησης), του οποιουδήποτε καλλιτέχνη. Τι εισπράττουμε απ’ αυτόν ή τι κρατά ο ποιητής; Προσλαμβάνουμε όλον τον πίνακα, όπως συμβαίνει «στα εκθέματα των μουσείων»; Όχι! Μάς ενδιαφέρουν τ’ ανεπαίσθητα και μηδαμινά, τα οποία συλλαμβάνει ακαριαία ο ποιητής: Η πτύχωση του ενδύματος, η φευγαλέα λοξή ματιά, ένα γκριζόλευκο σύγνεφο στην άκρη επάνω αριστερά, η εκφραστική των δακτύλων σε στιγμή αιωνίζουσας αφής, το βαθύ κόκκινο του κρασιού στο ποτήρι, ο αγέρωχος τρούλος εκεί ψηλά, το τσάκισμα της σελίδας στο βιβλίο που κρατά ο Ευαγγελιστής, ο φυτικός διάκοσμος εκεί κάτω δεξιά!...
Την αποσπασματικότητα αυτήν έχει επιλέξει ως εκφραστικό μοτίβο ο Διονύσης Φλεμοτόμος, γι’ αυτό και παλαιότερα, σε άλλη περίπτωση, είχα μιλήσει αναλυτικότερα για τη «σαφέστατη ασάφειά»[1] του. Διότι, έτσι και μόνον έτσι παράγεται και προάγεται η αληθής Τέχνη: Μες από την ποιοτική πυκνότητα και την ποιητική αυτοσυγκράτηση. Δίχως μεγαλοστομίες και καλλιτεχνικούς μεγαλοϊδεατισμούς αφ’ ενός, δίχως τον νεοφανή και ανέραστο πολιτισμό των Greeklish και των SMS της τρέχουσας γενιάς του μη Οράματος αφ’ ετέρου.

Κατακλείοντας τις παραπάνω σύντομες και ατάκτως ερριμμένες σκέψεις μου πάνω στο νέο ποιητικό κατόρθωμα του Δ. Φλεμοτόμου, αντιγράφω ένα χαρακτηριστικό ποίημα από τα εκδρομικά (μάλλον «αποδραστικά») στιχηρά του, για να ισχυροποιηθούν, όσα παραπάνω -de profundis- κατέθεσα:

Εκδρομή

Έλεγες εκδρομές

τις αποδράσεις μας προς τον ορίζοντα

ή τις ανόδους μας στα μέρη

που βλέπαμε το σπέρμα του φωτός

να ελεεί τους ελαιώνες και τα κυπαρίσσια.

Ο Κάλβος μαζί μας φιλικότατος

υπογράμμιζε περισσότερο τις ικεσίες των κίτρων

κι ο Κωνσταντίνος της Αλεξάνδρειας

αιτιολογούσε την αποκήρυξη

ακόμα εγκρατέστερα ερωτευμένος.

Όσο για τον μακρινό μου συνώνυμο

στην αγορά ζητούσε λέξεις εταίρες

και τις αγόραζε.

Γνώση του ύψους

σπουδή της απόστασης

φωτογραφήσεις των πλασμάτων

εικονίσεις του άπιαστου.

Ερμηνεύαμε το απλησίαστο

καταπίνοντας κουκούτσια καρπών

χωρίς να καθαρίσουμε το περιτύλιγμα.

Ύστερα ήρθαν οι σκιές των φίλων μας

και μας ανδρώσαν.

Μα σαν στο φως της επερχόμενης πανσέληνου

ξαπλώσαμε στην ήβη της θάλασσας την υγραμένη

μάθαμε των ωκεανών την μητρότητα

και της ξηράς την στέρεη

προϋποθέτουσα ζωές επιθυμία.

[1] Βλ. το δοκίμιο «Ο κατ’ επανάληψιν εικονοκλάστης (Η σαφέστατη ασάφεια του Διονύση Φλεμοτόμου)», στο π. Παναγιώτη Καποδίστρια, Ποιητικές αντοχές της Ζακύνθου, εκδ. Δήμου Ζακυνθίων 2002, σ. 59-69.