Πάει και ο Νομπελίστας Harold Pinter...

Πέθανε σήμερα, σε ηλικία 78 ετών, αποκαμωμένος από την ανίατη ασθένειά του. Ο Άγγλος συγγραφέας Χάρολντ Πίντερ υπήρξε μια κορυφαία προσωπικότητα του παγκόσμιου Θεάτρου και της Ποίησης.

Προσωπικά τον ξέρω ως Ποιητή, έχοντας διαβάσει και ξαναδιαβάσει την έκδοση του Κέδρου (2005), "Ποιήματα [1948-2004]", σε μετάφραση Νίνου Φενέκ Μικελίδη.

Βραβευμένος το 2005 με Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας δήλωνε πάντα Πολίτης του Κόσμου και δεν χαριζόταν σε κανέναν από τους μεγάλους Δυνάστες των Εθνών. Στην επίσημη ομιλία του μάλιστα, με θέμα "Τέχνη, Αλήθεια και Πολιτική", κατά την Απονομή του Νόμπελ (μαγνητοσκοπημένη, λόγω της αρρώστιας του, την οποία μπορείτε να δείτε παρακάτω από το YouTube), είπε ευθαρσώς, ότι οι πολιτικοί "δεν ενδιαφέρονται για την αλήθεια, αλλά για την εξουσία και για την παραμονή τους σε αυτή, (...) πιστεύουν ότι είναι αναγκαίο να κρατούν τους πολίτες σε άγνοια, να ζουν μη γνωρίζοντας την αλήθεια, ούτε καν αυτή της δικής τους ζωής".

Από την προαναφερθείσα έκδοση του "Κέδρου" αντιγράφω το πολύ ενδιαφέρον και κατατοπιστικό βιογραφικό του, για να κοινωνήσουμε της εξαιρετικά επαναστατικής προσωπικότητάς του:

Ο Χάρολντ Πίντερ γεννήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 1930 στη φτωχική συνοικία του Λονδίνου Χάκνεϊ, όπου πέρασε τα παιδικά του χρόνια. Παρακολουθεί θεατρικές σπουδές και το 1950 δημοσιεύει τα πρώτα του ποιήματα. Την ίδια χρονιά προσλαμβάνεται από το ραδιόφωνο του BBC ως ηθοποιός και στη συνέχεια παίρνει μέρος σε θεατρικές παραστάσεις στο Λονδίνο, όπου αρχίζει να χρησιμοποιεί το καλλιτεχνικό όνομα Ντέιβιντ Μπάρον. Το 1957 γράφει το πρώτο του θεατρικό έργο, "Το δωμάτιο", που σημειώνει επιτυχία, αντίθετα με το "Πάρτι γενεθλίων", που ανεβαίνει το 1958 κι αντιμετωπίζεται αρνητικά από την κριτική, με αποτέλεσμα να κατεβεί στο τέλος της πρώτης εβδομάδας. Θ' ακολουθήσουν άλλα έργα που αρχίζουν να επιβάλλουν τον Πίντερ ως τον πιο σημαντικό Άγγλο δραματουργό ("Το βουβό γκαρσόνι", "Ο επιστάτης", "Η επιστροφή", κ.ά.). Το 1963 "Ο επιστάτης" γυρίζεται σε ταινία και κερδίζει την Αργυρή Άρκτο στο φεστιβάλ Βερολίνου. Παράλληλα, ο Πίντερ αρχίζει να γράφει σενάρια για τον κινηματογράφο ("Ο υπηρέτης", "Επιχείρηση Κουίλερ", "Η ερωμένη του Γάλλου υπολοχαγού", κ.ά.), εμφανίζεται σε διάφορα έργα ως ηθοποιός, ενώ αργότερα αρχίζει να σκηνοθετεί δικά του και ξένα έργα.

Τού απονέμονται διάφορα βραβεία. Ανάμεσά τους το βραβείο Βρετανικής Λογοτεχνίας Ντέιβιντ Κόεν το 1995 και το θεατρικό βραβείο Λόρενς Ολίβιε το 1996 για το σύνολο της προσφοράς του στο θέατρο. Το 1997 του απονεμήθηκε το Ειδικό Βραβείο του "Πανοράματος Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου" της Ελευθεροτυπίας για το σύνολο της κινηματογραφικής προσφοράς του. Αντίθετα, αρνήθηκε το βραβείο του Βρετανού Ιππότη που θα του απένειμε η βασίλισσα της Αγγλίας.

Το 1985 εξοργίζεται, όταν στην επίσκεψή του, μαζί με τον Άρθουρ Μίλερ, στην Τουρκία, πληροφορείται για τα βασανιστήρια των πολιτικών κρατουμένων, ιδιαίτερα των συγγραφέων, με αποτέλεσμα να πάρει θέση ενάντια στην αμερικανική υποστήριξη του τότε τουρκικού στρατιωτικού καθεστώτος. Αρκετές φορές, τις τελευταίες δεκαετίες, ο Πίντερ έχει καταγγείλει τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό και έχει πάρει ενεργό μέρος σε εκδηλώσεις ενάντια στην αμερικανική πολιτική υποστήριξης δικτατοριών και επέμβασης στα εσωτερικά άλλων χωρών -ενώ ήταν ιδιαίτερα δριμύς στις καταγγελίες του ενάντια στις στρατιωτικές επεμβάσεις των ΗΠΑ και των εταίρων τους στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ.

Σε ηλικία 75 ετών, καταπονημένος από τη μάχη με τον καρκίνο, τιμήθηκε από τη Σουηδική Ακαδημία με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας 2005.

Από την παραπάνω ελληνική έκδοση των ποιημάτων του Πίντερ είναι και τ' ακόλουθα μικρά ποιήματα, δείγματος χάριν:

ΠΕΡΙΠΑΤΟΣ ΣΕ ΑΝΑΜΟΝΗ

Περίπατος ενώ αφουγκράζεσαι.

Περίπατος σε αναμονή.

Περίμενε στο χειμώνα

που αφουγκράζεται, περπάτα πλάι στον καθρέφτη.

Ξεκουράσου πλάι στον καθρέφτη της αναμονής.

Περπάτα πλάι στην εποχή της φωνής.

Αρίθμησε το χειμώνα των λουλουδιών.

Περπάτα πλάι στην εποχή της φωνής.

Περίμενε κοντά στον άφωνο καθρέφτη.

(1953)

ΓΝΩΡΙΖΩ ΤΟ ΜΕΡΟΣ

Γνωρίζω το μέρος.

Αλήθεια είναι.

Ό,τι κάνουμε

διορθώνει το χώρο

ανάμεσα στο θάνατο κι εμένα

κι εσένα.

(1975)

Η ΕΙΔΙΚΗ ΣΧΕΣΗ

(ΗΠΑ/ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ)

Οι βόμβες σκάνε

Οι γάμπες σκάνε

Τα κεφάλια σκάνε

Τα μπράτσα σκάνε

Τα πόδια σκάνε

Το φως σβήνει

Τα κεφάλια σκάνε

Οι γάμπες σκάνε

Η λαγνεία φουντώνει

Οι νεκροί βρωμάνε

Τα φώτα σβήνουν

Οι νεκροί είναι τέφρα

Ένας άντρας υποκλίνεται μπροστά σ' άλλον άντρα

Και ρουφά τη λαγνεία του.

(Αύγουστος 2004)