Stéphane Mallarmé σε μετάφραση Τάκη Βαρβιτσιώτη

Ο πολυσέβαστός μου ποιητής Τάκης Βαρβιτσιώτης, ανάμεσα στ' άλλα του πνευματικά κατορθώματα, με τα οποία κατά καιρούς πλουτίζει τη Γραμματεία μας, θυμάται κι εμένα τον αμελητέο του φίλο, αποστέλλοντάς μου αυτή τη φορά μια μετάφρασή του.

Πρόκειται για το βιβλίο "Ποιήματα Stéphane Mallarmé", που κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Αρμός, το 1999, με 120 σελίδες και περιλαμβάνει μεταφράσεις δεκαεπτά σονέτων και άλλων ποιημάτων του μεγάλου Γάλλου δημιουργού (φωτό 1) σε τρεις ενότητες.

Στ' όμορφο αυτό βιβλίο, εκτός από το κυρίως μεταφραστικό μέρος (αξίζει να επισημανθεί, ότι τα ποιήματα παραβάλλονται και στα γαλλικά), προτάσσεται ένα ποίημα ("Μνημόσυνο για τον Στέφανο Μαλλαρμέ"), ακολουθεί Εισαγωγή και κλείνει με χρησιμότατα Σχόλια, όλα του ίδιου του Βαρβιτσιώτη (φωτό2).

Ο γαλλομαθής μεταφραστής αντιμετωπίζει με σεμνότητα τον Μαλλαρμέ, προσπαθώντας ν' αποδώσει με τον καλύτερο τρόπο την υψηλή ποίηση εκείνου. Άλλωστε, όπως δηλώνει ο ίδιος στη Εισαγωγή του, ασχολείται με τον "έξοχο Διδάσκαλο" τριάντα και πλέον χρόνια.

Δεν είμαι προσωπικά σε θέση να κρίνω το μεταφραστικό αποτέλεσμα, διότι -ατυχώς- δεν γνωρίζω τη γλώσσα. Εκείνο που πάντως συλλαμβάνω αμέσως είναι, ότι αποπνέει ευώδες άρωμα γνησιότητας και δυνατή συγκίνηση. Που σημαίνει, ότι ο πρωταρχικός σκοπός επετεύχθη!

Ως μικρό δείγμα γραφής, αλλά και ως μετάληψη του λόγου δύο σπουδαίων λειτουργών της Ποίησης, αντιγράφω παρακάτω δύο σονέτα, στο πρωτότυπο και στην ελληνική τους μεταγραφή.

Quelle soie aux baumes de temps

Quelle soie aux baumes de temps

Où la Chimère s’exténue

Vaut la torse et native nue

Que, hors de ton miroir, tu tends !

Les trous de drapeaux méditants

S’exaltent dans notre avenue:

Moi, j’ai ta chevelure nue

Pour enfouir mes yeux contents,

Non ! La bouche ne sera sûre

De rien goûter à sa morsure

S’il ne fait, ton princier amant,

Dans la considérable touffe

Expirer, comme un diamant

Le cri des Gloires qu’il étouffe.

Ποιο μετάξι που ευωδιάζει απ' τον καιρό

Ποιο μετάξι που ευωδιάζει απ' τον καιρό

Βάλσαμο όπου η χίμαιρα εξασθενίζει

Όσο το νέφος το έμφυτο ν' αξίζει

Που απλώνεις, έξω απ' τον καθρέφτη σου, σγουρό!

Σημαίες περίσκεπτες στην ίδια την οδό

Διάτρητες επευφημούνται ωστόσο:

Τ' αυτάρεσκά μου, για να σαβανώσω

Μάτια, τη γυμνωμένη κόμη σου έχω εγώ.

Όχι! Το στόμα βέβαιο δε μέλλει

Νά 'ναι απ' το δήγμα του πως κάτι θα γευτεί,

Αν, ο εραστής σου ο πρίγκιπας δε θέλει

Μες στην περίοπτη των μαλλιών την πλησμονή

Να κάνει, ωσάν διαμάντι, να ψυχορραγεί

Της Αίγλης την κραυγή που καταστέλλει.

M’introduire dans ton histoire

M’introduire dans ton histoire
C’est en héros effarouché
S’il a du talon nu touché
Quelque gazon de territoire

À des glaciers attentatoire
Je ne sais le naïf péché
Que tu n’auras pas empêché
De rire très haut sa victoire

Dis si je ne suis pas joyeux
Tonnerre et rubis aux moyeux
De voir en l’air que ce feu troue

Avec des royaumes épars
Comme mourir pourpre la roue
Du seul vespéral de mes chars.

Στην ιστορία σου να παρεισφρήσω εγώ

Στην ιστορία σου να παρεισφρήσω εγώ

Θά 'ναι σαν ήρωας που τον έχουνε πτοήσει

Αν έχει με τη φτέρνα τη γυμνή του εγγίσει

Μια χλόη από έναν απαγορευμένο αγρό

Επίβουλος σε παγετώνες να σταθώ

Το αθώο αμάρτημα δεν τό 'χω εγώ γνωρίσει

Που δε θα εμπόδιζες εσύ να διαλαλήσει

Ψηλά τη νίκη του με γέλιο θριαμβικό

Πες αν δεν έχω μια χαρά που αναφτερώνει

Μ' αστροπελέκι και ρουμπίνια μες στο αξόνι

Στα ουράνια που τρυπάει η φλόφα να κοιτώ

Με διάσπαρτα βασίλεια μαζί απλωμένη

Από το μόνο μου άρμα το εσπερινό

Τον ολοπόρφυρο τροχό σα να πεθαίνει.