© ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση και αναπαραγωγή οποιωνδήποτε στοιχείων ή σημείων του e-περιοδικού μας, χωρίς γραπτή άδεια του υπεύθυνου π. Παναγιώτη Καποδίστρια (pakapodistrias@gmail.com), καθώς αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία, προστατευόμενη από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

ΘΕΜΑΤΙΚΑ ΕΝΘΕΤΑ. Ό,τι νεότερο εδώ!

Πέμπτη 26 Σεπτεμβρίου 2013

Η ανατολική πλαγιά του Καστρόλοφου της Ζακύνθου {1ο μέρος}

Εξερευνά και παρουσιάζει η ΜΑΡΙΑ ΣΙΔΗΡΟΚΑΣΤΡΙΤΗ ΚΟΝΤΟΝΗ

Μεσοκαλοκαιριάτικα, έχοντας ως οδηγό μου τον πολυτιμότατο πρώτο τόμο του ιστορικού Ντίνου Κονόμου Καστρόλοφος και Αιγιαλός, θεώρησα καλό, για τις ανάγκες του Ίσκιου μας, να επισκεφτώ την ανατολική πλευρά του Κάστρου του Τζάντε μας, την γνωστή σ' εμάς τους Ζακυνθινούς και ως Πικριδιώτισσα και να μοιραστώ την βόλτα μου μαζί σας! Ανηφόρισα από την οδό Κούρτσουλα, που αρχίζει από την πλατεία Κάλβου και είναι νότια του 1ου Γυμνασίου - Λυκείου.

Η περιοχή, όπως μας πληροφορεί ο Ντίνος Κονόμος, μετά την ολοκληρωτική καταστροφή της Ζακύνθου από τους Τούρκους και την παραχώρησή της το 1484 στους Ενετούς έναντι 500 δουκάτων το χρόνο, ξαναεποικήθηκε και συγκεκριμένα εδώ εγκαταστάθηκε η οικογένεια Κανιόση ή Κανέση ή Καρνέση. Το τοπωνύμιο αυτό δεν είναι καθόλου γνωστό στους τωρινούς κατοίκους, παρόλο που το πρώτο όνομα τής Παναγίας της Πικριδιώτισσας ήταν αρχικά Παναγία του Κανιόση.

Ας πάρουμε τη βόλτα από την αρχή και με την σειρά των τόπων που συναντάμε!

Το πρώτο που συναντάμε στο μέσο της ανηφόρας και στα αριστερά μας είναι ένα ιδιότυπο Προσκυνητάρι, που μας πληροφορεί ότι απέναντι ήταν ο Ναός της Αγίας Βαρβάρας στο Κεραμιδάκι, για το οποίο θα επανέλθουμε.

Σε κοντινή απόσταση και στα δεξιά μας, κρυμμένα μέσα σε βάτα και αγκάθια και μεταξύ δύο ακατοίκητων σπιτιών, υπάρχουν τα ερείπια του Ναού των Αγίων Αναργύρων. Ο Ντίνος Κονόμος, στο έργο του Εκκλησίες και μοναστήρια στη Ζάκυνθο, πληροφορεί τους διαχρονικούς αναγνώστες του ότι χτίστηκε από τον Νικολέτο Αντωνίου Χαριάτη, το 1658.



Το σίγουρο πάντως είναι ότι στέγαζε σπουδαία εκκλησιαστικά έργα, εκ των οποίων μερικά σώζονται στο Μεταβυζαντινό Μουσείο Ζακύνθου, όπως ο Ευαγγελισμός, η Βάπτιση, ο Μυστικός Δείπνος του Νικολάου Καντούνη (Αίθουσα Ζ του Μεταβυζαντινού Μουσείου, δημοσιευμένα από την Ζωή Μυλωνά).

Μια εικόνα απ' το εν λόγω ναό, αυτή των Αγίων Αναργύρων Κοσμά και Δαμιανού έχει μετασεισμικά ενταχθεί στο τέμπλο του Μητροπολιτικού Ναού του Αγίου Νικολάου των Ξένων Ζακύνθου.











Αυτό που έχει απομείνει σήμερα στον τόπο που επισκεπτόμαστε και ήδη βλέπετε στις εικόνες που σας παραθέτω είναι οι περιμετρικοί τοίχοι μέχρι το ύψος των ανωφλίων, η εξωτερική κλίμακα, που οδηγούσε πιθανά στον γυναικωνίτη και το πηγάδι με τον πέτρινο κυκλικό φιλιατρό του και τα σημάδια από τα σκοινιά στο εσωτερικό του.



Ο κ. Τράνακας μού ανέφερε ωστόσο κάτι αξιοσημείωτο: Ότι υπήρχε μια Σαρτζάδα από την Μπόχαλη μέχρι την εκκλησία των Αγίων Αναργύρων, της οποίας βρήκα όντως κάποια ίχνη. 

Η Σαρτζάδα αυτή φαίνεται πολύ καθαρά σε μια προσεισμική φωτογραφία, δημοσιευμένη στο διαδίκτυο από τον κ. Ανδρέα Στάβερη-Πολυκαλά και αποτυπώνει τον Άγιο Γεώργιο των Καλογραιών και την Παναγία την Γαβαλούσα. Γι’ αυτά θ’ αναφερθούμε στη συνέχεια. Ο κ. Ανδρέας Στάβερης-Πολυκαλάς μού ανέφερε -εξάλλου- ότι αυτή ήταν η λεγόμενη Κοντή και όχι το μονοπάτι που συνέδεε την Χρυσοπηγή με το 1ο Γυμνάσιο- Λύκειο.
Συνεχίζεται

20 σχόλια:

Lilian Koutsi είπε...

Μαρία προσπάθησε για αυτά που απαξιώσανε οι Ζακυνθινοι και φτάσανε σε σημείο τη Ζάκυνθο να την ακούμε μόνο από το αστυνομικό δελτίο !!!

Μαρία Σιδηροκαστρίτη-Κοντονή είπε...

Προσπαθώ όσο μπορώ!Κάθε δύο βήματα υπάρχει και κάτι που δεν περιμένεις να δείς,αφού είπανε ότι όλα καταστράφηκαν.

mareld είπε...

Μπράβο Μαράκι μου...η αγάπη σου για τη Ζακυνθούλα μας προσφέρει σε μας γνώση και συγκίνηση....το ίδιο ισχύει και για τον Ίσκιο μας....σας στέλνω τις καλύτερες ευχές μου για μια όμορφη συνέχεια του Φθινοπώρου..και όταν έρθω ας μου υποσχεθείς ότι θα πάμε μαζί αυτή τη βόλτα...φιλιά!!!!

διονύσιος Β. Ποταμίτης (Σουμάκης) είπε...

Κυρία Κοντονῆ,
Συγχαρητήρια σὲ ᾽σᾶς καὶ θερμὲς εὐχαριστίες στὸν παπὰ-Καποδίστρια!
Ἀνυπομονοῦμε γιὰ τὴν συνέχεια!

Margarita Nikolopoulou είπε...

Έτσι ακριβώς, Μαρία μου ! Κάθε πέτρα, κάθε αγκωνάρι, κάθε μαντρότοιχος και πορτόνι που έχει μείνει από τότε - και είδα κάμποσα απλά και μόνο στο δρόμο προς τη Μπόχαλη- αξίζουν χρυσάφι. Είναι ζωντανά κομμάτια που μας ξαναγυρνούν στην προσεισμική Ζάκυνθο και πρέπει να προβαλονται αλλά και να τα θεωρούμε έτσι όπως τους πρέπει: Ως θησαυρούς !
Μπράβο για τον κόπο σου.....είμαστε ευγνώμονες !

Παμπάλαιος είπε...

Πολλές ευχαριστίες! Περιμένουμε με ανυπομονησία το επόμενο.

Τατιάνα Καρύδη είπε...

Θα ήθελα πάρα πολύ κάποτε να περπατούσα εκεί, αν και μας ξενάγησες τόσο καλά Μαρία. Κρίμα που έχει τόσο πολύ εγκαταλειφθεί το μέρος.. Είναι σπουδαίο το έργο που κάνεις, για τους τωρινούς και για τους επόμενους, που μπορεί στο διάβα τους να μη βρίσκουν καν αυτά τα λείψανα μιας σημαντικής ιστορίας. Καλή συνέχεια στις εξερευνήσεις σου.

Τατιάνα Καρύδη είπε...

π Παναγιώτη, καλημέρα. Μήπως έπρεπε να εκδώσετε κάποια στιγμή σε ενότητες αυτά τα -επί σειρά ετών - πολύ ενδιαφέροντα περιεχόμενα του Ίσκιου σε συλλογικό τόμο με τις υπογραφές των συγγραφέων σας; Μη χαθεί ποτέ όλο αυτό το υλικό.

Μαρία Σ είπε...

Μαρινέτα μου σε ευχαριστούμε που μας επισκέφτηκες.Όταν με το καλό έλθεις ατη Ζάκυνθο θα σε πάω βόλτα!!!!!!

Μαρία Σ είπε...

@ διονύσιος Β. Ποταμίτης (Σουμάκης) Είναι πάνω από κάθε φαντασία αυτό που έχει συμβεί στην Ανατολική πλευρά του Καστρόλοφου!Χαρά μας που ενδιαφέρεστε.

Μαρία Σ είπε...

@ Margarita Nikolopoulou ελπίζω την επόμενη φορά που θα βρεθείς στη Ζάκυνθο να περπατήσουμε μαζί! (να δεις τι παράπονα έχει ο διαχειριστής του ιστολογίου πως όλο λέω πως θα οργανώσω κάποια περιήγηση και όλο το αναβάλω)!

Μαρία Σ είπε...

@ Παμπάλαιος.Εμεις ευχαριστούμε που μας διαβάζει! Δεν λέει να τελειώσει αυτή η βόλτα ,όλο και κάτι καινούριο εμφανίζεται!

Μαρία Σ είπε...

Τελικά η @Denise Gazia συμφώνησε ότι η Κοντή ήταν αυτή που ξεκινούσε από τους Αγίους Αναργύρους(το υποστηρίζει ο Ανδρέας Στάβερης-Πολυκαλάς) και έφθανε στον "καναπέ" στην Μπόχαλη , ενώ το μονοπάτι από την Χρυσοπηγή προς 1ο Γυμνάσιο λεγόταν-λέγεται στις πλαγές!

Ανώνυμος είπε...

Μαρία μου, αφού σε συγχαρώ για μιαν ακόμα φορά για το ενδιαφέρον σου να φέρεις στην επιφάνεια τόσο πολύτιμο υλικό, υπενθυμίζοντας στους παλιούς και παρακαταθήκη για τους νεότερους, καθώς και τον π.Παναγιώτη, που μας δίνει...βήμα(!) έτσι ακριβώς είναι! Ο Ανδρέας Πολυκαλάς, έχει δίκιο! Το απότομο, σχεδόν κάθετο μονοπάτι από το συγκεκριμμένο σημείο της χώρας μέχρι τον "καναπέ", λεγόταν Κοντή!.Ήταν φοβερά επικίνδυνο κι ελάχιστοι έκαναν την αποκοτιά να ανεβοκατεβούν από εκεί! Το άλλο από το μουράγιο της Χρυσοπηγής μέχρι εκεί που είναι το Α΄Γυμνάσιο, εκεί που φοίτησε ο Ανδρέας, πολλοί/ές άλλες της γενιάς μας κι εγώ, λέγεται όχι ακριβώς Πλαγιά, αλλά Πλάγια, Τα Πλάγια. Από εκεί ανεβοκατεβαίναμε σαν τα...κατσίκια(!) στα νειάτα μας! Αυτό όταν δεν είχε βρέξει πολύ γιατί τότε γιινόταν άκρως επικίνδυνο από τη λάσπη να φας...ξαγλιστρισία και να βρεθείς σούμπιτος από τη Χρυσοπηγή στη χώρα!!!Στο πρόσφατο ταξίδι μου, εξέφρασα την... επιθυμία στην αδελφή μου να το διαβούμε...λίαν επιεικώς(!) με αποκάλεσε..."για τα σίδερα", αφού, κι εδώ που τα λέμε κάπου είχε και δίκιο, (αχ πώς γίνεται βρε παιδιά και πάντα οι άλλοι έχουν δίκιο;),αφού όχι μόνο είναι αδιάβατο, αλλά λόγω του ότι για πολλά χρόνια τώρα ουδείς το χρησιμοποιεί, έχει εξαφανιστεί!!!
δ.μ.τ.

Χαρά Θεοδωρίτση είπε...

θα ευχηθώ απλά σε μια επόμενη βόλτα-αναζήτηση-ξενάγηση-ανακάλυψη νάχω κι εγω χώρο, τώρα που έχω χρονο
Ειλικρινά σε ζηλεύω και σε θαυμάζω!
Π.Παναγιώτη νάσαι καλά που δίνεις χώρο σε τέτοια προσπάθεια ανασύστασης της Ζακύνθου που αγνοούμε.
Την αγάπη μου και στους δύο σας

Υ.Γ. Μαράκι αν δεν το κάνεις για μένα, κάντο για το βιβλίο σου...

Δύ-στιχος είπε...


Εγώ "Κοντή" το ήξερα,
εδώ το βλέπω "Πλάγια",
εφτόνε που μου τό 'μαθε,
θα τον γιομίσω σκάγια.

Αδιάβαστος και σήμερα,
συμπάθα με Μαριώ μου.
Άμα μπορέσεις μάθε μου,
λίγα για το χωριό μου.

Δύ-στιχος

Μαρία Σ είπε...

Διονυσία, ωραία ! Λύθηκε το θέμα με το ποιά είναι η Κοντή και ποιά τα πλάγια!
Πάντως πριν από 2 εβδομάδες κατέβηκα από την Χρυσοπηγή στι 1ο Γυμνάσιο (από τα πλάγια) και σε πληροφορώ ότι μια χαρά ήταν το μονοπάτι, παρόλο που κάποιες γειτόνισσες με αποθάρυναν!
Σε ευχαριστούμε που μας διαβάζεις !

Μαρία Σ είπε...

@ Χαρά. Θ ¨οταν πηγαίνω στις εξερευνήσεις μου, έχω πάντα ένα αγκαθάκι που μου θυμίζει πως δεν σου τηλεφώνησα! Θα πάμε οπωσδήποτε αυτή την εβδομάδα!

Μαρία Σ είπε...

@ Δύ-στιχος μα όλο αδιάβαστος είσαι!!!!Τι θα γίνει τέλος πάντων!!!! Χαίρομαι πολύ που εμπλουτίζω τις γνώσεις σου για το νησάκι μας!

Θεοδώρα Σιδηροκαστρίτη - Φρέρη είπε...

Μαρία μου, κάθε ξεχασμένη κι απόκρυφη γωνιά του Ζάντε μας, έχει και μια ιστορία να πεί. Με ενθουσιασμό παρακολουθώ τις επίπονες έρευνές σου και σου πρέπει ένα μεγάλο ευχαριστώ για την προσφορά σου στους μεταγενέστερους, καθώς άπειρα ευχαριστώ στην φιλόξενη ιστοσελίδα "ο Ισκιος του Ήσκιου".

Οι πιο αναγνώστες μας Αναγνώστες

Related Posts with Thumbnails