Την πρώτη μεταπολεμική περίοδο οι σχέσεις της Ελλάδας με τη Γερμανία ξεκινούν με δεδομένο το δύσκολο και πρόσφατο τότε παρελθόν του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Μέσα στη διαμορφούμενη ψυχροπολεμική ατμόσφαιρα η Ελλάδα έγινε μέλος του ΝΑΤΟ, το 1952, προκειμένου να αντιμετωπίσει τον «κομμουνιστικό κίνδυνο», αλλά και η Δυτική Γερμανία, επωφελούμενη από την κλιμάκωση της αντιπαράθεσης Ανατολικού - Δυτικού Μπλοκ, εισήλθε στο ΝΑΤΟ, το 1955, επανακτώντας, μόλις δέκα χρόνια μετά τη λήξη του πολέμου, και την εθνική της κυριαρχία, η οποία μέχρι τότε περιοριζόταν αυστηρά από το καθεστώς της συμμαχικής κατοχής. Μάλιστα, μόλις δύο χρόνια αργότερα (1957) η Γερμανία του Κόνραντ Αντενάουερ θα γινόταν ένα από τα έξι ιδρυτικά μέλη της ΕΟΚ, γεγονός που έδειχνε τη νέα θέση της στον δυτικό κόσμο.
Απέναντι στην ελληνική χούντα η κυβέρνηση της Βόννης περιήλθε σε αμηχανία, γιατί ενώ αναγνώριζε το σκληρό πλήγμα στη νομιμότητα, οι συνταγματάρχες από την πλευρά τους δεν αποστασιοποιήθηκαν ουσιαστικά από την πολιτική των προηγούμενων κυβερνήσεων, ενώ ταυτόχρονα απέρριπταν τις οικονομικές προσφορές της Ανατολικής Γερμανίας, δείχνοντας πρόθυμοι να συνεργάζονται οικονομικά μόνο με τη Δύση. Μιμούμενο τη Δυτική Γερμανία, το καθεστώς της Ανατολικής Γερμανίας επεδίωξε, όχι μόνο στην Ελλάδα, να χρησιμοποιήσει τον εμπορικό τομέα ως Δούρειο Ίππο για τη διπλωματική ομαλοποίηση των διακρατικών σχέσεων και την «υποκατάσταση» της δυτικογερμανικής παρουσίας.
Ο έκδηλος αντικομμουνιστικός χαρακτήρας του στρατιωτικού καθεστώτος που επιβλήθηκε στην Ελλάδα με το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου επέφερε αρχικά έντονη ψύχρανση των σχέσεων της Αθήνας με όλα τα κομμουνιστικά κράτη, συμπεριλαμβανομένης και της Ανατολικής Γερμανίας. Καθώς, όμως, το καθεστώς άρχιζε να αντιμετωπίζει ολοένα και περισσότερες επικρίσεις από τη Δυτική Ευρώπη και να περιέρχεται σταδιακά σε απομόνωση οι συνταγματάρχες προέβησαν σε κινήσεις «καλής θέλησης» προς το Ανατολικό Μπλοκ, οι οποίες βρήκαν ανταπόκριση.
Η ομαλοποίηση των σχέσεων μεταξύ Ανατολικού Βερολίνου και Αθήνας το 1973 και η ρηξικέλευθη Οστπολιτίκ του Κωνσταντίνου Καραμανλή επέτρεψαν τον σταδιακό και διστακτικό αρχικά επαναπατρισμό των πολιτικών προσφύγων από το 1974 και μετά. Το ίδιο το ανατολικογερμανικό καθεστώς άρχισε να διευκολύνει την τάση αυτήν πολλών Ελλήνων επιτρέποντας τη μετανάστευση Aνατολικογερμανών υπηκόων που ήταν παντρεμένοι με Έλληνες και τη μετατροπή του ανατολικογερμανικού μάρκου σε δραχμές. Στο διάστημα 1974-1979 επετράπη σε 319 αιτούντες η επιστροφή. Η άνοδος του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία και η ραγδαία βελτίωση των σχέσεων μεταξύ Αθήνας και Ανατολικού Βερολίνου σήμανε την άρση και των τελευταίων εμποδίων στην επιστροφή των Ελλήνων που βρίσκονταν ακόμη στην Ανατολική Γερμανία.
Η περίπτωση των Ελλήνων της Ανατολικής Γερμανίας δεν έχει επαρκώς μελετηθεί σε σύγκριση με τις κοινότητες των πολιτικών προσφύγων που μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου (1946-1949) διασκορπίστηκαν στις χώρες του Ανατολικού Μπλοκ.
Οι σχέσεις Ελλάδας-Γερμανίας βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος τα τελευταία χρόνια, κυρίως στο πλαίσιο της οικονομικής-δημοσιονομικής κρίσης που μαστίζει την πρώτη και λόγω του πρωταρχικού ρόλου που διαδραματίζει στην Ενωμένη Ευρώπη η δεύτερη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου