ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: ΔΙΟΝΥΣΗΣ Ν. ΜΟΥΣΜΟΥΤΗΣ
Ο «άγνωστος» πρίγκιπας Πέτρος (1908-1980) υπήρξε ο πιο μορφωμένος πρίγκιπας της ελληνικής δυναστείας. Σπούδασε νομικά στο Παρίσι και ανθρωπολογία στο Λονδίνο, όπου και έκανε τη διδακτορική του διατριβή.
Εγγονός του βασιλιά Γεωργίου Α΄ και γιος του πρίγκιπα Γεωργίου και της Μαρίας Βοναπάρτη, έφτασε δύο φορές μέχρι τον θρόνο της Ελλάδας. Η πρώτη φορά ήταν το 1917, όταν εξορίστηκε από την Ελλάδα ο βασιλιάς Κωνσταντίνος Α΄, και η δεύτερη το 1941, στη δίνη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν ο Γεώργιος Β΄, αντί να ορίσει διάδοχό του και αντιβασιλέα τον αδελφό του Παύλο, προτίμησε τον εξάδελφό του. Αιτία ήταν η Γερμανίδα σύζυγος του Παύλου. Το 1941 πάλι ο Πέτρος έμεινε απλά ένας παρ’ ολίγον βασιλιάς, και μάλιστα σε μυστική διαθήκη.
Η δυσαρέσκεια του Παύλου και της Φρειδερίκης κατά του πρίγκιπα Πέτρου εκδηλώθηκε ανοικτά όταν ο Παύλος ανήλθε στον θρόνο. Συγκεκριμένα, ο νέος βασιλιάς ζήτησε από την κυβέρνηση το 1947 να ρυθμίσει τη θέση του πρίγκιπα Πέτρου στη σειρά διαδοχής, αλλά λόγω των πολεμικών συνθηκών στις οποίες βρισκόταν η χώρα θεωρήθηκε άκαιρο να μεριμνήσει γι’ αυτό το θέμα η κυβέρνηση αμέσως. Όμως οι κυβερνήσεις της εποχής δεν δίστασαν να υποδείξουν στον πρίγκιπα Πέτρο να αποφύγει να επανέλθει στην Ελλάδα. Στην περιθωριοποίησή του πρέπει να συνέτεινε ο πολιτικός γάμος του το 1939 με τη Ρωσίδα Ιρίνα Οβτσινίκοβα. Κατά τον Πόλεμο, κυκλοφόρησε η φήμη ότι η σύζυγός του επιδίωκε την εγκαθίδρυση στην Ελλάδα ενός Ορθόδοξου χριστιανικού αλλά και κομμουνιστικού κράτους, με τον σύζυγό της ως βασιλιά, κάτι που διέψευσε ο ίδιος ο Πέτρος.
Στην Ελλάδα έγινε ευρύτερα γνωστός για τη συνέντευξη που έδωσε τον Οκτώβριο του 1964, την επομένη των γάμων του βασιλιά Κωνσταντίνου και της πριγκίπισσας Άννας Μαρίας. Ο πρίγκιπας Πέτρος αποκάλυψε στον ελληνικό λαό μια δυναστική αντιδικία που ξεκίνησε μεταξύ του πατέρα του, πρίγκιπα Γεωργίου, και του θείου του, βασιλιά Κωνσταντίνου Α΄. Επίσης είναι γνωστή η αντιπάθεια που έτρεφε γι’ αυτόν η Φρειδερίκη, λόγω των δικαιωμάτων που ο Πέτρος ισχυριζόταν πως είχε στη διαδοχή του ελληνικού θρόνου.
Το 1961 το Πανεπιστήμιο των Αθηνών τον κάλεσε να δώσει διαλέξεις σε θέματα ανθρωπολογίας. Τότε ορισμένοι καθηγητές πρότειναν να συμπληρωθεί κενή θέση από την έδρα της ανθρωπολογίας για την εκλογή του πρίγκιπα Πέτρου. Τα ανάκτορα όμως εξεδήλωσαν την πλήρη αντίθεσή τους και μέσω του Κ. Καραμανλή ζήτησαν από τον πρίγκιπα να αρνηθεί την έδρα σε περίπτωση εκλογής του.
Ο Πέτρος υπήρξε αναμφίβολα ένα από τα πιο αξιοπρόσεκτα μέλη της ελληνικής βασιλικής οικογένειας. Άνθρωπος με πνευματικές ανησυχίες, συναναστράφηκε από μικρή ηλικία στρατιωτικούς, πολιτικούς, επιστήμονες και γαλαζοαίματους, γεγονός που του επέτρεψε να κινείται με άνεση στους κύκλους τους. Αν και γαλαζοαίματος, δεν διακρινόταν από έπαρση ή αλαζονεία αλλά από μετριοφροσύνη και παρατηρητική διάθεση που αποτυπώνεται στα κείμενά του. Ανέπτυξε αξιόλογο επιστημονικό έργο, με έμφαση στην «έρευνα πεδίου», γεγονός σπάνιο για άτομα της κοινωνικής του προέλευσης.
