Εκρήξεις στη Βηρυτό: Τουλάχιστον 78 νεκροί, σχεδόν 4.000 τραυματίες και πολλοί αγνοούμενοι

Σωστικά συνεργεία συνέχιζαν το πρωί να αναζητούν επιζώντες σε μια θάλασσα από συντρίμμια μετά τις ισχυρές εκρήξεις οι οποίες συγκλόνισαν χθες το απόγευμα την πρωτεύουσα του Λιβάνου, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους τουλάχιστον 78 άνθρωποι και να τραυματιστούν άλλοι σχεδόν 4.000, σύμφωνα με τις λιβανέζικες αρχές, οι οποίες προειδοποιούν πως ο απολογισμός των θυμάτων ενδέχεται να γίνει ακόμη πιο βαρύς μέσα στην ημέρα.

"The Eye of Beauty", ένα ντοκιμαντέρ για τον απανθρωπισμό στους παλαιστινιακούς καταυλισμούς του Λιβάνου

Αντί ευχετήριας κάρτας για τις γιορτές των Χριστουγέννων και του Καινούργιου Χρόνου, ο οπερατέρ του MEGA και σκηνοθέτης δημιουργικού ντοκιμαντέρ Μανώλης Δημελλάς (ο ενίοτε και συνεργάτης του ΙΣΚΙΟΥ) μάς απέστειλε το νέο του ντοκιμαντέρ, που συνυπογράφει με τον συγγραφέα Νίκο Κλειτσίκα και που - όπως έχουμε παλαιότερα αναγγείλει- αφορά στους παλαιστινιακούς καταυλισμούς, οι οποίοι "ανθούν" στον Λίβανο, σε μιαν εποχή μάλιστα που ο δυτικός κόσμος βρίσκεται κυριολεκτικά στον... κόσμο του.

Στους ασφυκτικούς αυτούς καταυλισμούς, όπου δεκάδες χιλιάδες οικογένειες, "στραγγαλίζονται" στην καθημερινότητά τους, περιπλανήθηκαν οι δύο δημιουργοί του ντοκιμαντέρ Ain al-Hilweh (Eye of Beauty): Το Μάτι της Όμορφης, όπως χαρακτηριστικά ονομάζεται ένας καταυλισμός 50.000 κατοίκων.

Θυμίζουμε, ότι πρόκειται για ένα ντοκιμαντέρ διάρκειας 25 λεπτών, προϊόν της δεκαήμερης παραμονής επιτόπου των δημιουργών της ταινίας Μανώλη Δημελλά και Νίκου Κλειτσίκα, αρχικά τον περασμένο Μάιο και μιας ακόμη τριήμερης επίσκεψης, τον περασμένο Νοέμβριο. Δύο άνθρωποι ευαισθητοποιημένοι στα θέματα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με εμπειρική... διατριβή στο παλαιστινιακό.

Αξιοποίησαν ο μεν Δημελλάς τις τεχνικές και πρακτικές διευκολύνσεις, που του παρείχε η τηλεόραση του MEGA και ο Κλειτσίκας, μέλος του Συνδέσμου Ελληνοπαλαιστινιακής Φιλίας την εμπειρία από τις επανειλημμένες επισκέψεις στους παλαιστινιακούς καταυλισμούς, της Συρίας, της Ιορδανίας, της Αιγύπτου. Το παραχθέν νοκιμαντέρ θα συμμετάσχει μάλλον, στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Τους ευχόμαστε να πάει όσο καλύτερα γίνεται και μάλιστα να ευιαθητοποιήσει προς την δέουσα κατεύθυνση τον ουμανισμό του πολιτισμένου (ας πούμε...) κόσμου.

Σε φάση ολοκλήρωσης το νέο ντοκιμαντέρ του Μανώλη Δημελλά "Ain al-Hilweh" ("Eye of beauty")

[Ο Μανώλης Δημελλάς, βραβευμένος σκηνοθέτης του δημιουργικού ντοκιμαντέρ και συνεργάτης του Ίσκιου μας, ήδη ετοιμάζει τη νέα του δουλειά. Από πλευράς μας δεν θ' αναφερθούμε σε αυτήν, αλλά θα παραμερίσουμε, ώστε να μάς εξηγήσει ο ίδιος παρακάτω περί τίνος πρόκειται. Εκείνο απλά που λέμε εμείς είναι, ότι έχουμε εμπιστοσύνη στην οπτική του, ευχόμαστε μάλιστα όλα να τού έρθουν ευνοϊκά και αυτή τη φορά!

π. Π.Κ.]

 Το θέμα μας αυτήν τη φορά, οι Παλαιστίνιοι πρόσφυγες του Λιβάνου. Είναι 300.000, 400.000 ή περισσότεροι; Kανείς δεν γνωρίζει. Ζουν σε άθλιες συνθήκες εδώ και 60 χρόνια σε προσφυγικούς καταυλισμούς στον Λίβανο.

Οι προσφυγικοί καταυλισμοί, άλλοι παράνομοι, άλλοι νόμιμοι έχουν το "άρωμα" από τις φαβέλες τις Nοτίου Αμερικής, μα σε ένα αραβικό στιλ.

 

Για τους Παλαιστίνιους του Λιβάνου η καθημερινότητα είναι μια τραγωδία. Tους απαγορεύεται να ασκήσουν 70 διαφορετικά επαγγέλματα, απαγορεύεται το δικαίωμα της ιδιοκτησίας, απαγορεύεται ακόμα και η αγορά οικοδομικών υλικών, ενώ δεν έχουν πρόσβαση σε καμία κοινωνική υπηρεσία του Λιβάνου. Το 60% είναι άνεργοι και το 70% ζει με 1 δολάριο την μέρα που ισοδύναμή με 1 κιλό μπανάνες.

Εκπαίδευση και υγεία τούς παρέχεται από τα ειδικά γραφεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες. Έχουν 30 κέντρα υγείας (περίπου 1 γιατρός για 10.000), ενώ υπολογίζεται ότι ο ΟΗΕ ξοδεύει κάθε χρόνο για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη το απίστευτο ποσό των 35$ για κάθε Παλαιστίνιο πρόσφυγα στο Λίβανο.
Σε μια πρόσφατη έρευνα, το 86% των προσφύγων πιστεύει πως η επιστροφή στην πατρίδα τους πλησιάζει. Σενάριο επιστημονικής φαντασίας, μα αυτό μόνο τους κρατά ζωντανούς.

Σε μια εποχή που γίνεται πολύς λόγος για τους λαθρομετανάστες, αν δούμε πώς επιβιώνουν, αν συναισθανθούμε σε κοινό χρόνο, θα συνειδητοποιήσουμε την αναγκαιότητα της προσπάθειάς τους.
Το θέμα δεν είναι να κλείνουμε πόρτες, μα ν' ανοίγουμε τα μάτια μας σε όλα αυτά που τρέχουν γύρω μας.

Υ.Γ.
"Ain al-Hilweh" (Eye of beauty): Ο μεγαλύτερος καταυλισμός Παλαιστινίων προσφύγων στον Λίβανο (περίπου 50.000). Έχει χαρακτηριστεί από τα λιβανέζικα Μ.Μ.Ε. "unlaw zone".

Νυχτιάτικα στην πόλη Βύβλος του Λιβάνου / Byblos by night / جبيل

Στον Λίβανο βρέθηκα πριν δέκα ολόκληρα χρόνια, μαζί με μια ομάδα φίλων και συνεργατών. Ήταν οι πρώτες μέρες του Φεβρουαρίου του 1999 και παντού είχες την αίσθηση, ότι αυτός ο πανέμορφος τόπος εποφθαλμιάται από τους κύκλωθεν γείτονες, μια και κείται πράγματι στο σταυροδρόμι των Πολιτισμών και των συμφερόντων των Δυνα(σ)τών του άκοσμου κόσμου μας.

Διαμέναμε στην πόλη Βύβλος (Byblos, η αρχαία πόλη των Φοινίκων), όχι μακριά από την πρωτεύουσα Βηρυτό (Beirut) και μάλιστα στο Ξενοδοχείο Byblos Sur Mer, στο λιμάνι της πόλης, πάνω σχεδόν στο κύμα. Μια και πηγαίναμε όμως εκεί για ύπνο μονάχα, δεν είχα την ευκαιρία να έχω φωτογραφίες με πλάνα ημέρας από την πόλη. Περιορίζομαι σήμερα με νυκτερινές λήψεις στην περιοχή του λιμανιού. Όστις διαθέτει ασκημένα αισθητήρια, ίσως να ξεδιακρίνει την Ιστορία διαβαίνουσα μες από το σκοτάδι, λιγάκι μελαγχολική και ανήσυχη πολύ...

Επειδή όμως, καλόν είναι να δούμε από κοινού την πόλη και στο φως της μέρας, δανείζομαι ένα βιντεάκι από το Youtube, ενώ, αμέσως μετά, αντλώ πληροφορίες από την Βικιπαίδεια:

Σύμφωνα με τον μύθο, η αρχαία αιγυπτιακή θεότητα, Ίσιδα πήγε στην Βύβλο για να βρει τα μέλη του νεκρού συζύγου της Όσιρι. Τα νερά ξέβρασαν το κιβώτιο με τα μέλη του Όσιρι στις ακτές τής Φοινίκης όπου και χώθηκε στη ρίζα ενός δένδρου. Το δένδρο αναπτύχθηκε ταχύτατα και έκρυψε το κιβώτιο στον κορμό του. Όταν όμως το έκοψαν για την υποστύλωση της στέγης του βασιλικού ανακτόρου, το δένδρο άρχισε να διαχέει εξαιρετική ευωδία.
Ακούγοντας η Ίσιδα το γεγονός ταξίδεψε στη Βύβλο. Εκεί μεταμορφωμένη σε βρεφοκόμο, η βασίλισσα της εμπιστεύθηκε την ανατροφή του νεογέννητου γιου της. Η Ίσιδα δέχτηκε και θα έκανε το παιδί αθάνατο, αν η μητέρα του δεν ταραζόταν, όταν είδε τη θεά κάποιο βράδυ να λούζει το παιδί στις καθαρτήριες φλόγες. Για να την καθησυχάσει, η Ίσιδα τής αποκάλυψε ποια ήταν και τον λόγο που την έφερε στη Φοινίκη. Ο βασιλέας τής παρέδωσε τον πολύτιμο στύλο και η θεά απέσπασε το φέρετρο του συζύγου της, το κατάβρεξε με τα δάκρυά της και το μετέφερε στην Αίγυπτο. Εκεί το έκρυψε στα έλη της Βουτούς, μακριά από το μίσος του Σετ.

Βυζαντινοί και Mαρωνίτικοι Ύμνοι από την Sœur Marie Keyrouz

Μεγάλες Μέρες Κατανυκτικής Εβδομάδας και λόγω της πολλαπλώς δεδηλωμένης αγάπης μου προς τον Λίβανο, ακούω τον διπλό δίσκο ακτίνας της Sœur Marie Keyrouz, Chant byzantin Chant traditionnel maronite, έκδοση harmonia mundi. Πράγματι, το πρώτο cd περιλαμβάνει παραδοσιακούς μαρωνίτικους ύμνους και το δεύτερο βυζαντινούς (μ' έμφαση στην Εβδομάδα των Παθών).

Η Μοναχή Marie Keyrouz γεννήθηκε στο Deir el Ahmar του Λιβάνου, κατ' αρχήν ανήκε θρησκευτικά στους Μαρωνίτες, τώρα όμως ανήκει στους Μελχίτες. Εν τω μεταξύ, το 1991 ανεδείχθη διδάκτωρ Μουσικολογίας και Ανθρωπολογίας στη Σορβόνη. Η πορεία της στη Μουσική είναι αξιοθαύμαστη, η δε φωνή της συγκινεί και αναγνωρίζεται παγκοσμίως.

Περισσότερα στην επίσημη ιστοσελίδα της, εδώ. Παρακολουθήστε όμως και την ίδια ν' αποδίδει ύμνους:

Νοητή επιστροφή στον Λίβανο

Θάλασσα μονάχα βλέπω μέσα στη θάλασσα.
Δε βλέπω όχθη. Ούτε περιστέρι.

Μαχμούντ Νταρουίς (1941-2008) από τη συλλογή Μνήμη για λήθη

Οι φρικαλεότητες των τελευταίων ημερών στη Μέση Ανατολή (εννοώ την επίθεση των Εβραίων στους Παλαιστινίους της Γάζας) αναζωπύρωσε το ενδιαφέρον και την αγάπη μου για εκείνους τους ευαίσθητους κι εύφλεκτους τόπους.

Ο νους επιστρέφει -απαιτητικά λαίμαργος- στον Φεβρουάριο του 1999 (πώς διάβηκαν ήδη δέκα χρόνια!...), οπότε βρέθηκα εκεί με μια ομάδα φίλων. Τρεις προηγούμενες σχετικές αναρτήσεις του Ιστολογίου μας δείτε εδώ, εδώ κι εδώ.

Απόψε ανατρέχω πάλι στο ταξίδι εκείνο και αντλώ ποιοτικές φωτοαναμνήσεις, μυρωδίες των τόπων, ανάσες των ανθρώπων που γνώρισα. Κι έτσι μπορώ ν' αναζώ!... Σε μέρες μάλιστα πολιτικοοικονομικού, πολιτισμικού, διαπροσωπικού και διεθνούς Λαβυρίνθου, ο στέρεος μίτος των Ταξιδιών οδηγεί σε κάποιαν (έστω και εικονική) διέξοδο!...

[Η ανάρτηση ετούτη αφιερώνεται στον Λιβανέζο φίλο Roni Bou Saba.

Το μότο της ανάρτησης προέρχεται από το βιβλίο, Ελένης Κονδύλη-Μπασούκου, Εισαγωγή στη Λογοτεχνία των Αράβων, εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2001, σ. 459]

Ποίηση του Άδωνη και κάποιες φωτοστιγμές από τον Λίβανο και τη Συρία

Φεβρουάριο του 1999, ορισμένοι εκκλησιαστικοί βρεθήκαμε για ελάχιστες ημέρες στις δυο αυτές ευαίσθητες χώρες. Σε δυό προηγούμενες αναρτήσεις μας ασχοληθήκαμε σχετικά. Δείτε εδώ το Α΄ Μέρος και το Β΄Μέρος του Αφιερώματος. Τότε δεν υπήρχαν οι ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές και οι λίγες φωτογραφίες, που περιστασιακά τραβήξαμε, ουδόλως αποδίδουν όσα ζήσαμε στις πανέμορφες αυτές χώρες.

Όμως υπήρξε μια πρόχειρη βιντεοταινία, την οποία μετατρέψαμε ήδη σε dvd, απ' όπου πλέον μπορούμε ν' αντλούμε ενδιαφέροντα στιγμιότυπα, αν και όχι αρκετά καθαρά. Η ατμόσφαιρα και η συγκίνηση παρ' όλ' αυτά, έχει καταγραφεί, ευτυχώς! Έτσι, με την πρώτη ευκαιρία επιστρέφουμε εκεί, αφουγκραζόμενοι (μες από τούτο εδώ το Ιστολόγιο) σκηνές από την καθημερινότητα των δύο εκείνων πόλεων της Εγγύς Ανατολής και του Ορθόδοξου πρεσβυγενούς Πατριαρχείου Αντιοχείας.

Από το 2003 έχουμε όμως και μιαν επιπλέον ευτυχή δυνατότητα: Να εισοδεύουμε και στον ποιητικό έλλογο κι εύχυμο λόγο της Συρίας, δι' ενός σπουδαίου βιβλίου του διεθνώς αναγνωρισμένου Σύρου ποιητή Άδωνη (ψευδώνυμο του Αλί Άχμαντ Σαΐντ Εσμπέρ, γεννημένου το 1930, σ' ένα χωριό της Λαοδικείας).

Πρόκειται για τον ποιητικό Τόμο "Οι αναλογίες και οι αρχές", με Εισαγωγή, Μετάφραση, Σχόλια και Λεξιλόγιο της Ελένης Κονδύλη-Μπασούκου, πολύτιμης πλέον Φίλης και καλής Συνοδοιπόρου μας στην περιπέτεια του blogging. Η Ελένη, έγκριτη Αραβολόγος - Καθηγήτρια στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο, καλή Ποιήτρια, αλλά εν πρώτοις Άνθρωπος, είχε την ευγενή καλοσύνη να μού στείλει (συν τοις άλλοις) το συγκεκριμένο βιβλίο (εκδ. Ελληνικά Γράμματα), με μια θερμότατη αφιέρωση. Για όλα την ευχαριστούμε από καρδίας.

Από το βιβλίο αυτό, λοιπόν, δημοσιεύουμε αμέσως παρακάτω μερικούς ενδεικτικούς στίχους, εισαγωγικούς ή και σχολιαστικούς, των φωτογραφιών από το ταξίδι μας του 1999, που ακολουθούν.

Τα παιδιά

Διάβασαν τα παιδιά το βιβλίο τού σήμερα - είπαν:

Ιδού, καιρός

που ανθίζει στων συντριμμιών τα σπλάχνα -

Γράψανε:

Ιδού, καιρός, είδαμ' εντός του

πώς ο θάνατος τη γη αναθρέφει,

και πώς το νερό, το νερό προδίδει.

Ο χαμένος

Δεν ήταν ανάμεσά μας απόσταση -

Σκόνη το δέντρο της αγάπης,

και η νύχτα αγώγι που κουβαλά τα βήματά μου,

και κουβαλά την έρημο

Δεν ήταν ανάμεσά μας απόσταση -

Η ώρα ήταν γύμνια

κι ένδυμα ο θάνατός μου:

Ο κληρονόμος της άμμου

φέρνει τη μαύρη πέτρα για ψωμί

τον ήλιο, απόσκιο και νερό.

Η αρχή της ζωής

Με τον ιστό του αφανισμού

από ουρανό δίχως βροχή

ερχόταν,

προχωρούσε στεφανωμένος μ' αίμα

Κι έλεγε για την απλωσιά, κι έλεγε για τη γέννα...

Λίβανος

Στο εσωτερικό του Μπελεμέντειου Ορθόδοξου Πανεπιστημίου, στα περίχωρα της Τρίπολης του Λιβάνου.

Στη Μονή του Αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού (κοντά στην Τρίπολη του Λιβάνου), όπου και οι εγκαταστάσεις του παραπάνω Πανεπιστημίου.

Τέσσερα στιγμιότυπα από το κέντρο της πόλης της Βηρυτού.

Χαρακτηριστικό τραπέζι σαλονιού στο Μέγαρο της Ορθόδοξης Μητρόπολης Βηρυτού.

Συρία

Στο σπίτι του Αγίου Ανανία, όπου κατέφυγε -κατά τις Πράξεις των Αποστόλων- ο διώκτης Σαύλος, μετέπειτα Απόστολος Παύλος. Σήμερα είναι ναός, ο οποίος ανήκει στην Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία.

Το εσωτερικό του Ορθόδοξου Πατριαρχικού Ναού της Δαμασκού και στιγμιότυπο από τελούμενη εκεί Θεία Λειτουργία.

"Η Αυτού Θειοτάτη Μακαριότης ο Πατριάρχης της Μεγάλης Θεουπόλεως Αντιοχείας, Συρίας, Αραβίας, Κιλικίας, Ιβηρίας τε και Μεσοποταμίας και πάσης Ανατολής ΙΓΝΑΤΙΟΣ", στην έδρα του, στο Πατριαρχικό Μέγαρο της Δαμασκού. Εξελέγη στις 2 Ιουλίου 1979. Η Εκκλησία της Αντιοχείας περιλαμβάνει 23 Επαρχίες, εκ των οποίων 6 στη Συρία, 6 στον Λίβανο, 3 στην Τουρκία, 1 στην Αραβία, 5 στη Βόρειο και Νότιο Αμερική, 1 στην Αυστραλία και 1 στη Δυτική και Κεντρώα Ευρώπη.

Παραδοσιακό συντριβάνι εσωτερικού χώρου στο αίθριο του Ξενοδοχείου Μεριντιέν της Δαμασκού.

Σ' ένα παραδοσιακό ταβερνείο της Δαμασκού.

Ο περικαλλής κεντρικός πολυέλαιος στο καθολικό της Μονής Παναγίας Σεϊντνάγιας.

Στο "δωμάτιο", όπου φυλάσσεται και προσκυνείται η περίπυστη εικόνα της Παναγίας Σεϊντνάγιας, γνωστή και περιώνυμη ανά τον κόσμο.

Υποδοχή από την Ηγουμένη, κέρασμα και ανταλλαγή θερμών προσρήσεων στο Αρχονταρίκι της Μονής της Παναγίας Σεϊντνάγιας.