Κλειστοφοβία - φοβία - βία έσωθεν. Στιγμές από την α΄ προβολή της ταινίας "Επαφή" του Τώνη Λυκουρέση στη Ζάκυνθο

Γράφει ο π. Παναγιώτης Καποδίστριας 

Φωτογραφίες: Ιωάννης Πορφύριος Καποδίστριας

Την περασμένη Παρασκευή, 12 Απριλίου 2019, στον κινηματογράφο "Φώσκολος" της Ζακύνθου προβλήθηκε, για πρώτη φορά στο νησί, η νέα ταινία του σκηνοθέτη Τώνη Λυκουρέση, υπό τον υπαινικτικό τίτλο "Επαφή".

Κατάμεστος ήταν ο κινηματογράφος από ανθρώπους των γραμμάτων, των τεχνών, της επιστήμης, οι οποίοι έφθασαν για να συμμετάσχουν στη χαρά του φίλου τους και συμπατριώτη Τώνη Λυκουρέση, ο οποίος, σε κάθε βήμα της πολύχρονης διαδρομής του στον χώρο, τιμά την καταγωγή του, προβάλλει τα Επτάνησα και τις ιδιαιτερότητές τους, επιμένει στην διασώζουσα Ποιότητα με κάθε κόστος. 

Αυτή τη φορά με την "Επαφή" του ο Λυκουρέσης εφάπτεται σε σπασμωδικά (συν)αισθήματα που απορρέουν από την αναγκαστική γειτνίαση με τον πλησίον, στη σύγχρονη Αθήνα, κατά την διάρκεια ενός γενικού μπλακ-άουτ του ηλεκτρικού ρεύματος και μάλιστα μέσα σε ασανσέρ. Μικρές-μεγάλες ιστορίες συναντήσεων σε τόπο κλειστοφοβίας - φοβίας - βίας έσωθεν εντέλει!

Όλοι οι θεατές "κλειστήκαμε" σε όλα τα ανανσέρ της ταινίας -μικρόκοσμους αυτογύμνωσης- και ποθήσαμε διΈξοδο διαφυγής από το θλιβερά μονήρες Εγώ μας, το οποίο βρίσκει πάντα χαραμάδα, ώστε από εκεί να μας κατατρέχει. Γι' αυτό και απαξάπαντες χειροκροτήσαμε θερμά τον παρόντα Σκηνοθέτη, ο οποίος μάλιστα έκανε μια συγκινησιακά φορτισμένη χαιρετιστήρια εισαγωγή προ της προβολής. 

Εύγε, Τώνη! Ανέκαθεν και τώρα μάς κάνεις να αισθανόμαστε ψηλότεροι!!!

....

Μια πρώτη επαφή με την "Επαφή", τη νέα ταινία του Τώνη Λυκουρέση

Καλοκαίρι στη σύγχρονη Αθήνα. Με αφορμή την αιφνίδια διακοπή ρεύματος, πέντε διαφορετικά ζευγάρια καθημερινών ανθρώπων εγκλωβίζονται σε πέντε ακινητοποιημένους θαλάμους ασανσέρ. Η αναγκαστική συνύπαρξη του ενός με τον άλλον βγάζει στην επιφάνεια εσωτερικές φοβίες κι αληθινά συναισθήματα, καλά κρυμμένα έως τότε. Σε μια κόλαση τεσσάρων τετραγωνικών, ο πόλεμος ξεκινάει.

Σημείωμα σκηνοθέτη

Η παραμονή του κινηματογραφικού φακού μέσα στους χώρους των ακινητοποιημένων ασανσέρ, επιβάλλει στους χαρακτήρες της ταινίας μια ασφυκτική πίεση και μια αυξανόμενη ένταση. Στο εσωτερικό των κτηρίων όπου έχουν αποκλειστεί, ο χρόνος του εγκλεισμού επιμηκύνεται και πολλαπλασιάζεται με το πέρασμα από την μία ιστορία στην άλλη. Τα όρια των κλειστών θαλάμων καταργούνται σταδιακά για τον θεατή, καθώς αναπτύσσεται σε πρώτο πλάνο η ακραία συμπεριφορά των ηρώων που οδηγούνται σε συγκρούσεις, προβάλλοντας μια σημερινή κοινωνία σε κρίση.

Συντελεστές

Σκηνοθεσία: ΤΩΝΗΣ ΛΥΚΟΥΡΕΣΗΣ

Σενάριο: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛΙΔΗΣ, ΔΟΜΝΙΚΗ ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ, ΤΩΝΗΣ ΛΥΚΟΥΡΕΣΗΣ

Πρωταγωνιστούν: ΝΕΝΑ ΜΕΝΤΗ, ΑΚΗΣ ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΥ, ΧΡΗΣΤΟΣ ΛΟΥΛΗΣ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΑΪΔΙΝΗ, ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΟΥΚΑΛΑΝΙ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, ΔΟΜΝΙΚΗ ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΧΡΥΣΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ, ΝΑΤΑΛΙΑ ΣΟΥΪΦΤ

Έκτακτη συμμετοχή: ΖΩΗ ΙΩΑΝΝΙΔΗ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΑΡΕΙΟΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΑΒΒΙΔΗΣ, ΑΝΔΡΙΑΝΟΣ ΓΚΑΤΣΟΣ, ΚΑΡΕΝ ΜΠΟΥΛΙΕΡΗ, IAN DOUGLAS ROBERTSON, ΝΙΚΟΣ ΧΑΡΙΤΟΣ

Η ταινία κυκλοφορεί τις 4 Απριλίου 2019 από την Filmcenter Τριανόν.

Οι "Σκλάβοι στα δεσμά τους": Αυτοί, χωρίς εαυτούς...

Παρουσιάζει ο π. Παν. Καποδίστριας

Ο καλός φίλος μου σκηνοθέτης Τώνης Λυκουρέσης, με την ευγένεια που τον διακρίνει, μερίμνησε ώστε απόψε να δω τη ταινία του "Σκλάβοι στα δεσμά τους", τη βασισμένη σε λογοτέχνημα του Κωνσταντίνου Θεοτόκη.

Είμαι αμέσως μετά την προβολή και δεν μπορώ να μην είμαι ιδιαίτατα φορτισμένος από τη θέασή της. Δεν μένω μόνο στη δυνατή ιστορία -σκαμπίλι στον επτανησιακό καθωσπρεπισμό των αρχών του 20ού αιώνα- αλλά μ' ενδιαφέρει να υπερτονίσω ορισμένα στοιχεία και σημεία, τα οποία -θεωρώ- δηλούν τη σκηνοθετική επάρκεια και την ευθύβολη ματιά του Λυκουρέση.

Το κινηματογραφικό χρώμα ήταν τόσο υποβλητικό, ώστε γινόταν στενάχωρο, αν όχι φυλακιστικό, αντικατόπτρισμα πάντως των στενάχωρων ψυχών και των συνθηκών καθημερινής ψευδο-ζωής της μυθιστορίας. Οι νοητοί όφεις, που κατέφαγαν εντέλει τον Οφιούχο, εξαιρετικά ευδιάκριτοι ανά πάσα στιγμή. Οι χαρές τόσο στερεμένες, ώστε να είναι εντελώς ανύπαρκτες. Το αρχοντικό κόκκινο των εσωτερικών τοίχων έμοιαζε δυσώδες, όπως και η υγρασία στα πεζούλια και την ψυχή της Κέρκυρας. Τα ρούχα εγκιβώτιζαν την κακοτυχία μιας ολόκληρης ξεθωριασμένης εποχής. Τα προπατορικά πορτρέτα καλοδέχονταν τα σκισίματα των καναβάτσων τους, ώστε να λυτρωθούν -έστω κι έτσι- οι εγκλωβισμένες μορφές και οι παγωμένοι μορφασμοί των μοιραίων προγόνων. Οι όσοι ερωτισμοί, ανοργασμικοί και με άλφα στερητικό, εξαιτίας του περιρρέοντος παρακμιακού τοπίου και της εσωτερικής ανεστιότητας. Το φως πλάγιο και ατελέσφορο στα λυπηρά δωμάτια, με θέα στο πέλαγος του Πουθενά και ηχώ τη Σιωπή. Ο Άλκης, ο φτισικός αδικημένος της Αγάπης, απείκασμα όλων των αδιέξοδων και αποδιοπομπαίων ερώτων νυν και αεί. Η Ευλαλία, θυσία στην αλαλία των κατεστημένων συμφερόντων και των αδιάγνωστων σκοπιμοτήτων. Κακόμοιροι όλοι τους, παραδομένοι στα ένστικτα και τις τριβές της Ιστορίας. Δαχτυλίδια, δίχως δάχτυλα... Αυτοί, χωρίς εαυτούς... Σκλάβοι στα δεσμά τους, όνομα και πράμα...

Ο Λυκουρέσης πέτυχε με το παραπάνω -πιστεύω- αυτό που επιθυμούσε! Και το βεβαιώνω τούτο μετά λόγου γνώσεως, επειδή γνωρίζω, ότι ο Τώνης ανέκαθεν στην Τέχνη του δεν περιορίζεται σε μιαν απλοϊκή καταγραφή γεγονότων, μια συνήθη ανατομία εποχής ή μιαν ατμοσφαιρική ηθοπλασία, αλλά ορέγεται (επιτρέψατέ μου, παρακαλώ, την έκφραση) τη νεκροψία τεθνεώτων συναισθημάτων, προς γνώσιν πάντως και συμμόρφωσιν... Και τούτο, επειδή πολύ καλά γνωρίζει (και όλοι το γνωρίζουμε, ας μην τρέφουμε αυταπάτες), ότι όλα τα παραπάνω που αναφέραμε και άλλα τόσα που αιχμαλωτίζονται καρέ-καρέ στην ταινία και δεν μπορούν με λόγια να περιγραφούν, επιστρέφουν ανά εποχή... Μπορεί με άλλα ρούχα, άλλα χρώματα, άλλα δάκρυα, άλλες μορφές, άλλους λυγμούς και μορφασμούς, όμως επιστρέφουν... Όλα εντέλει ανακυκλώνονται, πορευόμενα όπως-όπως στον μοιραίο κύκλο της Ανάγκης.

Ευχαριστώ τον πολύτιμο Φίλο Τώνη Λυκούρεση για την ευκαιρία που μού χορήγησε απόψε και τού εύχομαι πάντα επιτυχίες.

Να σημειώσω τέλος, ότι παλαιότερα δημοσιεύσαμε δύο εξαιρετικές θεάσεις της ταινίας, τις οποίες ετοίμασαν ειδικά για το πολυπεριοδικό μας δύο πιστές αναγνώστριές μας, η Αριάδνη και η Αναΐς, τις οποίες μπορείτε να διαβάσετε εδώ κι εδώ αντίστοιχα.

Δύο γυναίκες - μία γυναίκα

[Μού άρεσε η προσέγγιση, που κάνει η νέα φίλη Αναΐς, των κινηματογραφοποιημένων ηρωίδων του Κωνσταντίνου Θεοτόκη στο "Σκλάβοι στα δεσμά τους"! Περισσότερο επειδή απογυμνώνει αγαπητικά τις φιγούρες αυτές, προσδίδοντάς τους σταυροαναστάσιμη προοπτική.

Μού άρεσε τόσο, ώστε σπεύδω να αναδημοσιεύσω το κείμενό της από το "Ανέμων Δίχτυα" (το Ιστολόγιό της) στον "Ίσκιο" μας, ώστε όλοι να διαβάσετε το καλό αυτό κείμενο! Αναΐς, ελπίζω να έχω την άδειά σου και σ' ευχαριστώ εκ μέρους όλων!

π. Π.Κ.]

Η Ευλαλία και η Αιμιλία.
Δύο γυναικείοι χαρακτήρες, Δύο μοιραίες γυναίκες στο μυθιστόρημα "Σκλάβοι στα Δεσμά τους" του Ντίνου Θεοτόκη, και στην σκηνοθετική παλέτα αποχρώσεων του Τώνη Λυκουρέση.
Για μένα είναι η ίδια γυναίκα σε άλλη ηλικιακή στιγμή.
Η Ευλαλία ενσαρκώνει την αγνότητα του άνθους, και της σκέψης. Την καθαρότητα και διαύγεια του νερού, και των προθέσεων, την ακρίβεια, τη συνέπεια και την ακεραιότητα. Μπορεί να φυτρώνει και να αναπτύσσεται μέσα σε τοξικό περιβάλλον, σε αναθυμιάσεις φθοράς και αλλοτριώσεις αποσύνθεσης, όμως διατηρεί αθωότητα αναπνέοντας αποπνικτικό αέρα.
Είναι τόσο συνεπής και συμβατή με τις αξίες της...
Εκφράζει την ακρίβεια της συνέπειας έως κεραίας, απόλυτα συμβατή προς το ορόσημο των ιδεών της- το alter ego της. Έχει την τόλμη με απόλυτη αμεσότητα να σταθεί απέναντι στον καθρέφτη της, και να κοιτάξει θαρρετά στα μάτια τον εαυτό της, χωρίς να τρεμοπαίξουν τα βλέφαρα. Πετυχαίνει χωρίς κόπο εκείνο που πασχίζει μάταια ο φθαρμένος ψυχισμός του πατέρα της, ο οποίος αδυνατεί να συναντηθεί με τη γνησιότητα του πρώτου εαυτού του. Η φθορά εκεί έχει προχωρήσει σε βαθμό πλήρους αποδιοργάνωσης και ευτέλειας.
Η Ευλαλία μάλλον αρνείται να ξεφύγει από τους κώδικες αξιών της και θυσιάζει με πλήρη γνώση του κόστους την αθωότητά της στο βωμό της ευθύνης που έχει η αγάπη. Θυσιάζει έτσι την ίδια την αγάπη που απαρνιέται τη δικαίωσή της.
Είναι η Ευλαλία, που χρειάστηκε να επιστρατεύσει όλο το θάρρος της, για να ομολογήσει και να υπερασπιστεί την αγάπη της, και άλλη τόση γενναιότητα για να τη θυσιάσει... Αυτό το κάνει χρησιμοποιώντας την ελευθερία της, προκειμένου να την δεσμεύσει, γνωρίζοντας ότι πρόκειται για χρυσό κλουβί, αλλά κλουβί.
Παραδίδει την ελευθερία της δέσμια «ελευθέρως», αλλά και ως ποινή με την οποία πληρώνει την Ατόφια Αγάπη. Για να αναδείξει στο αποκορύφωμα του πόνου, ότι η Αγάπη προηγείται την Ελευθερίας. Δεν καταδέχεται υποχώρηση της αλήθειας.
Η αλήθεια της κόβει σαν μαχαίρι, και κόβει ακριβοδίκαια για όλους και ανελέητα για τον εαυτό της.
Μόνο αν γίνεις αυστηρότερος προς τον εαυτό σου, δικαιούσαι να εφαρμόσεις δικαιοσύνη προς τους άλλους.
Εξαντλεί μάλιστα τα όρια της αντοχής και της σκληρότητας προς τον εαυτό της. Μόνο στην τελευταία πράξη επιτρέπει στον εαυτό της μία συμβατική ευτυχία και αυτό εφόσον είναι επιταγή, παρακαταθήκη, εκφρασμένη θέληση εκ μέρους του αγαπωμένου προσώπου. Πάντα όμως διατηρεί τα «χωρικά ύδατα» συγκεκριμένα. Οριοθετεί μέσα της το «χωρίς όρια», και το διαφυλάττει με το σεβασμό και την τρυφερότητα που αρμόζει σε άβατο ιερό. Η Αγάπη της ζει αιώνια, γιατί την έχει εναποθέσει σε ένα ιερό χώρο αιώνια μέσα στη Μνήμη. Και μόνο έτσι μπορεί να ζήσει στο σήμερα.
Η Αγάπη είναι στην πραγματικότητα ατσάλινη κι ας εμφανίζεται με τρυφερό κέλυφος. Η Ευλαλία διαφυλάσσει ατσάλινο ηθικό κώδικα μέσα σε εύθραυστα στήθη.
Αν η Ευλαλία είναι η απαρχή, η Αιμιλία είναι η συνέχειά της στο χρόνο.
Η Αιμιλία δίνει απλόχερα, γνήσια και χωρίς υπολογισμούς. Δεν καταδέχεται τέτοιους. Δίνει τα πάντα, χωρίς δεύτερες σκέψεις. Δίνει εκεί που έχει επιλέξει, και ξέρει να έχει μια πλουσιότητα που δεν εξαντλείται. Ξέρει τι δίνει και είναι αυθεντικό το δόσιμο προς κάθε κατεύθυνση. Δίνει διατηρώντας τον Σεβασμό απέναντι στο Δόσιμο, απέναντι στον εαυτό της. Υπακούει, όπως η Ευλαλία σε άγραφους κώδικες συνέπειας. Στον δικό της κώδικα ηθικής που είναι συγκεκριμένος και στιβαρός. Ο λόγος της είναι απόλυτα συμβατός προς τα έργα της. Λέει με κοφτερή αλήθεια εκείνο ακριβώς που έχει να πει, χωρίς περιστροφές, ενώ συνεχίζει να είναι γενναιόδωρη. Δίνει χωρίς να εξαντλείται. Με την αριστοκρατική ανωτερότητα μιας βασίλισσας και την απλότητα παιδιού. Χαρίζει κυρίως θησαυρούς, που δεν είναι ορατοί. Σκλαβώνει με αυτήν την άνεση του ρίσκου. Αρνείται να προστατευτεί.
Έχει όμως μία αδυναμία. Πρέπει εκείνος που χαρίζει την αγάπη της, να την αντέξει. Δεν ανέχεται ταπεινές ιδιότητες ή αδυναμία σθένους σ εκείνον που τοποθέτησε στο θρόνο της λατρείας της. Η αντισυμβατικότητά της δεν επιτρέπει συμβάσεις με την αδυναμία. Η διάγνωση της υποβάθμισης αισθημάτων του ανθρώπου της επιλογής της, είναι ο Μεγάλος Πόνος. Είναι γκρέμισμα από πολύ ψηλά.
Αν η ίδια, στο έδαφος μιάς εποχής που δεν ευνοεί τη γυναίκα, μπορεί να ρισκάρει τα πάντα, μπορεί να είναι ελεύθερη απέναντι στην ίδια κλειστή κοινωνία, στα χρήματα, και κυρίως απελευθερωμένη στο δόσιμο, δεν άξιζαν όλα αυτά έναν αληθινό άντρα; Μία αληθινή γυναίκα ζητάει μόνον έναν αληθινό άντρα.
Είναι όμως μία βαθιά ελεύθερη γυναίκα απέναντι σ έναν φοβισμένο νέο άντρα που δεν τολμά ν' αγγίξει το Απόλυτο που δέχεται. Αυτός ο φόβος του, που υπερβαίνει την αγάπη του, είναι ύβρις ασυγχώρητη.
Μετά όλα αποχρωματίζονται. Αποδεσμεύει τον εαυτό της από τον κώδικα ηθικής της και τιμωρείται δι αυτού του τρόπου. Η φθορά θα έρθει ως συνέπεια.
Ίσως εκείνο που διαφοροποιεί αυτά τα δύο πρόσωπα, είναι ο τρόπος διαχείρισης του πόνου.
Ο τρόπος που αντιδρά στον ψυχικό πόνο η Ευλαλία, είναι σιωπηλός και ανέκφραστος, αθόρυβος, αλλά παραμένει συνεπής ως το τέλος, με όποιο τίμημα.
Ο τρόπος που αντιδρά η Αιμιλία στον πόνο είναι συμβατός με τη δυναμικότητα της ιδιοσυστασίας της. Είναι προβολικός και κοινωνικά «επιθετικός», ενώ στρέφεται με τόση δύναμη όση και η αγάπη της, σε μια έξοδο απελπισίας με το κεφάλι ψηλά και το χαμόγελο στα χείλη.
Δεν έχει συγχωρήσει την αδυναμία καθώς η ίδια είναι δυνατή.
Δεν συγχωρεί τον Γιώργη, που ξέπεσε από το θρόνο που είχε μόνο γι αυτόν. Δεν συγχωρεί τον εαυτό της που πίστεψε ότι αγαπιέται όσο αγαπάει. Δεν συγχωρεί τον εαυτό της, που λάτρεψε ένα θεό που ξέπεσε στην άρνησή της.
Δεν συγχωρείς ένα θεό που εκπίπτει.
Δεν συγχωρεί τον εαυτό της που εξάντλησε τα θεμέλια του αυτοσεβασμού της για κάτι που δεν ήταν στο ύψος τα ουρανού...
Έτσι παραιτείται απογοητευμένη του ιδεώδους.
Μέσα στον ιδιαίτερο ψυχισμό αυτής της γυναίκας εμπεριέχεται ο δυναμισμός εκφρασμένος με κυριαρχικό τρόπο και την ίδια στιγμή η εύθραυστη τρυφερότητα της αληθινής γυναίκας.
Η απόσταση ανάμεσα στις δύο γυναίκες είναι ουσιαστικά ανύπαρκτη.
Πρόκειται για την ίδια γυναίκα.
Η Ευλαλία είναι η αυγή της ζωής, η Αιμιλία είναι η γόνιμη ωριμότητα. Εξελίσσεται το εύθραυστο νέο κορίτσι σε αισθαντική γυναίκα που ξέρει τι θέλει, τι δίνει και κυρίως γιατί το δίνει.
Όταν αποκαθηλώνει τον θεό της, το κάνει με την επισημότητα του πένθους που αποχαιρετάς ένα νεκρό. Αποκαθηλώνεται όμως και η ίδια, ενώ εξακολουθεί να έχει το θάρρος του ρίσκου και τότε, διατηρώντας ένα διάπυρο εσωτερικό υλικό, ικανό ν' αλλάξει τους κώδικες αξιών της μέσα σε μια νύχτα.
Δεν ξέρω αλήθεια, τι μπορεί να είχε στο μυαλό του ο εξαιρετικά βαθύς συγγραφέας, και ποια είναι η αλήθεια του εμπνευσμένου σκηνοθέτη, αλλά εγώ είμαι ευγνώμων και προς τους δύο, γιατί με οδήγησαν σε μια μυσταγωγία.
Ακόμη και αν είναι άλλα τα πρόσωπα που είδα εγώ σε μια αίθουσα κινηματογράφου, εγώ είμαι η Ευλαλία που αναγνώρισε τον εαυτό της και ως Αιμιλία και ευγνωμονώ για τη «γνωριμία» μου μαζί τους. Πράγματι, είχαν να μου γνωρίσουν «άγνωστα» μονοπάτια του νου και της καρδιάς μου.

Τώνης Λυκουρέσης στο "Σκλάβοι στα δεσμά τους", ο ακριβής ανατόμος του ψυχισμού μας

[Η ταινία "Σκλάβοι στα δεσμά τους" του Τώνη Λυκουρέση, βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Κωνσταντίνου Θεοτόκη, παίζεται ήδη στις αίθουσες, συγκινώντας το κοινό.

Από την πλευρά μας, παρακαλέσαμε τη φίλη του "Ίσκιου" Αριάδνη, μόλις δει την ταινία, να μάς την παρουσιάσει, ώστε κι εμείς να την "δούμε" μες από τα δικά της μάτια. Όλοι θα συμφωνείτε, ότι οι προσεγγίσεις της Αριάδνης σε όλα τα ζητήματα, που -ευκαίρως ακαίρως- θίγονται εδώ έχουν καθαρότητα σκέψης, σφριγηλότητα γραφής και προπάντων ειλικρίνεια! Όλα τούτα συνηγορούν στο να θεωρούμε, ότι θα ήταν (όπως και ήταν, πράγματι) ο καλύτερος εκπρόσωπος του "Ίσκιου" μας στην ανίχνευση των χαμηλόφωτων Ήσκιων των "Σκλάβων" του φίλου Λυκουρέση!!!

Αριάδνη, σ' ευχαριστώ εκ μέρους όλων και παραμερίζω σκιοντυμένος, για να περάσεις!

π. Π.Κ.]

Είδα χθες την ταινία!
Έχω ακόμα τον απόηχο της ατμόσφαιράς της, ενώ οι εικόνες της περνούσαν σήμερα μπρος από τα μάτια μου σε ανύποπτο χρόνο... Δεν έχω ακόμα ξεμακρύνει από εκεί. Έζησα μία κατάσταση συγκινησιακή, έντονη σ' όλη τη διάρκεια με αποκορύφωμα ορισμένες ειδικές στιγμές και σκηνές, που μου «μίλησαν» μ' ένα πολύ προσωπικό τρόπο.
Είναι δυνατή ταινία. Δεν είμαι κριτικός κινηματογράφου. Πολύ απέχω. Είμαι δείγμα του μέσου θεατή.
Καταλαβαίνει κανείς ότι θα δει κάτι πολύ προσεγμένο στις λεπτομέρειες, ήδη από τους τίτλους. Όλη η οθόνη είναι κάγκελα ασπρόμαυρα κελιών που διαμορφώνουν και διαμορφώνονται μέσα από τα ονόματα των συντελεστών...
Αφήνει δυνατή αίσθηση το υπέροχο τραγούδι με τη φωνή της Αλεξίου που ραγίζει, ενώ οι στίχοι του είναι αποκαλυπτικοί στις αλήθειες τους. Ένοιωσα να δονούν κάτι πολύ προσωπικό μέσα μου. Θα πρέπει να το ένοιωσαν πολλοί μέσα στην ψυχή τους. Είναι τραγούδι που οδηγεί στη Σιωπή. Σε μία πολύ «ομιλητική» Σιωπή που εισχωρεί σχεδόν βίαια, εντός, και την ίδια στιγμή αγγίζει προσεκτικά την ψυχή, για να μην «αιμορραγήσει»…
Το έργο αυτό δεν ανήκει μόνον στην εποχή του. Ο Θεοτόκης αγγίζει με δεξιοτεχνία «κεντρικές αρτηρίες», ενώ ο Σκηνοθέτης χειρουργεί, κάνοντας λεπτή μικροχειρουργική, και ανατέμνει με ακρίβεια τον ψυχισμό του ανθρώπου, με όχι χωρίς συνέπειες ψυχοσυναισθηματικών αναταράξεων. Μπορεί να είναι η οπτική μου καθαρά συγκινησιακή και συναισθηματική ίσως, αλλά δεν είναι μόνο αυτό.
Όχι μόνον δεν αρνούμαι ότι έκανα προσωπικές ταυτίσεις, αφού το έργο μού ανακίνησε πολλά εσωτερικά γεγονότα, αλλά ακριβώς αυτό αναδεικνύει τον τρόπο που ο Λυκουρέσης «έπιασε» το σφυγμό, την ένταση και την αναλογία, ώστε να πετύχει αυτή την αντανάκλαση που δεν εμποδίστηκε από τα στοιχεία εποχής. Μάλιστα ενώ ξετυλιγόταν το έργο, με ξάφνιαζε ο τρόπος που με «σφράγιζε» τόσο καταλυτικά, εγώ έκανα τις ταυτίσεις μου και όχι μόνο με μία απο τις γυναίκες του έργου. Εγώ μέσα στις γυναικείες μορφές αναγνώρισα κομμάτια του βαθύτερού μου εαυτού. Αν αυτό δεν είναι απήχηση μιας ταινίας και αν αυτό δεν είναι επιτυχία μίας ταινίας, δεν ξέρω τι είναι. Και αυτό ενώ δεν ήταν μια ιστορία σαν τη δική μου, όμως έχει τη δυναμική για να είναι μια ιστορία πολλών ανθρώπων. Πολλοί άνθρωποι «διάβασαν» τις ιστορίες τους, και αυτό δεν είναι μόνο από το δυνατό κείμενο του Θεοτόκη αλλά από τη ματιά του σκηνοθέτη.
Όση ώρα έβλεπα, είχα «μπει» μέσα στην ταινία. Με είχε συνεπάρει η ατμόσφαιρά της, «ζούσα» συγκλονισμούς ειδικά σε κάποιους διαλόγους . Έχω προφέρει λόγια ειπωμένα από τα χείλη της Ευλαλίας και έχω αιστανθεί Αιμιλία, ως το βάθος του είναι μου. Ενώ έχω υπάρξει σε στιγμές όλων ίσως των γυναικών της ιστορίας, είμαι ένα μίγμα των δύο αυτών γυναικών, ενώ σαν ψυχισμός είμαι περισσότερο Αιμιλία.
Ο μέσος θεατής, που είμαι εγώ, θα πει για τον αριστοτεχνικό τρόπο μεταφοράς μιας εποχής τόσο πειστικά, ενώ την ίδια στιγμή άφηνε και τη δυνατότητα ν' απομακρυνθείς και λίγο από τη χρονική στιγμή που ξετυλίγεται η ιστορία. Ο μέσος θεατής θα πει επίσης για τα σπέρματα μίας κοινωνικής αλλαγής και κοινωνικής ανακατάταξης, και τα ιδεώδη αυτά που διασώζονται όπως ακριβώς πρέπει, για να δώσουν τα μηνύματα και να δείξουν και αναλογικές συγκρίσεις και με σύγχρονα δεδομένα.
Τα πάθη εξάλλου είναι πανάρχαια υπόθεση στον ψυχισμό του ανθρώπου και αναγνωρίζονται και στις σημερινές μορφές τους. Οι νοοτροπίες μια κάστας και οι αντιλήψεις για τον αγρότη και τον ευγενή, αλλά κυρίως οι αντιλήψεις γύρω από τη γυναίκα, είναι ένα βασικό θέμα που γίνεται βαθειά τομή μέσα από τα πρόσωπα του δράματος.
Ο μέσος θεατής θα πει για την ανατομία της διαφθοράς σε όλα τα επίπεδα, και τη φθορά την εσωτερική καταβαράθρωση του ανθρώπου. Την τραγική μορφή του Οφιομάχου που νοιώθει αποτροπιασμό στην ιδέα του καθρέφτη αυτοκριτικής. Αδύνατον να δει τον εαυτό του. Αδύνατο να απαγκιστρωθεί από αγκυλώσεις βολικές αιώνων και αδύνατον να αιστανθεί υπεύθυνος, άρα και άνθρωπος. Είναι το κατάντημα του ανθρώπου όλων των εποχών που έχει πάρει τον εαυτό του πολύ στα σοβαρά, και περιχαρακώνεται με τέτοιο φράγμα εγωισμού, ως το Θεό, όσο και οι φόβοι που τον κατασπαράζουν τελικά. Δεν είναι αναλογικά «σύγχρονος» άνθρωπος ο Οφιομάχος;
Υπάρχουν πολύ μεγάλες στιγμές μέσα σ αυτό το έργο. Όλες οι ερμηνείες ήταν εξαιρετικές και του νεαρού Παπαχρόνη που χάθηκε πρόωρα.
Υπάρχουν υπέροχες ερμηνευτικές στιγμές. Μια κορυφαία στιγμή είναι Η ΚΡΑΥΓΗ του Οφιομάχου, που κορυφώνεται σε αγωνία από τον ήχο της ανθρώπινης απόγνωσης, στον κρότο ενός σπαρακτικού κρεσέντου, που κάνει το θεατή να ριγήσει. Αυτή η στιγμή είναι αποτέλεσμα της ερμηνείας του Φέρτη, αλλά ολοκληρώνεται με τη σκηνοθετική προσθήκη που κάνει το αποτέλεσμα κάτι το ασύλληπτο σαν εμπειρία του θεατή. Συναντιούνται ο ηθοποιός, ο σκηνοθέτης και ο θεατής σε κάτι που είναι εμπειρικά η Τέχνη. Επιτυχία είναι ότι το αισθάνεται αυτό ο αδαής, ο άγευστος, είναι μύηση... Θα μπορούσα να πω πολλά για πολλές μεγάλες στιγμές της σκηνοθεσίας.
Τι να διαλέξω άλλο...
Ίσως τη μεγαλειώδη στη φρίκη της σκηνή που ψελλίζει ο ήρωας το όνομα της Λουΐζας «του», «Καταραμένη!» και πιο σιγανά και σπαρακτικά: «Λουΐζα ΜΟΥ» και μοιάζει να κορυφώνεται μέσα του η οδύνη. Η ερμηνεία του Φέρτη έχει κάτι από την τραγική φιγούρα του Ριγγολέτο και μια ατμόσφαιρα από «la forza del destino».
Η τελευταία σκηνή, τα λουλούδια στη μνήμη της αξέχαστης μεγάλης αγάπης που είχε αφήσει «εντολή» ευτυχίας και παρακαταθήκη, και μόνο έτσι μπορούσε να «εκτελεστεί». Η αποθέωση της αγάπης.
Είναι μεγάλη ταινία. Αυτό δεν το λέω μόνο εγώ, αλλά ψιθυριζόταν από ένα πλήθος που έβγαινε από την αίθουσα και έμπαινε άλλο ένα κύμα ανθρώπων για την επόμενη προβολή. Όλοι όσοι βγαίναμε είμαστε σιωπηλοί, συγκεντρωμένοι σε μία βαθύτερη σκέψη, συγκλονισμένοι από συγκινήσεις και εύγλωττα συναισθήματα.

Αριάδνη, 9.3.2009

"Το αμίλητο νερό", η Χάρις Αλεξίου και οι "Σκλάβοι στα δεσμά τους"

Πριν από κάποιους μήνες είχαμε ασχοληθεί εκτενώς με την ήδη πολυβραβευμένη ταινία του συμπατριώτη και φίλου μας σκηνοθέτη Τώνη Λυκουρέση "Σκλάβοι στα δεσμά τους", στηριγμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Κωνσταντίνου Θεοτόκη.

Έχοντας μάλιστα κατορθώσει αξιοσημείωτες κριτικές, από σήμερα θα προβάλλεται στις κινηματογραφικές αίθουσες!

Μια πολύ προσεγμένη στιγμή της ταινίας, την οποία με χαρά αναδεικνύουμε σ' αυτή μας την ανάρτηση, είναι το τραγούδι (ξενιστί, soundtrack) "Το αμίλητο νερό", που υπογράφει ο Μίνως Μάτσας κι ερμηνεύει, με τον δικό της, βαθιά αισθαντικό και καταλυτικά αφοπλιστικό τρόπο η Χάρις Αλεξίου, σε στίχους (μάλλον καρφίτσες κατευθείαν στην καρδιά) του Ισαάκ Σούση.

ΤΟ ΑΜΙΛΗΤΟ ΝΕΡΟ

Οι εποχές ξοδεύονται, προτού ν' αλλάξουν γνώμη
κι οι ενοχές παιδεύονται σ' ανύποπτες σκιές
και πριν να δέσει σαν καρπός στο σώμα η συγγνώμη,
πέφτουν και χαραμίζονται στο χώμα οι βροχές.

Πες μου, πού πάει η θάλασσα και πού η κορφή τελειώνει
και μη μου λες πως διάλεξα τον τρόπο που θα ζω.
Χρόνια σωπαίνει μέσα μου ο κύκνος και το αηδόνι
χρόνια στεγνώνει μέσα μου τo αμίλητο νερό.

Κάτι ψυχές ξενύχτισσες μαζεύουν τα φεγγάρια
και τα ρωτούν ανήμπορες πότε θα γεννηθεί
μι’ αγάπη, ένα ράγισμα μες στην καρδιά την άδεια
προτού κι αυτή στο θάνατο σα σκλάβα πουληθεί...

Πες μου, πού πάει η θάλασσα και πού η κορφή τελειώνει
και μη μου λες πως διάλεξα τον τρόπο που θα ζω.
Χρόνια σωπαίνει μέσα μου ο κύκνος και το αηδόνι
χρόνια στεγνώνει μέσα μου το αμίλητο νερό.

* * * * *

[Η σημερινή ανάρτηση αφιερώνεται στους Τ. και Δ., πιστούς, αν και αθέατους, φίλους του "Ίσκιου" μας. Αγαπητοί μου, μόλις πρωτάκουσα τους παραπάνω στίχους, Εσάς σκέφτηκα.]

"Σκλάβοι στα δεσμά τους" και Τώνης Λυκουρέσης

Το βιβλίο του Κωσταντίνου Θεοτόκη «Οι Σκλάβοι στα δεσμά τους» μετέφερε μ' επιτυχία στη μεγάλη οθόνη ο Ζακυνθινός σκηνοθέτης (και πολύ καλός μας φίλος) Τώνης Λυκουρέσης. Τα γυρίσματα της ταινίας έγιναν στην Αθήνα και την Κέρκυρα, τόπο, όπου και διαδραματίζεται η ιστορία.

Αυτές τις μέρες, στο 49ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης, η ταινία "σάρωσε" τα βραβεία, εν συνόλω δέκα: Β΄ Βραβείο ταινίας μυθοπλασίας μεγάλου μήκους, Σκηνοθεσίας ο Τώνη Λυκουρέσης, Σεναρίου από κοινού στους Ιωάννη Μαρούδα, Τώνη Λυκουρέση, Μαρία Βαρδάκα, Ερμηνείας 1ου Ανδρικού Ρόλου στον Γιάννη Φέρτη, Ερμηνείας 2ου Ανδρικού Ρόλου στον Χρήστο Λούλη, Ερμηνείας 2ου Γυναικείου Ρόλου στην Δήμητρα Ματσούκα, Σκηνογραφίας στον Κωνσταντίνο Ζαμάνη, Μουσικής στον Μίνω Μάτσα, Ήχου στον Νίκο Μπουγιούκο και Ενδυματολογίας στην Μπιάνκα Νικολαρεΐζη.

Αξίζει να δούμε, πώς ο ίδιος ο Λυκουρέσης είδε την όλη αυτή περιπέτεια της μεταφοράς στην οθόνη μιας ιστορίας εποχής, ενός τόσο σημαντικού συγγραφέα:
«Η περίοδος που με ενδιαφέρει κινηματογραφικά, είναι τα χρόνια των ανατροπών και των αναπόφευκτων κοινωνικών εξελίξεων. Δε με ενδιαφέρει να σκηνοθετήσω μια ταινία εποχής που να αναλωθεί στη μουσειακή καταγραφή μιας αριστοκρατικής οικογένειας, αναπαριστώντας τους κώδικες συμπεριφοράς της εποχής της. Διεκδικώ να φωτίσω την προσωπικότητα και την ψυχική κατάσταση των ηρώων της ταινίας μέσα από ένα σύγχρονο ερμηνευτικό ύφος, θεωρώντας ότι αντίστοιχες φιλοδοξίες και συγκρούσεις σημαδεύουν και το σήμερα, ένα ολόκληρο αιώνα από την χρονική περίοδο των "Σκλάβων στα δεσμά τους".

Ως προς την εικαστική / αισθητική ατμόσφαιρα, που δημιούργησε στην ταινία, δηλώνει, ότι «αυτή προκύπτει από τη μελέτη ζωγραφικών πινάκων και φωτογραφιών της αντίστοιχης περιόδου, με μία αφαιρετική όμως διαχείριση των κινηματογραφικών μέσων, ώστε το ύφος της ταινίας να σχολιάζει το χθες και όχι να το αναπαριστά με νατουραλιστική ακρίβεια».
Για τους πολυειδείς χαρακτήρες που ιστορούνται μες στην ταινία, λέει ο Τώνης, ότι «δεν είναι μονοσήμαντοι, αλλά μπλεγμένοι και μετέωροι ανάμεσα στον ατομικό ψυχισμό τους και τους κοινωνικούς κανόνες συμπεριφοράς (καλοί και κακοί ταυτόχρονα), πρόσωπα που προσπαθούν να ισορροπήσουν ανάμεσα στα βίαια ατομικά πάθη και τις ιστορικές αλλαγές γύρω τους».

Τι ιστορούν το βιβλίο και η ταινία

Το βιβλίο «Οι Σκλάβοι στα δεσμά τους» εκδόθηκε το 1922 και θεωρείται κορυφαίο έργο του Κωσταντίνου Θεοτόκη. Πολυδιάστατο, διεισδυτικό στον κοινωνικό status της Κέρκυρας των αρχών του 20ού αιώνα, η ιστόρηση του Θεοτόκη μεταδίδει ανάγλυφα το πέρασμα από την αριστοκρατική στην αστική τάξη. Μία αριστοκρατική τάξη που κυριάρχησε για πάνω από τέσσερις αιώνες στα Ιόνια νησιά, και άφησε τη θέση της στην νέα τάξη πραγμάτων, συχνά επώδυνα. «Οι Σκλάβοι στα δεσμά τους», κατά τον Τερζάκη, είναι «ένα μυθιστόρημα οργανωμένο περισσότερο σαν σκηνές». Όλοι οι μελετητές του Θεοτόκη μιλούν για «κινηματογραφικότητα της αφήγησης».

Βασικός πυρήνας και του βιβλίου όσο και του σεναρίου είναι η παλιά αρχοντική οικογένεια των Οφιομάχων, η οποία βιώνει το τέλος της κυριαρχίας της. Οι κινήσεις απελπισίας και πανικού, που κάνει η Οικογένεια δεν οδηγούν πουθενά, αφού η εποχή προβάλλει την κυριαρχία των αστών και το γέννημα του σοσιαλιστικού οράματος.

Ο πατέρας Αλέξανδρος Οφιομάχος, αδύνατος μπροστά στους νέους νόμους, που επιβάλλει το ελληνικό κράτος και οι οποίοι ισχυροποιούν τους μέχρι πρότινος υποτακτικούς, επιρρεπής στην σπατάλη που απαιτεί η τάξη του, οδηγεί την οικογένεια σε οικονομικό αδιέξοδο. Η μητέρα της Οικογένειας ακολουθεί τον πατέρα - αφέντη, τα παιδιά ο Γιωργής, ο Σπύρος και η Λουΐζα αναζητούν τον πλούσιο γάμο, που θα τους προσφέρει τη σιγουριά και θα τους αποτρέψει από την χρεοκοπία.
Μοναδική εξαίρεση η Ευλαλία, η μεγάλη κόρη της Οικογένειας, που είναι ερωτευμένη με τον ρομαντικό διανοούμενο Άλκη Σωζόμενο. Στον αντίποδα της Ευλαλίας, η Αιμιλία Βαλσάμη απογοητευμένη από τον γάμο της, ζει την ευτυχία παράνομα στην αγκαλιά του Γιωργή, ελπίζοντας στη συνέχεια αυτής της σχέσης. Η συνάντηση της Ευλαλίας με τον πλούσιο γιατρό και βουλευτή Αριστείδη Στεριώτη είναι μοιραία. Ο γιατρός ερωτεύεται την Ευλαλία και ζητάει το χέρι της από τον πατέρα της. Ο Αλέξανδρος Οφιομάχος πνιγμένος στα χρέη, αντιμέτωπος με μια πραγματικότητα που θέλει τον Γιωργή να έχει σχέσεις με την Αιμίλια, το Σπύρο να κυνηγάει την τύχη του πίσω από πολύφερνες νύφες και τα χαρτιά, τη Λουΐζα να έχει μια σχέση χωρίς μέλλον με τον γιο του πλούσιου τραπεζίτη και τον τοκογλύφο Χαντρινό ν' απαιτεί τα χρωστούμενα βρίσκει την σανίδα σωτηρίας που έψαχνε.
Ο γάμος της Ευλαλίας φαντάζει για την οικογένεια των Οφιομάχων σα θεόσταλτο δώρο, οι όποιες ηθικές αρχές και αναστολές παραγκωνίζονται. Η ωμή οικονομική συναλλαγή δίνει τέλος σ' έναν ρομαντικό έρωτα. Ο Άλκης φεύγει από την Κέρκυρα, η Ευλαλία παντρεύεται, ο Γιωργής χωρίζει από τη ερωμένη του, ο Σπύρος συνεχίζει τα χαρτιά η μικρή Λουίζα γίνεται επίσημα η ερωμένη του γιου του τραπεζίτη και η Αιμιλία απογοητευμένη βρίσκει τον έρωτα σε νέα αγκαλιά, μία κίνηση που αλλάζει τα δεδομένα της ιστορίας. Η οικονομική συναλλαγή δεν προσφέρει ούτε χρήμα ούτε ευτυχία στην οικογένεια των Οφιομάχων. Τίποτα δεν μπορεί να αποτρέψει τον ξεπεσμό και την καταστροφή. Σε μια Κέρκυρα που αλλάζει ραγδαία πολιτικό και κοινωνικό πρόσωπο οι προσκολλημένοι στην αριστοκρατία Οφιομάχοι δεν έχουν θέση. Το τέλος τους, σηματοδοτεί την αρχή μιας νέας τάξης πραγμάτων.

Τώνης Λυκουρέσης

Who is who

Ζακυνθινής καταγωγής, σπούδασε οικονομικά στην ΑΣΟΕΕ, σκηνοθεσία κινηματογράφου και ζωγραφικής στην ΑΣΚΤ με το Νίκο Νικολάου. Ιδρυτικό μέλος και κινηματογραφικός κριτικός του περιοδικού «Σύγχρονος κινηματογράφος», είναι σήμερα Γενικός Γραμματέας της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών. Από το 1986 συνεργάζεται με την κρατική τηλεόραση, δημιουργώντας ντοκιμαντέρ και επικεντρώνοντας την θεματική του κυρίως στο χώρο της Επτανήσου. Παράλληλα σκηνοθετεί για το θέατρο. Την τελευταία δεκαετία διδάσκει αισθητική κινηματογράφου και τεχνική σκηνοθεσίας σε ανώτερες σχολές Δραματικής Τέχνης και Κινηματογράφου και από το 2004 στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου (Τμήμα Θεατρικών Σπουδών).

Σκηνοθέτησε ταινίες μικρού μήκους, όπως: «Το κουνούπι» 1969, «Ολυμπία ταξιδιωτικό» 1970, «Λουκιανός Κηλαηδόνης - Απλά μαθήματα πολιτικής οικονομίας» 1973, «Ύμνος εις την Ελευθερία, Δ. Σολωμός – Ν. Μάντζαρος» 1990. Και ταινίες μεγάλου μήκους: «Η Χρυσομαλλούσα» 1978, «Το αίμα των αγαλμάτων» 1982, «Άλκηστη» 1986, «Νυχτερινή Προβολή 1987» (τηλεταινία ΕΤ1), «Το τραγούδι της ζωής» 2002 (δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ).

Ο "Ύμνος εις την Ελευθερίαν" του Τώνη Λυκουρέση

Ο Τώνης Λυκουρέσης, ανάμεσα στ' άλλα πολύ σημαντικά που έχει κάμει ως σκηνοθέτης, έχει κατ' επανάληψιν ασχοληθεί και με την δύσκολη υπόθεση "δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ", κυρίως όσον αφορά στην ιδιαίτερη πατρίδα μας, τη Ζάκυνθο. Μες από αυτή του τη γόνιμη ενασχόληση έχει ανασυνθέσει παλαιότερες εποχές και φάσεις του ιστορικού γίγνεσθαι του Τζάντε και της Επτανήσου, με σεβασμό επιστήμονα.

Μια από τις πιο γνωστές δουλειές του είναι ο "Ύμνος εις την Ελευθερίαν, Διονύσιος Σολωμός Νικόλαος Μάντζαρος" του 1990 για λογαριασμό της ΕΡΤ (Α΄ Βραβείο ντοκιμαντέρ) και, όπως είναι ευκολονόητο, ασχολείται με το ιστορικό πλαίσιο, την ποιητική διαμόρφωση του Σολωμού, τις γενεσιουργές αιτίες του Ύμνου του, τη μελοποίηση από τον Μάντζαρο και την πρόσληψη του ποιητικού / μουσικού αυτού συνθέματος απ' αρχής μέχρι τους δικούς μας καιρούς.

Πρόκειται για πολύ ενδιαφέρουσα δουλειά, την οποία κλήθηκαν να υποστηρίξουν οι ηθοποιοί Στάθης Κακκαβάς (στον ρόλο του Σολωμού), Τατιάνα Παπαμόσχου, Severine Bujard, αλλά -όπως συνηθίζει ο Λυκουρέσης- κι ένα πλήθος εντοπίων, σε ρόλους, όχι με την τρέχουσα έννοια του κομπάρσου, αλλά πιο ενεργό και καίριο μέσα στην ταινία.

Είχα τη χαρά να μού προτείνει να συμμετάσχω, όντας ιερωμένος. Θα ενσάρκωνα -είπε- έναν ανώνυμο ιερέα της εποχής του Σολωμού, που δέεται στην εκκλησιά του για την ενίσχυση των επαναστατημένων Ελλήνων, τον οποίον μάλιστα παρακολουθεί ο Διονύσιος Σολωμός (Στ. Κακκαβάς), ενώ την ίδια στιγμή τα λόγια του παπά επαναλαμβάνει μια γυναίκα, που θα μπορούσε να είναι η Ελευθερία (Τ. Παπαμόσχου). Παρά τις αρχικές μου αντιρρήσεις, λόγω προσωπικής τότε συστολής (πού τώρα!...) και σχήματος, εντέλει μ' έπεισε! Διότι, πρέπει να ειπωθεί, ότι ο Τώνης έχει κι αυτό το προσόν: Την πειθώ!

Ως τόπο επέλεξε τον ναό της Φανερωμένης του χωριού μας του Μπανάτου και οι σκηνές αποτυπώθηκαν μ' επιτυχία, μετά από γυρίσματα πολλών ωρών.

Το αποτέλεσμα υπήρξε ικανοποιητικότατο! Τόσο, που από τότε, η ταινία αυτή αποτελεί τον "μαϊντανό" ( συγχωρείστε μου τη λέξη, δε βρίσκω άλλη) κάθε επετείου της 25ης Μαρτίου. Παίχτηκε, ξαναπαίχτηκε, τρισξαναπαίχτηκε στη τηλεόραση, σε σχολεία, πολιτιστικούς συλλόγους... Κι αν κάποια στιγμή "λησμονήθηκε" να μπει στο επετειακό πρόγραμμα των καναλιών της εγχώριας ΕΡΤ, μπήκε οπωσδήποτε στο δορυφορικό / εθνικό μας Κανάλι. Θυμάμαι πριν από μερικά χρόνια, είχα ελπίσει ότι την γλιτώσαμε τη συγκεκριμένη εκείνη χρονιά. Όμως λαμβάνω τηλεφώνημα από φίλους στη Βαρκελόνη, που μού αναγγέλλουν περιχαρέστατοι: "Αυτή τη στιγμή σε βλέπουμε στο δυρυφορικό"!!!

Το κορυφαίο ήταν, όταν τον περασμένο Νοέμβριο (2007) βρέθηκα στο Γιοχάνεσμπουργκ, ως ομιλητής στις εκεί διοργανούμενες γιορτές προς τιμήν του Κορυφαίου της Ζακύνθου και της Ποίησης. Η ημερίδα επραγματοποιείτο στην περίφημη Σχολή ΣΑΧΕΤΙ και ακριβώς πριν από τις ομιλίες προβλήθηκε το γνωστό μας πλέον ντοκιμαντέρ Λυκουρέση, με αγγλικούς πλέον υπότιτλους, που επιμελήθηκε ειδικά γι' αυτή την εκδήλωση η υπηρεσία του Αρχείου της ΕΡΤ, χάριν των Αποδήμων. Πολύ καλή δουλειά όντως!

Όμως, να τι συνέβη εκεί στη μεγάλη Αίθουσα Τελετών του ΣΑΧΕΤΙ: Οι μαθητές της Σχολής είχαν την ευκαιρία να βλέπουν να περιφέρεται ανάμεσά τους με ολοφάνερη αμηχανία ο ιερέας της... ταινίας, που εκείνη τη στιγμή παρακολουθούσαν. Είπα κι εγώ να κάμω τον... ηθοποιό και κατέληξα... δακτυλοδεικτούμενος!!!...

Πέραν όμως από το χαλαρό και αστείο του πράγματος, πρέπει, τέλος, να παραδεχτώ, ότι η εμπειρία ήταν πρωτόγνωρη και άκρως ενδιαφέρουσα, η ταινία αξιοπρόσεκτη και αρέσει όπου προβάλλεται, η συνεργασία με τον Τώνη δυνάμωσε τη φιλία μας και ζήσαμε εμείς καλά κι εσείς -ελπίζω- καλύτερα!!!

υ.γ. Το παραπάνω σλάιτ, με τη σκηνές που αφορά στο Μπανάτο, προέρχεται από το dvd που προβλήθηκε στο Γιοχάνεσμπουργκ, αντίγραφο του οποίου μού χάρισε ο διοργανωτής των εκδηλώσεων στη Νότιο Αφρική π. Ιωάννης Τσαφταρίδης.

Ολόκληρο το ντοκιμαντέρ μπορείτε να το παρακολουθήσετε από το Οπτικοακουστικό Αρχείο της ΕΡΤ, κάνοντας κλικ εδώ.