© ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση και αναπαραγωγή οποιωνδήποτε στοιχείων ή σημείων του e-περιοδικού μας, χωρίς γραπτή άδεια του υπεύθυνου π. Παναγιώτη Καποδίστρια (pakapodistrias@gmail.com), καθώς αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία, προστατευόμενη από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

ΘΕΜΑΤΙΚΑ ΕΝΘΕΤΑ. Ό,τι νεότερο εδώ!

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Ιστορία. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Ιστορία. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Πέμπτη 11 Σεπτεμβρίου 2025

Ο Πατριάρχης Αθηναγόρας διεκτραγωδεί τα «Σεπτεμβριανά» του 1955


Γράφει ο Ιωάννης Ελ. Σιδηράς*

Όταν ο ιστορικός και ο εν γένει μελετητής αναζητά να βιώσει οπτικά, «ιδίοις όμμασι», την κόλαση των Σεπτεμβριανών του 1955 σε βάρος της απροστάτευτης Πολίτικης Ρωμηοσύνης και των ιερωτάτων σεβασμάτων του ευσεβούς Γένους, ευρίσκεται πάντοτε ενώπιον του πολύτιμου φωτογραφικού υλικού, το οποίο με κίνδυνο ζωής κατόρθωσε να διασώσει ο ήρωας Κωνσταντινουπολίτης Φωτογράφος Δημήτριος Καλούμενος και όταν ο γράφων τις αράδες αυτές μελετά την κάθε φωτογραφία με τις απεικονιζόμενες θηριωδίες του μανιασμένου όχλου, τότε αναπόδραστα και σχεδόν νομοτελειακά το βλέμμα καθηλώνεται σε τρεις – τέσσερις φωτογραφίες, στις οποίες – και συγκεκριμένα στις δύο εξ αυτών – απεικονίζεται ο αοίδιμος Οικουμενικός Πατριάρχης Αθηναγόρας (1948-1972) να ίσταται απεγνωσμένος εντός των ερειπίων του ολοσχερώς καταστραφέντος παλαιφάτου ιερού ναού της Παναγίας του Βελιγραδίου ή της Βελιγραδινής και έμπροσθεν των ανιέρως και ιεροσύλως καταστραφέντων τάφων των αοιδίμων προκατόχων αυτού Οικουμενικών Πατριαρχών, των ευρισκομένων στο προαύλιο της Ιεράς Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής Ζωοδόχου πηγής Μπαλουκλή. Συγκλονίζει τις αισθήσεις η εντός τινός λεηλατηθέντος ναού της Βασιλευούσης εικόνα του Εσταυρωμένου του οποίου οι τυφλωμένοι από το πάθος της εθνικιστικής και θρησκευτικής μισαλλοδοξίας βάνδαλοι ιερόσυλοι απέκοψαν τα χέρια του με τσεκούρια. Το κεφάλι κρέμεται δίπλα στο πλευρό κρατημένο από ένα μικρό ξύλο που λύγισε. Ο Σταυρός χάμω, πεσμένος στο πλάι. Κάποιος προσπάθησε να τον στήσει ανάποδα, αλλά δεν τα κατάφερε…

Τετάρτη 3 Σεπτεμβρίου 2025

Τρίτη 12 Αυγούστου 2025

Μνήμη της Σεισμοπυρκαγιάς της 12ης Αυγούστου 1953 [8 μικρά ποιήματα]


ΦΩΤΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΣΕΙΣΜΟΥ

1
Άστεγα όνειρα
βίος
και πολιτεία
στα χαλάσματα.
-Πού γέρνεις τώρα Ποιητή
τυραννισμένε στη ζωή
και τώρα συντριμμένε;

Το Ψηφιακό Αρχείο της ΕΡΤ για τους Σεισμούς του 1953

Σαν σήμερα, στις 12 Αυγούστου, το 1953, οι μεγάλοι Σεισμοί ισοπέδωσαν τα νησιά του νοτίου Ιονίου (Ζάκυνθο, Κεφαλονιά, Ιθάκη). Έκτοτε προσπαθούμε ακόμη ν' αναθαρρέψουμε σε όλα τα επίπεδα, δίχως -φευ!-να το έχουμε καταφέρει, όπως θα ήταν αναμενόμενο... Σε κάθε περίπτωση, όλα στα Ιόνια Νησιά μετρούν προσεισμικά και μετασεισμικά.

Καθώς λοιπόν αναθυμόμαστε αυτή την αποφράδα ημέρα του μοιραίου εκείνου Αυγούστου, πρόσφατα το Ιστορικό - Ψηφιακό Αρχείο της ΕΡΤ έδωσε στην δημοσιότητα μαγνητοσκοπημένα στιγμιότυπα αφενός μεν από τα ερειπωμένα νησιά μας, αφετέρου δε από τις προσπάθειες για την αποκατάστασή τους, πέντε χρόνια μετά.

Μια ανέκδοτη φωτοστιγμή διανομής τροφίμων στους Σεισμόπληκτους Ζακυνθινούς του 1953

Το πλήρωμα του HMS Gambia αποτυπώνει τη σεισμόπληκτη Ζάκυνθο του 1953


Επιμέλεια - παρουσίαση αφιερώματος: π. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ

Στις 19:30 της 12ης Αυγούστου 1953, το πλήρωμα του HMS Gambia, πλοίου του Βασιλικού Ναυτικού του Ηνωμένου Βασιλείου, πλέοντας για Μάλτα έλαβε δραματικό σήμα, να αλλάξει πορεία και να πλεύσει στα νησιά του Ιονίου Πελάγους, όπου έγινε φοβερός σεισμός και να προσφέρει ανθρωπιστική βοήθεια στους σεισμόπληκτους.

Οι Σεισμοί της Ζακύνθου 1953 από τη φωτοσυλλογή του LIFE και δύο άγνωστα video της Σεισμοπυρκαγιάς


O Carl Mydans (20.5.1907-16.8.2004) υπήρξε διακεκριμένος φωτογράφος, που εργάστηκε για τα περιοδικά Farm Security Administration και Life. Υπήρξε κυρίως φωτο-καταγραφές πολεμικών καταστάσεων (π.χ. κάλυψε τον Πόλεμο της Κορέας), αλλά απεστάλη και στη Ζάκυνθο κατά τη φονική Σεισμοπυρκαγιά του 1953.

Καθώς η Ζάκυνθος και τα γειτονικά νησιά των Ιονίων, κάθε χρόνο τέτοιες ημέρες του Αυγούστου, αναθυμούνται και μνημονεύουν "περασμένα μεγαλεία και διηγώντας τα να κλαις", δημοσιεύουμε σήμερα οκτώ από εκείνες τις σπαραξικάρδιες στιγμές, με τον φακό του Carl Mydans (άλλες γνωστές, άλλες όχι), μαζί με δύο σύντομα ντοκουμέντα, που ανακαλύψαμε στο χάος του διαδικτύου και ήδη καταχωρήθηκαν στο κανάλι μας στο YouTube:

22 φωτο-στάσεις στη σεισμόπληκτη Ζάκυνθο του 1953. Σπάνιες επιχρωματισμένες φωτογραφίες

Βρήκαμε και επιχρωματίσαμε 22 σπάνιες φωτογραφίες από τον ερειπιώνα της πόλης της Ζακύνθου, αμέσως μετά τη φρικτή και καταστροφική Σεισμοπυρκαγιά της 12ης Αυγούστου 1953.

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΛΟΥΘΩΣ:

Σάββατο 9 Αυγούστου 2025

Η Καλαμπάκα και 24 χωριά της Ελλάδας στον κατάλογο των «μαρτυρικών πόλεων και μαρτυρικών χωριών»

Στον κατάλογο των «μαρτυρικών πόλεων και μαρτυρικών χωριών» της Ελλάδος εντάσσονται η Καλαμπάκα και είκοσι τέσσερα χωριά της Ελλάδος, κατόπιν του Προεδρικού Διατάγματος υπ’ αριθμ. 71, το οποίο εκδόθηκε την Παρασκευή, 9 Αυγούστου 2025.

Ως μαρτυρικά χαρακτηρίζονται χωριά και πόλεις που είχαν υποστεί μεγάλες καταστροφές σε ανθρώπινες ζωές και σε υλικές ζημιές κατά την αντίσταση εναντίον των δυνάμεων κατοχής 1941-1944.

Τρίτη 22 Ιουλίου 2025

Λευκωσία: Τελετή επαναπατρισμού και ταφής λειψάνων 16 Ελλαδιτών πεσόντων οπλιτών της ΕΛΔΥΚ

Ο Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας της Ελλάδος κ. Θανάσης Δαβάκης παρέστη την Κυριακή και τη Δευτέρα, 20 και 21 Ιουλίου 2025, στις τελετές μνήμης από την τουρκική εισβολή του 1974, καθώς και επαναπατρισμού και ταφής λειψάνων 16 στρατιωτών της ΕΛΔΥΚ που έπεσαν τότε στην Κύπρο, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν στη Λευκωσία.

Κυριακή 20 Ιουλίου 2025

Η αποφράδα ημέρα της 20ης Ιουλίου 1974 στην Κύπρο με τη βάρβαρη εισβολή του Αττίλα


ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΡ. ΓΙΑΓΚΟΥ

ΑΝΤΕΠΙΣΤΕΛΛΟΝ ΜΕΛΟΣ ΤΟΥ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ «ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ».

Κύπρος: η ελληνικότητά της βυθίζεται στην αχλύ του μύθου και στην αυγή της ιστορίας της. Η Σαλαμίνα ιδρύθηκε από τον Τεύκρο, η Πάφος από τον  Κινύρα και η Κερύνεια μας από τους Αχαιούς Κηφέα και Πράξανδρο.

Κύπρος: υπήρξε το πρώτο νησί στην ιστορία του κόσμου που ασπάστηκε τα θεηγόρα και λυτρωτικά μηνύματα του Χριστού και απέβη η Πύλη του Χριστιανισμού προς τον κόσμο των Εθνών.

Παρασκευή 4 Ιουλίου 2025

Ο ζακύνθιος Μητροπολίτης Αργολίδος Χρυσόστομος Β΄ ο Δεληγιαννόπουλος (6.4.1916-4.7.1985)

 [Αναδημοσίευση από το βιβλίο του π. Παναγιώτη Καποδίστρια, Ζακυνθινοί Επίσκοποι στον Κόσμο, εκδ. Ιεράς Μητροπόλεως Ζακύνθου, Ζάκυνθος 2004, σσ. 162-169]


Χρυσόστομος Β' (κατά κόσμον Νικόλαος) Δεληγιαννόπουλος, γιός τῆς ὑπερπολύτεκνης οἰκογένειας τοῦ Ἰωάννη Δεληγιαννόπουλου καί τῆς Ἀδαμαντίας ἱερέως Παναγιώτη Πυριόχου, γεννήθηκε στήν πόλη τῆς Ζακύνθου στίς 6 Ἀπριλίου 1916.
          Ἀπό πολύ νωρίς ἔνιωσε τήν κλίση πρός τήν ἱερωσύνη νά τοῦ ἀναμοχλεύει τήν ὕπαρξη, ἡ δέ κλήση ἀπό τό Θεό δέν ἄργησε νά ἔρθει. Μαθητής ἀκόμη τοῦ Δημοτικοῦ σύχναζε στίς αὐλές τοῦ Μοναστηριοῦ τοῦ Ἁγίου Διονυσίου, συναναστρεφόμενος σεβάσμιους Πατέρες, οἱ ὁποῖοι μέ τό παράστημά τους τοῦ ἐνέπνευσαν τήν κατάνυξη καί τό ρίγος περί τῶν θείων. Ἀξίζει ν' ἀναφεθοῦν, εἰς μνημόσυνον αἰώνιον, οἱ καλογεροπαπάδες Κύριλλος Λυκούρεσης, Πανάρετος Μαρινάκης καί Ἀνδρόνικος Βοῦτος. Ἀλλά καί οἱ ἐνάρετοι Ἱερεῖς τῶν ἐνοριῶν Διονύσιος Μπονίκος-Δημοδιδάσκαλος, Ἰωάννης Μποζίκης καί Διονύσιος Παυλόπουλος συνετέλεσαν ἀθόρυβα, μυστικά μά καθοριστικά, στήν πνευματική του ἀρτίωση. Συνέχισε στό Σχολαρχεῖο, στή Σχολή Ἐκκλησιαστικῆς Μουσικῆς καί ἀργότερα στό Γυμνάσιο, ἐνῶ συμμετεῖχε ἐνεργά στήν Ὁμάδα Νέων τοῦ Παναγιώτη Σοφοῦ (μετέπειτα Μητροπολίτη Παύλου Σοφοῦ), ἡ ὁποία ἀργότερα κατοχυρώθηκε ὡς "Χριστιανική Ἕνωσις Ἀνδρῶν ὁ Ἅγιος Δημήτριος", μέ ἕδρα τόν παλαίφατο Ναό τοῦ Ἁγίου Δημητρίου τοῦ Κόλλα στό Ψήλωμα. Μέσῳ τῆς ἐνασχόλησής του μέ τήν "Ἕνωση" αὐτή ὁ Νικόλαος, γνωρίστηκε μέ ἀνάλογες κινήσεις ἀνά τήν Ἑλλάδα καί μέ διάφορους ἀξιόλογους πνευματικούς, μεταξύ τῶν ὁποίων τόν ἁγιασμένο Πατέρα Φιλόθεο Ζερβάκο.

Πέμπτη 3 Ιουλίου 2025

«Ιστορικός τόπος» χαρακτηρίζεται ο Σιδηροδρομικός Σταθμός Καρυάς Φθιώτιδας

Στον χαρακτηρισμό του χώρου του Σιδηροδρομικού Σταθμού της Καρυάς, στη Φθιώτιδα, ως ιστορικού τόπου προχωρά το Υπουργείο Πολιτισμού της Ελλάδος, σε συνέχεια της θετικής γνωμοδότησης του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων. Ο Σταθμός της Καρυάς, ως τόπος σημαντικών ιστορικών γεγονότων, αποτελεί μνημείο της βαναυσότητας και της θηριωδίας του ναζισμού και είναι αναπόσπαστο μέρος της συλλογικής ιστορικής μνήμης, όχι μόνο για τους Έλληνες, αλλά και για την παγκόσμια κοινότητα. Το έργο εξυπηρετούσε τις ανάγκες ανεφοδιασμού των Ναζί, που είχαν εντείνει τις προσπάθειες μεταφοράς πρώτων υλών και στρατιωτικών δυνάμεων. Οι υποσιτισμένοι και εξουθενωμένοι εργάτες αναγκάζονταν να σπάζουν πέτρες με τα χέρια και να φορτώνουν βαγονάκια υπό βίαιες συνθήκες. Πολλοί πέθαναν είτε από εξάντληση είτε από εκτελέσεις. Μετά την ολοκλήρωση των έργων, το εργοτάξιο εγκαταλείφθηκε. Οι ξύλινοι στρατώνες αφαιρέθηκαν από αντάρτες, και σήμερα σώζεται μόνο ένα πέτρινο κτήριο και ένα πηγάδι.

Τρίτη 25 Μαρτίου 2025

Ελληνική επανάσταση και Κύπρος. Κύπριοι εθελοντές στην επανάσταση

Είναι δύσκολο να αναφερθεί με ακρίβεια ο αριθμός των Κυπρίων εθελοντών που πολέμησαν τότε στην Ελλάδα. Ο Λοΐζος Φιλίππου, στο σύγγραμμά του Κύπριοι Ἀγωνισταί (Λευκωσία, 1953), κατονομάζει 56 απ’ αυτούς, με βάση αρχειακό υλικό που είχε συγκεντρώσει. Οπωσδήποτε όμως ήταν πολύ περισσότεροι και θα πρέπει ν’ αριθμούσαν μερικές εκατοντάδες. Δεν πήγαν όλοι στην Ελλάδα από την αρχή του αγώνα, αλλά σταδιακά.

Κυριακή 23 Μαρτίου 2025

Κύπριοι Αγωνιστές στην Ελληνική Επανάσταση

Κωστής Κοκκινόφτας
Κέντρο Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου

Kύπριοι Φιλικοί και Iερολοχίτες

Τα τελευταία χρόνια η μελέτη της συμβολής των Kυπρίων στον Aγώνα του 1821 συστηματοποιήθηκε με την έκδοση πολύτιμου αρχειακού υλικού, που αφορά, ανάμεσα σε άλλα, και στη συμμετοχή τους στις μεγάλες πολεμικές συγκρούσεις της εποχής. Από διάφορες πηγές είναι γνωστό ότι από την περίοδο της προετοιμασίας της Eπανάστασης δραστηριοποιήθηκαν στη Φιλική Eταιρεία πολλοί Kύπριοι, οι οποίοι διέμεναν σε πόλεις της Eυρώπης και στις παροικίες των Παραδουνάβιων Hγεμονιών. Για παράδειγμα, ο στενός συγγενής, γιος πρώτου ξαδέλφου, του Αρχιεπισκόπου Κύπρου (1810-1821) Κυπριανού, Nικόλαος Θησέας, μετέτρεψε το εμπορικό γραφείο, που διατηρούσε στη Mασσαλία, σε κέντρο συλλογής εφοδίων και στράτευσης Φιλελλήνων, πριν να κατέλθει και ο ίδιος στην Πελοπόννησο, διαθέτοντας την τεράστια περιουσία του στον Aγώνα.

Παρασκευή 21 Μαρτίου 2025

Η επανάσταση στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες

Στις 21 Φεβρουάριου 1821, τέσσερις περίπου μήνες ύστερα από την ολοκλήρωση του επιχειρησιακού «Γενικού σχεδίου» της Φιλικής Εταιρείας, ο Αλέξανδρος Υψηλάντης (1792-1828), αξιωματικός του στρατού του Τσάρου της Ρωσίας, γιος του πρώην ηγεμόνα της Μολδοβλαχίας Κωνσταντίνου Α. Υψηλάντη, και αρχηγός της Φιλικής  Εταιρείας, εγκατέλειψε το Κισνόβι, της ρωσικής Βεσσαραβίας, μια πόλη με έντονη ελληνική παρουσία και πολλούς δεσμούς με τις μονές του Αγίου Όρους, κατευθυνόμενος προς τα δυτικά. Την επόμενη  ημέρα, 22 Φεβρουάριου, διέβη  τον Προύθο, περνώντας στη  Μολδαβία, και έφτασε στο Ιάσιο, σηματοδοτώντας την έναρξη του κινήματος, εκδίδοντας επαναστατικές προκηρύξεις και «κηρύττων εαυτόν ελευθερωτήν των Γραικών από την οθωμανικήν εξουσίαν». Συμπαραστάτης του εκδηλώθηκε ο από καιρό συναγωνιστής του Υψηλάντη στη Φιλική Εταιρεία, ο ηγεμόνας της περιοχής, Μιχαήλ Σούτσος (1784-1864), από παλιά φαναριώτικη οικογένεια. Την ίδια ώρα, οι Φιλικοί στην Πελοπόννησο, κυρίως ο αρχιμανδρίτης Δικαίος (Παπαφλέσσας), που μεταλαμπάδευσε και άναψε εκεί τη φλόγα της εξέγερσης, τον ανέμεναν εναγωνίως στον Μοριά, μέσω Τεργέστης, για να κηρύξει εκεί την επανάσταση, όπως ήταν ο αρχικός σχεδιαμός.

Παρασκευή 7 Μαρτίου 2025

Τα οστά του "Φιλόπατρι" Ανδρέα Κάλβου φθάνουν στην "ωραία και μόνη" Ζάκυνθο [σπάνιο video]


Είναι 5 Ιουνίου 1960. Το πολεμικό πλοίο «Χατζηκωνσταντής», με το οποίο μεταφέρονται τα οστά του ποιητή Ανδρέα Κάλβου και της συζύγου του από την Ιταλία στη Ζάκυνθο, καταπλέει στο λιμάνι της Ζακύνθου. 

Σάββατο 15 Φεβρουαρίου 2025

Ο Ιωάννης Κοντονής ο Ζακύνθιος και ο Διονύσιος Κοντονής του Υψόλιθου

Γράφει η ΜΑΡΙΑ ΣΙΔΗΡΟΚΑΣΤΡΙΤΗ ΚΟΝΤΟΝΗ    

Το όμορφο νησί της Ζακύνθου δεν απαρτίζεται μόνο από δαντελωτά ακρογιάλια, απόκρημνες ακτές, γαλήνιες θάλασσες, χαμηλούς λόφους, αγριολούλουδα, εύφορα χωράφια, δάση, χαμηλή βλάστηση, ζώα πτηνά και ψάρια! Απαρτίζεται και από τους ανθρώπους που έζησαν, ζουν και θα ζήσουν εδώ, μερικοί των οποίων έχουν αφήσει σπουδαίο αποτύπωμα στο πέρασμά τους. Κάποιοι δεν έχουν ξεχαστεί, αλλά κάποιοι έχουν σκεπαστεί από τη λήθη!

   Τιμής ένεκεν στην οικογένεια Κοντονή, που συναπαντήθηκαν οι δρόμοι μας, συγκέντρωσα από διάφορα έντυπα, στοιχεία για  ένα επιφανές μέλος της τον Ιωάννη Κοντονή (1723-1762), ο οποίος είναι παντελώς ξεχασμένος, παρόλη την προσφορά του στα γράμματα και στη φιλοσοφία. Επίσης, μνημονεύω εδώ και ένα άλλο άξιο τέκνο της οικογένειας αυτής τον Διονύσιο Κοντονή, ο οποίος απαγχονίστηκε επί Βρετανικής κυριαρχίας στα γεγονότα  του Υψόλιθου.

ΟΛΟΚΛΗΡΗ ΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΔΙΑΒΑΣΕΤΕ ΑΚΟΛΟΥΘΩΣ:

Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2025

Έφυγε από τη ζωή η Χρύσα Μαλτέζου, ιστορικός και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών


Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 84 ετών η ιστορικός και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, Χρύσα Μαλτέζου.

Η Χρύσα Μαλτέζου γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου το 1941, όπου πραγματοποίησε τις εγκύκλιες σπουδές της στο Αβερώφειο Γυμνάσιο. 

Οι πιο αναγνώστες μας Αναγνώστες

Related Posts with Thumbnails