Αργά τη νύχτα της περασμένης Παρασκευής, 19 Οκτωβρίου, ο Θανάσης Κωσταβάρας, διακεκριμένος ποιητής της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς και καλός μου φίλος, μάς άφησε χρόνους.
Ήδη ξανασυναντιέται με την Αγγελική του, τον μοναδικό και αξιοζήλευτο έρωτα της ζωής του, η οποία προηγήθηκε πρόπερσι στον Άδη, προετοιμάζοντας τόπο αναπαύσεως των δύο Αγαπημένων.
Ζεστοί φίλοι οι Κωσταβαραίοι του ζεύγους Βίκυς και
Σωκράτη Καψάσκη, είχα την ευκαιρία στο σπίτι των δεύτερων στο χωριό Πισινώντας της Ζακύνθου, να τους γνωρίσω προ δεκαπενταετίας, ν’ αναπτύξουμε σύνδεσμο φιλικότατο, ανταλλάσσοντας τα κυκλοφορούντα κατά καιρούς βιβλία μας.
Όταν λάβαιναν κάποιο μου βιβλίο, έπαιρνε αμέσως τηλέφωνο ο Θανάσης, έλεγε λίγα εισαγωγικά καλά λόγια και στη συνέχεια έδινε το τηλέφωνο στην Αγγελική του, καλή φίλη της Ποίησης και δοκιμιογράφο, η οποία επί μισή ώρα (και βάλε) συζητούσε περί του βιβλίου και άλλων δαιμονίων.
Ήρθε καιρός που αρρώστησε κακά η Αγγελική, υπέφερε πολύ, πέθανε και ο Θανάσης την έκλαψε με τον δικό του τρόπο. Αμέσως μετά τα σαράντα της, έστειλε στους Φίλους (και σ' εμένα) μια μικρή (παμμέγιστη) συλλογή ποιημάτων με τον τίτλο «Χαιρετισμοί», σπαρακτικό ελεγείο για την Αγαπημένη…
Τον πήρα στο τηλέφωνο να συλλυπηθώ και ήταν απαρηγόρητος... Μού τόνισε πόσο αγγελική καρδιά είχε Εκείνη, επισημαίνοντάς μου κάτι που δεν ήξερα: Τότε που γνωριστήκαμε στο εν Ζακύνθω σπίτι των Καψασκαίων τούς χάρισα την πρώτη μου και πρωτόλεια ποιητική συλλογή «Δήθεν υαλογραφία». Όταν εκείνοι επέστρεψαν στην Αθήνα, έτυχε να τους επισκεφτούν ο Γιώργος Χειμωνάς και η Λούλα Αναγνωστάκη. Αντί άλλων συζητήσεων και κερασμάτων, τους κάθισε κάτω η Αγγελική, με την αφοπλιστική της πειθώ, διαβάζοντάς τους εις επήκοον την ομήγυρης ολόκληρο το εν λόγω βιβλίο μου.
Μετά έφυγε η Βίκυ (Αύγουστο 2006), φέτος ο
Σωκράτης Καψάσκης (Αύγουστο 2007) και
τώρα ο Θανάσης. Κηδεύεται σήμερα στις 3.30 το απόγευμα στο Κοιμητήριο του Χαλανδρίου. Τα δύο ζεύγη των αγαπημένων Φίλων έκλεισαν τον κύκλο τους…
Και μια παράδοξη σύμπτωση: Του έστειλα προ μηνός το νέο μου ποιητικό. Δεν είχε πια την Αγγελική του, ώστε να με πάρουν τηλέφωνο από κοινού. Στις 12 Οκτωβρίου έγραψε, λοιπόν, ένα θερμότατο γράμμα, στο οποίο μνημονεύει και τον φίλο που έφυγε, τον Σωκράτη.
«Χάσαμε και τον Σωκράτη, ελπίζω εσείς οι Ζακύνθιοι, κάτι να κάνετε. Άξιζε.»Το γράμμα του έφτασε στα χέρια μου την Παρασκευή, 19 Οκτωβρίου, την ημέρα που επέπρωτο να φύγει και ο ίδιος... Τι απροσδόκητη που είναι η Ζωή... Και ο Θάνατος, επίσης...
Αιωνία σου η μνήμη αξιομακάριστε και αείμνηστε Φίλε Αθανάσιε…
ΕΠΙΛΟΓΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ Θ. ΚΩΣΤΑΒΑΡΑ βλ. στα παραΘέματα λόγου, εδώ.
Βιοεργογραφικό Σημείωμα
Ο Θανάσης Κωσταβάρας γεννήθηκε στην Ανακασιά του Βόλου το 1927 όπου πέρασε τα παιδικά και μαθητικά χρόνια. Αποφοίτησε από την Οδοντιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών το 1954 και εργάστηκε ως οδοντίατρος. Κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής εντάχθηκε στην Εθνική Αντίσταση. Για την αγωνιστική του δράση, την οποία συνέχισε και κατά τη διάρκεια του εμφυλίου διώχτηκε και φυλακίστηκε. Στο χώρο της λογοτεχνίας παρουσιάστηκετο 1956 με την έκδοση της ποιητικής συλλογής Αναζήτηση. Ασχολήθηκε επίσης με την πεζογραφία και το θέατρο. Έργα του μεταφράστηκαν στα αγγλικά, γαλλικά, πολωνικά και γερμανικά.
Εργογραφία
Ι.Ποίηση
Αναζήτηση, 1956. Αναβίωση, 1957. Έξοδος, 1957. Κοντσέρτο για κυκλάμινα και ορχήστρα ωρών, 1958. Ρωμαίικη σουίτα, 1959. Ο γυρισμός, 1963. Κατάθεση, 1965. Συμπληρώματα, 1970. Ο μουγκός τραγουδιστής, Θεμέλιο 1982. Ιστορήματα, Θεμέλιο 1985. Τα ερωτικά, Ζώδιο 1986. Ο φόβος του Ακροβάτη, Νεφέλη 1989. Κήποι στον Παράδεισο, Καστανιώτης 1990. Στο βάθος του χρώματος, Νεφέλη 1993. Το ημερολόγιο της αυριανής εξορίας, Νεφέλη 1995. Η μακρινή άγνωστη χώρα, Νεφέλη 1999. Οι μεταμορφώσεις των κήπων, Μεταίχμιο 2003. Χαιρετισμοί, 2006.
ΙΙ.Πεζογραφία
Το ρήγμα (διηγήματα), 1966. Ο λάκκος (διηγήματα), 1972.
ΙΙΙ.Θέατρο
Το Φαγκότο ή Το τραγικό τέλος του Νικηφόρου Φωκά και η ηρωική ζωή του Π. Ν. Πάστη, 1971. Τα ιερά και τα όσια, ΕΤ1 Νοέμβριος 1983.