Στη θανή του Ιάκωβου Καμπανέλλη (1922-29.3.2011)

Μόλις πριν λίγο, εν πλω για Ιταλία και περιτριγυρισμένος από εσπερίζουσες βροχές και θάλασσες, πληροφορήθηκα την (δι)έξοδο του Ιάκωβου Καμπανέλλη από την ενταύθα ζωή προς το Αεί... Όπως όλοι οι Έλληνες τον σεβόμουνα και τον αγαπούσα. Και πολύ περισσότερο ακόμη, για κάποιους ιδιαίτερους λόγους προσωπικούς, μη ανακοινώσιμους από εδώ...

Μέσα, λοιπόν, στον εγκλωβισμό (ή στην ελευθερία;) του Ιονίου Πελάγους, εκεί που γίνεται Θάλασσα Αδριατική, στόρησα δυο ποιητικότροπες στροφούλες, ως δέηση στη μνήμη του. Τις παραθέτω με συστολή και συντριβή.-

π. Π. Κ.

π. Παναγιώτης Καποδίστριας

ΝΕΥΜΑΤΑ ΣΤΟΝ ΚΑΜΠΑΝΕΛΛΗ

Τέτοιος θίασος

έχει πάντα πρεμιέρα

μάς σατιρίζει

κάνε πως δεν τους ακούς

και γύρνα πια στο σπίτι.

Στη Συγκέντρωση

ψάξε την αγάπη σου

στην Αγωνία

φορά τα αίματά της

πορφύρα και σού γνέφει.

(29.3.2011)

Ταξιδεύοντας...

... με το Μουσικό Σχολείο Ζακύνθου, για μια πολιτιστική εκδήλωση -από Πάτρα, με το Σουπερφάστ 6, μέσω Ανκόνα και Σουλμόνα- προς Ρώμη!!!

Νωρίτερα, στο λιμάνι της Πάτρας, έγινε το σχετικό κυνήγι λαθρομεταναστών, όπως (υπο)δηλούν οι φωτογραφίες...

Κάθε ταξίδι γεννά οπωσδήποτε δυσδιάκριτα συναισθήματα, καθώς αποπειράται εξόδους από το Εγώ προς το συνομήλικό μας Άγνωστο. Όταν μάλιστα πρόκειται για πρόθεση πρόσβασης στα πολιτισμικά ξέφωτα τής τόσο αγαπητής στους Επτανήσιους Ιταλίας, τότε χαρμονή μάς πλημμυρίζει, αλλά και αναμονή συνάντησης με την Αναγέννηση του Καλού και του Αγαθού!

Σπαράγματα τραγουδιών Μάνου Χατζιδάκι

... ή, αλλιώς, ποτ-πουρί!!! Στ' αλήθεια ο μέγας Μάνος ποτέ δεν πεθαίνει! Αποτελεί σταθερή αξία, που νοηματοδοτεί την κενή περιεχομένου σύγχρονη καθημερινότητα!

Το βίντεο με την εξαίσια μουσική προέρχεται από τη Συναυλία της Μαθητικής Μαντολινάτας - Χορωδίας Ζακύνθου, που δόθηκε στο Αμφιθέατρο του Μουσικού Σχολείου Ζακύνθου, στις 30 Ιανουαρίου 2011. Διευθύνει ο μουσικός Αντώνης Κλάδης, ο οποίος ευγενώς μερίμνησε ώστε να έχουμε το σχετικό υλικό!

Μελοποιώντας τον Διονύσιο Σολωμό

Ο Σπύρος Σαμοΐλης στην Εταιρεία Κερκυραϊκών Σπουδών

Ο Σολωμός δια χειρός Σπύρου Αλαμάνου.

Ομιλία του συνθέτη Σπύρου Σαμοΐλη, με θέμα: «Η εμπειρία από τη μελοποίηση του "Λάμπρου" του Διονυσίου Σολωμού» θα πραγματοποιηθεί στην αίθουσα εκδηλώσεων της Εταιρείας Κερκυραϊκών Σπουδών (Μουσείο Σολωμού, Μουράγια) την Τετάρτη 30 Μαρτίου 2011 και ώρα 8 μ.μ., στο πλαίσιο της εκδήλωσης: «Μελοποιώντας τον Διονύσιο Σολωμό».

Θ’ ακουστούν επίσης αποσπάσματα του έργου από τη σοπράνο Ροζαλίντα Πουλημένου, τον τενόρο Ανδρέα Μιχαλόπουλο και τον βαρύτονο Παναγιώτη Πράτσο. Η είσοδος είναι ελεύθερη.

Αξίζει να αναφερθεί ότι η πρώτη απόπειρα του Διονυσίου Σολωμού για τη σύνθεση του ποιητικού έργου «Λάμπρος» τοποθετείται περί το 1823 ή 1824 στη Ζάκυνθο. Η πιο καλή στιγμή στη γραφή τού «Λάμπρου» τοποθετείται μετά το 1830, παράλληλα με τον «Κρητικό» και τους «Ελεύθερους Πολιορκημένους». Ο «Λάμπρος» είναι έργο κατεξοχήν ρομαντικό (υπερβολή, πάθη, θάνατοι, αυτοκτονίες, φαντάσματα, αιμομιξία), σκοπίμως ημιτελές, με το οποίο προετοιμάστηκε ο ύστερος εθνικός Σολωμός.

Επιγραμματικά, ο Λάμπρος, σύμφωνα με την υπόθεση, υπόσχεται ότι θα στεφανωθεί την δεκαπεντάχρονη Μαρία και κάνει μαζί της μία κόρη και τρεις γιους. Τα παιδιά κλείνονται σε ορφανοτροφείο κι η Μαρία ζει 15 χρόνια στο σπίτι του Λάμπρου αστεφάνωτη, ενώ ο Λάμπρος πολεμά κάποια στιγμή κι εναντίον του Αλή Πασά. Εκεί γνωρίζει έναν νέο Τούρκο, που τελικά του εμπιστεύεται ένα μυστικό, ότι είναι κόρη, και ζητά να βαπτιστεί. Ο Λάμπρος ερωτεύεται βαθιά αυτή την κόρη, ώσπου ανακαλύπτει από διάφορα σημάδια ότι είναι η δική του κόρη. Σε μία βαρκάδα μαζί με τον πατέρα της, παραμονή του Πάσχα, η κόρη πέφτει στα νερά μιας λίμνης και πνίγεται, χωρίς να βοηθηθεί από τον πατέρα της, κι ο Λάμπρος επιστρέφει στο σπίτι του. Το βράδυ της Λαμπρής, η θεία δίκη του στέλνει εναντίον του από το μνήμα τα τρία αρσενικά του παιδιά. Η Μαρία, κάτω από το βάρος τόσων συμφορών, ζητά τουλάχιστον να στεφανωθεί με τον Λάμπρο, κι εκείνος το υπόσχεται Όμως, φεύγει και γκρεμίζεται σε λίγο από ένα βράχο, εκεί που είχε καταποντιστεί η θυγατέρα του. Σε λίγο, πνίγεται στη λίμνη κι η Μαρία, τρελή πλέον αλλά γεμάτη χαρά ότι μέσα στο νερό υπάρχει ένας άλλος κόσμος.

Η "Κατάσταση Πολιορκίας" του Μαχμούντ Νταρουίς

Πρόσφατα (Δεκέμβριο 2010) κυκλοφόρησε σε αραβοελληνικό κείμενο από τις Εκδόσεις Μαΐστρος, με χρηματοδότηση του Γασάν Ραντουάν Γαντούρ, Επίτιμου Πρόξενου του Λιβάνου στην Πάτρα, το ποιητικό βιβλίο του εθνικού ποιητή των Παλαιστινίων Μαχμούντ Νταρουίς (1942-2008) "Κατάσταση Πολιορκίας", σε ελληνική μετάφραση της Αγγελικής Σιγούρου και επιμέλεια του Ρόνι Μπου Σάμπα, συνεργάτη του Ίσκιου μας.

Το ανά χείρας βιβλίο, γραμμένο το 2002 στη Ραμάλα, έχει την αξία των βραχέων χρονικών, τα οποία σε περιθώρια βιβλίων ή πλάτες επίπλων σημείωναν οι παλαιότεροι, για να διασώσουν στον αιώνα σημαντικές ή σημαδιακές ημερομηνίες του ιδιωτικού ή δημόσιου βίου. Ο σπουδαίος δημιουργός, ως επιδέξιος καταγραφέας της Ιστορίας που βλέπει -ή του ύψους ή του βάθους- να χτίζεται γύρω του, πασχίζει να αθανατίσει τις μικρές / μεγάλες στιγμές και τα δεινά του λαού του. Ο τρόπος του είναι ηδύπικρος και χαρμολυπητερός, όπως άλλωστε κάθε ειλικρινής ποίηση. Προσβλέπει στην Ελπίδα, αν και απογοητεύεται από τον περιρρέοντα θάνατο... Πιστεύει στην Επί-λυση, αν και βιώνει την Κατά-λυση... Λιπαίνει με τους στίχους του το δέντρο της Αγάπης, αν και το Μίσος έχει αγκαθώσει προ πολλού την Παλαιστίνη...

 Ακολουθεί ικανό δείγμα (ή, μήπως, δήγμα;) γραφής Νταρουίς και μετα-γραφής Σιγούρου και Μπου Σάμπα:

 

Όταν τα αεροπλάνα χάνονται, πετούν τα περιστέρια,

άσπρα άσπρα. Πλένουν του ουρανού τα μάγουλα

με ελεύθερα φτερά και ανακτούν τη λαμπρότητα,

την κυριότητα των αιθέρων και του παιχνιδιού.

Ψηλότερα και πιο ψηλά ακόμη, πετούν

τα περιστέρια, άσπρα άσπρα.

«Αχ να ‘τανε ο ουρανός αληθινός»

[μου λέει κάποιος που περνά ανάμεσα από δυο οβίδες].

§

Πατρίδα που κοντεύει στην αυγή...

Δεν θα διαφωνήσουμε

Για το μερίδιο γης των μαρτύρων.

Νάτοι, ίσοι

Στρώνουν για μας χορτάρι

Για να μας ενώσουν!

§

[Σ’ ένα δολοφόνο:]

Αν είχες προσεχτικά κοιτάξει το πρόσωπο του θύματος,

αν συλλογιζόσουν,

Θα είχες θυμηθεί τη μάνα σου μέσα στο θάλαμο αερίων

Θα είχες απαλλαχθεί από τη φρόνηση του όπλου

κι αλλάξει γνώμη: Δεν είναι αυτός ο τρόπος για να

επανακτήσει κάποιος την ταυτότητά του!

§

Είμαι ο τελευταίος από τους ποιητές εκείνους

Που μοιράστηκαν με τους εχθρούς τους την ίδια έγνοια:

Η γη ίσως ήτανε στενή

Για ανθρώπους

Και θεούς.

§

Εδώ σε μας μαζεύονται οι Ιστορίες, κόκκινες,

μαύρες.

Αν δεν υπήρχαν αμαρτίες, η Αγία Γραφή θα ήτανε μικρότερη.

Αν δεν υπήρχαν αντικατοπτρισμοί, τα βήματα των προφητών

θα ήταν σταθερότερα πάνω στην άμμο,

για το Θεό ο δρόμος συντομότερος.
Ας ολοκληρώσει η αιωνιότητα το αιώνιο έργο της…

Όσο για μένα, θα ψιθυρίσω στη σκιά:

Αν η Ιστορία αυτού του τόπου ήταν κάπως λιγότερο παραφορτωμένη,

οι ύμνοι μας στης λεύκας τις νευρώσεις… θα ήταν περισσότεροι.

§

Αν δεν είσαι βροχή αγάπη μου

Γίνε δέντρο

Γόνιμο… γίνε δέντρο.

Κι αν δεν είσαι αγάπη μου δέντρο

Γίνε πέτρα

Υγρή… γίνε πέτρα.

Κι αν πέτρα, αγάπη μου, δεν είσαι

Γίνε φεγγάρι

Στ’ όνειρο της αγαπημένης… γίνε φεγγάρι.

[Έτσι είπε μια γυναίκα

Στο γιο της καθώς έθαβαν.]

* Και άλλα ποιήματα από το βιβλίο ανθολογήσαμε στη Βιβλιοθήκη Παραθέματα Λόγου και μπορείτε να τα αναγνώσετε μ' ένα κλικ εδώ.

Μουσικές του Ελληνικού Κινηματογράφου από το Μουσικό Σχολείο Ζακύνθου {β΄ μέρος}

Ιδού η δεύτερη σύναξη ήχων από κινηματογραφικές στιγμές, τις οποίες μάς χάρισαν με πολύ μεράκι οι μαθητές και οι καθηγητές του Μουσικού Σχολείου Ζακύνθου, το περασμένο Σάββατο! Όντως, τα πολλά λόγια είναι φτώχεια. Οπότε μπείτε στις Μουσικές που ακολουθούν και λουσθήτε στις νότες!!!

Μουσικές του Ελληνικού Κινηματογράφου από το Μουσικό Σχολείο Ζακύνθου {α΄μέρος}

Υπέροχες στιγμές μάς προσέφεραν χθες το βράδυ οι μαθητές και οι καθηγητές του Μουσικού Σχολείου Ζακύνθου. Κατά την επίσημη ετήσια παρουσίαση της δουλειάς τους, έδωσαν Συναυλία με αγαπημένα σε όλους μας τραγούδια από τον παλιό Ελληνικό Κινηματογράφο. Νοσταλγικά συναισθήματα και ασίγαστες μνήμες σε άσπρο μαύρο παρήλασαν μπροστά μας καρέ-καρέ, ενώ παράλληλα με ευχαρίστηση διαπιστώσαμε πώς η ξέχειλη δική μας συγκίνηση έχει ήδη μεταδοθεί στη νεότερη γενιά!

Για λόγους οικονομίας δεν αναφέρουμε έναν-έναν αυτούς, που συμμετείχαν στη γιορτή, αλλά κι επειδή θεωρούμε ότι κι εκείνοι που δεν εμφανίστηκαν, βοήθησαν με τον δικό τους τρόπο στην αρτίωση της βραδιάς!

Τα πέντε πρώτα βίντεος, που αποτυπώσαμε και παρουσιάζουμε παρακάτω μαρτυρούν τη ζεστή ατμόσφαιρα της αίθουσας του Αμφιθεάτρου του Σχολείου, της γεμάτης από φιλότεχνους και κινηματογραφόφιλους ! ΠΡΟΣΕΧΩΣ (αύριο δηλαδή) η συνέχεια με τα υπόλοιπα πέντε στιγμιότυπα!!!

έπεται συνέχεια...

Βόλτα στο Maputo της Μοζαμβίκης {2}

Με τρία ενδεικτικά βίντεος από αυτοκινήτου και μερικές φωτογραφίες επιστρέφουμε μαζί Σας σήμερα στην πρωτεύουσα της Μοζαμβίκης, που πλέον λέγεται Μαπούτο, ενώ παλαιότερα Λορέντζο Μαρκές! Πρόκειται για μια πόλη όμορφη, ήσυχη και συνάμα κοσμοπολίτικη. Τουλάχιστον αυτά διαπιστώσαμε ως ξένοι εμείς! Σαφώς υπάρχουν προβλήματα, τα οποία αρχίζουν ν' αναφαίνονται στην ενδοχώρα. Η απέραντη θάλασσα πάντως, ο μέγας Ινδικός, δίνει -ούτως ή άλλως- ζωή και χάρη στον τόπο! Ας προσπαθήσουμε μαζί να μετάσχουμε στα θέλγητρα της πόλης!!!

Ο Βάσος Η. Βογιατζόγλου για το Άγιον Όρος

Γράφει ο π. Παναγιώτης Καποδίστριας

Ο γνωστός συγγραφέας και φίλος μας Βάσος Ηλία Βογιατζόγλου, επιστρέφει στον Άγιον Όρος με το βιβλίο του "Οι καμπάνες του Παντοκράτορα. Οδοιπορικό στον Άθω", από τις Εκδόσεις Παρασκήνιο (Νοέμβριος του 2010, σελίδες 80). Το ταξιδιωτικό αυτό ανάγνωσμα κυκλοφορεί σε β΄ έκδοση, είχε μάλιστα αποσπάσει το 1989 το Α΄ Βραβείο της Ελληνικής Εταιρείας Χριστιανικών Γραμμάτων.

Ο ευαίσθητος τεχνίτης του λόγου δεν κάνει απλώς -κατά τα γνωστά- ταξιδιωτική λογοτεχνία, αλλά ψαύει και βρίσκει τον "άλλον" Άθω. Δηλαδή, την ερημική πολιτεία, η οποία πασχίζει να γατζωθεί από τα κατώφλια του Ουρανού και να καταξιωθεί της θέας του Αθέατου, την ώρα κατά την οποία πάμπολλες κοσμικές δυνάμεις νεφελώνουν ούτως ή άλλως τον ορίζοντα προς το πολυποθούμενο. Ο Μοναχός ουδόλως είναι μοναχός του, δεδομένου ότι μ' έναν μυστηριακό τρόπο μετέχει του Σύμπαντος, ενώ προσεύχεται για τον κόσμο και αποπειράται να ξενισθεί από τον Θεό, ενώ ξενίζει κάθε μέρα τόσους και τόσους υποψιασμένους ή ανίδεους επισκέπτες.

Ο συγγραφέας μάς βοηθά με τρόπο άριστο, ώστε κι εμείς, κατά τις επισκέψεις μας εκεί, να βλέπουμε πίσω από τα ορώμενα και ν' αφουγκραζόμαστε τις εγερτήριες "Καμπάνες του Παντοκράτορα" ως προτύπωση των Εσχάτων! Τον ευχαριστούμε για την όλη του προσπάθεια!

Κλείνουμε το μικρή αυτή αναφορά μας στο ανά χείρας βιβλίο με την ακροτελεύτια παράγραφό του: "Η ψυχή του μοναχού ανεβαίνοντας, χωράει τα πάντα. Οι φωνές και οι ψίθυροι στον νου του δεν είναι παρά οι απόηχοι της δικής του φωνής. Τα πλάσματα του κόσμου, οι όγκοι, τα σχήματα, τα χρώματά τους, ό,τι θεάται ο νους, είναι απόψεις της δικής του παρουσίας στο σύμπαν. Οι ευωδιές και οι γεύσεις μια άλλη έκφραση της δικής του συνείδησης. Έτσι οδηγείται το Κοινόβιο στη βίωση της ενότητας του σύμπαντος κόσμου. Και τούτο δεν είναι άγουρη γνώση, μα πρακτική εμπειρία ζωής. Το σύμπαν, ένδοξο, υπάρχει μέσα του και το Κοινόβιο απλώνεται στο σύμπαν".

Ο Βάσος Η. Βογιατζόγλου για τον Απόστολο Παύλο

Γράφει ο π. Παναγιώτης Καποδίστριας

Ο αγαπητός και πολυγραφότατος συγγραφέας και Γιατρός του Κόσμου Βάσος Ηλία Βογιατζόγλου μάς τίμησε αυτή τη φορά με το νέο πόνημά του, το οποίο κυκλοφόρησε τον Νοέμβριο του 2010 από τις Εκδόσεις Παρασκήνιο και τιτλοφορείται "Παύλος, κλητός απόστολος" (σελίδες 160). Πρόκειται, όπως αναφέρει στον υπότιτλο του βιβλίου, για "Δώδεκα μυστικές κατευθύνσεις της Διδασκαλίας Του".

Ο Παύλος -ως γνωστόν- εισάγει τον Χριστιανισμό από το γεωργικό πλαίσιο στα αστικά κέντρα (σημειωτέον ότι απουσιάζει στα κείμενά του το γεωργικό στοιχείο, σε αντιδιαστολή με άλλα κείμενα της Καινής Διαθήκης). Υπάρχουν μάλιστα πλείστοι πολιτικοί όροι στις επιστολές του. Είναι ο πρώτος, που αντιλαμβάνεται τον δυναμικό και οικουμενικό χαρακτήρα του Κυριακού λόγου και μάλιστα αναλαμβάνει ο ίδιος την διάδοσή του ανά τη ρωμαϊκή επικράτεια. Με την προκεχωρημένη μόρφωση που διέθετε και τη φυσική ευστροφία του εκδαπανήθηκε όλος στην διαλεκτική με τον τότε γνωστό κόσμο, στον οποίον παρουσίασε τον Χριστό ως μοναδικό ενσαρκωτή της ελπίδας τους για σωτηρία, δανειζόμενος μάλιστα έννοιες και όρους από τον φιλοσοφικό λόγο των Ελλήνων. Το κήρυγμά του προς Επικούρειους και Στωικούς Αθηναίους στην Πνύκα αποτελεί το σαφέστερο δείγμα γόνιμης συνάντησης των δύο αυτών κόσμων. Αποκαλύπτει τον σκιωδώς τιμώμενο από τους Έλληνες «Άγνωστο Θεό» ως τον πραγματικό Δημιουργό και Προνοητή του Παντός, τον έως θανάτου και ανάστασης αυτοπροσφερόμενον υπέρ της ανθρωπότητας. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η όλη ιστορική παρουσία του Παύλου και η μεταστροφή του στον Χριστιανισμό, άλλαξε τη ροή της Ιστορίας. Ο παλαιός κόσμος συν τω χρόνω ενστερνίστηκε το καινό μήνυμα του Μεσσία, τόσον ώστε ο Παύλος να ονομάζεται σήμερα "πρώτος μετά τον Ένα"! 

Ο κ. Βογιατζόγλου προσεγγίζει με πολύ σεβασμό, αλλά και κριτικό βλέμμα την ρηξικέλευθη αυτή προσωπικότητα, η οποία γεφυρώνει δύο κυριολεκτικά κόσμους, αναλύοντας σε βάθος το έργο του, καθώς το εντάσσει στα δώδεκα κυρίως κεφάλαια του πονήματός του: Α. Το άπειρο της Αγάπης, Β. Η εργασία, Γ. Νόμος και Πίστη, Δ. Περί Τάξεως, Ε. Δουλεία και Ελευθερία, Στ. Περί του Ρόλου, Ζ. Το Σώμα, ο Νους και το Πνεύμα, Η. Γάμος και Ομοφυλοφυλία. Άνδρας και Γυναίκα, Θ. Η Καλή Συντροφιά, Ι. Η Εξουσία, ΙΑ. Η Ζωή και ο Θάνατος, ΙΒ. Η σύγκρουση των δύο Κόσμων. Ο παλαιός και ο νέος άνθρωπος.

Στιγμές από την διάλεξη του Κώστα Πανίτσα στην Πάτρα για τον π. Παναγιώτη Καποδίστρια

Παύλος Μαρινάκης, Δικηγόρος-Συγγραφέας (αριστερά) και Λεωνίδας Μαργαρίτης, Δικηγόρος - Συγγραφέας - Πρόεδρος Εταιρείας Λογοτεχνών Ν.Δ. Ελλάδος (δεξιά).

Ο κεντρικός ομιλητής Κώστας Πανίτσας, ερευνητής - συγγραφέας (αριστερά), ο Λεωνίδας Μαργαρίτης (κέντρο) και ο Αλέξης Γκλαβάς, ραδιοφωνικός παραγωγός - ηθοποιός (δεξιά), ο οποίος απήγγειλε ποιήματα του π. Παναγιώτη Καποδίστρια.

Ο Κώστας Πανίτσας ομιλώντας.

Από αριστερά: Κώστας Πανίτσας - Λεωνίδας Μαργαρίτης - Αλέξης Γκλαβάς.

 ΚΩΣΤΑ Γ. ΠΑΝΙΤΣΑ:

«π. Παναγιώτης Καποδίστριας, ο ποιητής της Χαρμολύπης»

 και παρουσίαση του συγκεντρωτικού βιβλίου του

«Καμένες Πεταλούδες»

Διάλεξη της Εταιρείας Λογοτεχνών Ν.Δ. Ελλάδος, στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Πατρών
Δευτέρα 7 Φεβρουαρίου 2011

Α Π Ο Σ Π Α Σ Μ Α Τ Α

Ο π. Παναγιώτης Καποδίστριας, γέννημα και θρέμμα της μαγευτικής Ζακύνθου, του Φιόρου του Λεβάντε, αποτελεί μια πολύμορφη και πολυσχιδή προσωπικότητα. Θεολόγος, ποιητής, ερευνητής, λαογράφος, συγγραφέας, μελετητής, δοκιμιογράφος, και πόσα άλλα ακόμη. Εκείνο όμως που τον διακρίνει εξαιρετικά είναι η ποιητική του φλέβα. Η προσφορά του στα νεοελληνικά γράμματα είναι πολύ αξιόλογη, εξαιρετική θα λέγαμε, και πολύμορφη. Η μεγάλη κατάθεσή του είναι ο συγκεντρωτικός τόμος του ποιητικού του έργου «Καμένες Πεταλούδες» από τις εκδόσεις Αντώνη Σταμούλη της Θεσσαλονίκης 2010.

[....................]

Ο σεμνός, συνεπής και ακέραιος Επτανήσιος π. Παναγιώτης Καποδίστριας είναι ένας πνευματικός ακρίτας της ελληνικής περιφέρειας, ο οποίος στην ιδιαιτέρα του πατρίδα, τη Ζάκυνθο, έχει στήσει το δικό του πνευματικό εργαστήρι, από όπου δίνει την μάχη του, με τις δικές του δυνάμεις, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας του Κέντρου. Αν έχει κανείς εντρυφήσει κάπως συστηματικότερα πάνω στο θέμα «πνευματική ζωή στην επαρχία» μπορεί να καταλάβει τι σημαίνει, να ζεις και να διατηρείς σε μια μικρή επαρχιακή πόλη πνευματική εστία, που οι συμπολίτες σου αναγνωρίζουν, εκτιμούν και σέβονται. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι στο Κέντρο το ενδιαφέρον για τα γράμματα και τις τέχνες είναι μεγαλύτερο, αλλά εκεί οι αναλογίες της μειοψηφίας συγκεντρώνουν κάποιους αξιόλογους αριθμούς, ενώ στην επαρχία η μειοψηφία εγγίζει κάποτε την ανυπαρξία και η πνευματική δράση την αδυσώπητη μοναξιά. Και μόνον γι’ αυτή την ιεραποστολική αφοσίωσή του στο πνευματικό χρέος, ο π. Παναγιώτης Καποδίστριας είναι αξιέπαινος, αλλά ακόμη και γιατί αναδεικνύει ό,τι πνευματικό διαθέτει αυτή τη στιγμή το μικρό, αλλά βαρυφορτωμένο από κληρονομιά, νησί του. Η όλη στάση του μαρτυρεί ευαισθησία, ανιδιοτέλεια, σεβασμό στην προσπάθεια, αγάπη στην ιδιαίτερη πατρίδα του, συνειδητή παρότρυνση και ενθάρρυνση προς τις νέες πνευματικές δυνάμεις του τόπου του.

Κρίνοντας το συνολικό ποιητικό έργο (ποιητικές συλλογές) του π. Παναγιώτη Καποδίστρια διαπιστώνουμε ότι είναι κατ’ εξοχήν λόγιος ποιητής. Όπως λόγιος ποιητής είναι και ο άλλος Ζακυνθινός και εκλεκτός φίλος Διονύσης Σέρρας. Η ποίηση του κατά την γνώμη μας ανήκει στην συμβολιστική τεχνική, όπου η Ποίηση γίνεται, με λέξεις, όχι με έννοιες, ή, όπως χαρακτηριστικά γράφει η Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Ζωή Σαμαρά, «Μεταφέρουν την ιστορία της ποίησής μας, κρύβουν κάτω από τα φτερά τους υποκείμενα, υπαινιχτικά μηνύματα, με ακροβατικά παιχνίδια που οδηγούν σε ένα ποιητικό θαύμα, μια ποίηση βαθιά ανθρώπινη».

[....................]

Ο π. Παναγιώτης Καποδίστριας με τη ζηλευτή τέχνη του, κρατάει την αξιοπρέπεια, το ύφος και την εκλεκτικότητα των εκφραστικών μέσων και, με την ικανότητα που έχει, καταφέρνει να διαχέει την ευγένεια, την εμψύχωση και την τρυφερότητα, ενώ τον διακρίνει η διεισδυτικότητα, η οξυδέρκεια και η παρατηρητικότητα. Επίσης καταφέρνει να ενεργοποιεί τη φαντασία του αναγνώστη, εντάσσοντάς τον στην ανάπλαση και αναδημιουργία των τόπων και των τοπίων, αλλά και στους μύθους και την πραγματικότητα. Έτσι, με πλήρη επιτυχία, δημιουργεί ατμόσφαιρα θα λέγαμε, αφού καταφέρνει να μας εισάγει στο κλίμα των διαφόρων εποχών με ό,τι αυτό συνεπάγεται, κρατώντας ό,τι είναι ουσιαστικό και απορρίπτοντας κάθε τι το περιττό.

[....................]

Γενικά ο λογοτεχνικός του λόγος μάς πλουτίζει με λεπτή ανθρώπινη συγκίνηση, με μια αισθητική απόλαυση άλλων εποχών, ενώ μας κάνει να ατενίζουμε τη ζωή με αισιοδοξία χάρις στον απλό και ουσιαστικό στοχασμό του. Γιατί η ευφυΐα, η γνώση, και η παρατηρητικότητά του είναι διάσπαρτα στο λογοτεχνικό του έργο.

Το βιβλίο - αφιέρωμα στον π. Παναγιώτη Καποδίστρια «Καμένες Πεταλούδες» (2010), από τις εκδόσεις «Επί–γνωση» του Αντώνη Σταμούλη (Θεσσαλονίκη), μικρού σχήματος, κομψό και αρκετά ογκώδες (464 σελίδες), πολύ ωραία βιβλιοδετημένο, μια άρτια έκδοση, αποτελεί προπάντων μια ατέλειωτη και αδιάψευστη μαρτυρία της ποιητικής εξέλιξης και πορείας ενός εξαίρετου ποιητή, μακριά όπως πάντα από τα φώτα της δημοσιότητας του Κέντρου, που πολλά έχει δώσει και ευελπιστούμε ότι έχει ακόμα πολύ περισσότερα να προσφέρει στην νεοελληνική γραμματεία.

Για τον Η΄ Τόμο του "Μικρού Γεροντικού" του Π. Β. Πάσχου

Μικρή παρουσίαση από τον π. Παναγιώτη Καποδίστρια

Είχα την τιμή να λάβω αυτές τις ημέρες το νέο βιβλίο του αγαπητότατου Καθηγητή μου στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και ευσκιόφυλλου Ποιητή Π. Β. Πάσχου, που μόλις κυκλοφορήθηκε από τις Εκδόσεις Αρμός (Φεβρουάριο 2011, σελίδες 192), με εξώφυλλο, εικόνες και κοσμήματα του π. Χριστοδούλου Φεργαδιώτη, όλα καλοταιριασμένα.

Τιτλοφορείται "Ταπεινοφροσύνη και Αγάπη" και είναι το Η΄ στην καλαίσθητη και καλόχυμη σειρά "Μικρό Γεροντικό", την οποίαν ο ίδιος επιμελείται από ετών, ο δε υπότιτλος αποτελεί σαφέστατη επεξήγηση περί τίνος πρόκειται: "Οι μεγάλοι Ασκηταί ομιλούν περί ταπεινοφροσύνης, ανεξικακίας, αγάπης, Διορατικών Γερόντων και Σημειοφόρων".

Η εν λόγω σειρά "Μικρό Γεροντικό" του σοφού Καθηγητή, στηρίζεται κυρίως σε μία από τις καλύτερες συλλογές των χειρογράφων - που είναι άπειρα φυσικά, αφού όλοι σχεδόν οι υποτακτικοί επιθυμούσαν να καταγράψουν τις πνευματικές εμπειρίες των Γερόντων τους, ώστε ακατάσπαυστα να παραδειγματίζονται και να παραδειγματίζουν έτσι τους επιγενόμενους. Από αυτές, με την επιστημονική επάρκεια και θεοσεβή ματιά του ελλογιμότατου υμναγιολόγου Πάσχου, μπορούμε σήμερα να έχει ο κάθε ενδιαφερόμενος προ οφθαλμών και στη βιβλιοθήκη του αυτές τις μικρές -πυκνότατες σε περιεχόμενο και διδαχή- ιστορίες, ώστε να στηρίζεται στον ενδεχόμενο πνευματικό αγώνα του, στηρίζοντας ταυτόχρονα τον περίγυρό του.

Χάριν δείγματος, αντιγράφουμε παρακάτω μερικά τέτοια γεροντικά στιγμιότυπα, ευχαριστώντας τον Π. Β. Πάσχο, τόσο για την ευκαιρία που μάς παρείξε, όσο και για την -όπως πάντα- γλυκιά και "παλαιογραφημένη" αφιέρωση του βιβλίου του! Ο γράφων τού οφείλει πολλά!!!

Ο αββάς Ποιμήν έλεγε:

- Ο άνθρωπος έχει ανάγκη από την ταπεινοφροσύνη και τη μακροθυμία, όπως ακριβώς έχει ανάγκη από την αναπνοή που βγαίνει από τη μύτη του.

* 

Ένας αδελφός ερώτησε τον αββά Ποιμένα:

- Πώς πρέπει να φέρομαι στον τόπο που κατοικώ; 

Και ο Γέροντας τού απάντησε:

- Να έχεις πάντα το φρόνημα ενός φιλοξενούμενου, όπου και να μένεις, για να μη ζητάς να μπαίνει ο λόγος σου πάνω απ' τους άλλους, κ' έτσι θα βρίσκεις ανάπαυση.

*

Είπε ο Γέροντας, πως ένας αδελφός ερώτησε τον αββά Αντώνιο:

- Τι ακριβώς είναι η εξουθένωσις;

Και ο Γέροντας τού απάντησε:

- Το να νιώθει κανείς πως είναι πιο κάτω και από τα άλογα ζώα, και να γνωρίζει πως εκείνα δεν περιμένουν καμμιά κρίση.

*

Ένας Γέροντας είπε:

- Ποτέ μου δεν θέλησα να κάνω ένα έργο που να ωφελεί εμένα και να βλάπτει τον αδελφό μου, διότι έχω πάντοτε την ελπίδα, ότι το έργο του αδελφού είναι ένα έργο που αποδίδει καρπούς και σε μένα.

*

Ένας Γέροντας είπε:

- Πέρασα είκοσι χρόνια πολεμώντας μ' ένα λογισμό, για να μπορέσω να βλέπω όλους τους ανθρώπους σαν έναν άνθρωπο.

Οι Ποιητές της Ζακύνθου για την Ημέρα της Ποίησης 2011

Κατά τον Πλάτωνα, "η Ποίηση είναι εγγύτερα στη ζωτική αλήθεια απ' ό,τι η Ιστορία". Εφόσον, λοιπόν, ισχύει κάτι τέτοιο και καθώς η Ιστορία φέρεται και άγεται απογοητεύοντάς μας όλο και περισσότερο, η Ποίηση αποτελεί την κιβωτό της διάσωσής μας  από τον κατακλυσμό της καθημερινής λάσπης, επειδή κατά βάσιν άνω θρώσκει και τα άνω επιζητεί!

Από το νησί των Μεγάλων Ποιητών (Σολωμού - Κάλβου - Φώσκολου) δεν θα μπορούσαμε να μην προσφέρουμε προς τους διαδικτυακούς αναγνώστες του Ίσκιου μας ευώδεις στίχους και μάλιστα ολόφρεσκους, για τη σημερινή γιορτή της Ποίησης. Απευθυνθήκαμε προς τους σύγχρονους Ποιητές της Ζακύνθου -οι οποίοι έχουν ενηλικιωθεί κι εκδώσει τον πνευματικό μόχθο τους στην παρασκιά των Μεγάλων εκείνων Προπατόρων τους- και ζητήσαμε να συνεισφέρουν με ανέκδοτο έργο τους στην απόπειρα δημιουργίας μιας αγκαλιάς ποιημάτων, για να προβληθούν όλα μαζί σήμερα!

Η ανταπόκριση ήταν άμεση και συγκινητική! Ο καθένας άνοιξε το σεκρέτο της ψυχής του και μάς εμπιστεύτηκε νέο μόχθο, τον οποίον με δίκαιη καύχηση δημοσιοποιούμε ευθύς παρακάτω αλφαβητικά, ευχαριστώντας έναν-έναν, ξεχωριστά και προσωπικά! Παράλληλα, χρειάζεται να αναφερθεί ότι την όμορφη ζωγραφιά και τον σχεδιασμό της αφίσας έκαμε ο Ιωάννης-Πορφύριος Καποδίστριας, ενώ τις σχολιαστικές των ποιημάτων φωτογραφίες επέλεξε ο γράφων από το αρχείο των φωτοαποτυπώσεών του!

Σημειωτέον ότι, εκτός από αυτήν εδώ την Σύναξη των Ποιητών, το κάθε ποίημα θα βρει -συν τω χρόνω- από μιαν ιδιωτική δημοσίευση στα ράφια της e-Βιβλιοθήκης μας Παραθέματα Λόγου. Θα είμαστε σε γόνιμη επαφή!!!

π. Παναγιώτης Καποδίστριας

Σταύρος Αμπελάς

ΨΑΧΝΩ ΝΑ ΒΡΩ

Ψάχνω να βρω

τους παλιούς καλούς νεκρούς

που με συντρόφευαν

στα ακίνητα ταξίδια μου

χαρίζοντάς μου

μικρές καλοκαιρινές ιστορίες.

Βαρέθηκα τους ζωντανούς

με όψη θυμωμένη

γιατί δεν έμαθαν ακόμα

να πετάνε.

Παλιές ιστορίες θα μου πεις

μα η Άνοιξη ψάχνει πάντα

τέτοιες αθέατες ρωγμές

να κάνει την εμφάνισή της

σαν τα μάτια της γάτας

που ξαφνικά

γυαλίζουν στο σκοτάδι.

Και το μολύβι ώρες ώρες

μεταμορφώνεται σε πεταλούδα

πετά ένα γύρω στο δωμάτιο

και τελικά

κάθεται πάνω στο τετράδιο

που εν τω μεταξύ

έχει μεταμορφωθεί

σε λουλούδι.

Σαράντης Αντίοχος

ISLE OF DOGS*

Στο νησί των σκύλων

μια φορά το χρόνο έχουνε όλοι οι σκύλοι

πανηγύρι

Εκεί βλέπεις

σκύλους που έχουν έλθει

από κάθε μεριά της οικουμένης

Απ’ τις Ινδίες

το Μακάο

το νησί της Παρθένου

την Τζαμάϊκα και τη Σάντα Λουτσία

απ’ το νησί του Ροβινσώνα - τουτέστιν

το Χουάν Φερναντέζ

Σκύλοι

από τας Ευρώπας

τους τροπικούς και από το βόρειο κύκλο

που σέρνουν μέχρι να πεθάνουν τα έλκηθρα των Εσκιμώων

Σκύλοι ευγενέστατοι

με σμόκιν και βελάδα

αραιά και πού κανένας κρυφοδαγκανιάρης (το βλέπεις εύκολα από την ουρά του και φυλάγεσαι)

Από την παραμονή της φιέστας έχουνε καταπλεύσει μπρίκια κατάφορτα με friskies κι άλλες τροφές

σοφιστικέ

Τη μέρα της γιορτής μετά την εκκλησία

γίνεται η διανομή των εδεσμάτων

κι έπειτα κάθε σκύλος καλοφαγωμένος

τρέχει στο πάρκο και ξαπλώνει στο γρασίδι

κι όλοι μαζί ακούνε ροκ en vivo

βλέπουν κανένα χάπενινγκ

κανένα στρίκινγκ

γελούν - χορεύουν- κλαίνε εν αναγαλλιάσει

βλέπουνε Punch and Judith

ξεκαρδίζονται στα γέλια

κι έπειτα λίγο-πολύ ξενερωμένοι

κάνουνε έρωτα οι καημένοι!

Και κοιμούνται...

κοιμούνται ώς το βράδυ

που θα κατέβουνε όλοι στο λιμάνι

στα dock

στις παλιές τις αποθήκες

να δουν στο θέατρο τον «Γκουντακίντερ»

ή του «Μπάρμπα Θωμάκου την Καλύβα»,

και θα ’χει δωρεάν ένα σκουτέλι

ζεστό ζουμί

μήπως και πάει κάτου

η πίκρα

γιατί – πράγμα ανήκουστο

οι σκύλοι μας γνωρίζουν ότι

τη νύχτα εκείνη

ΤΕ-ΛΕΙ-Ω-ΝΕΙ

η γιορτή τους

[* Ανέκδοτο, από την ενότητα: Nur Narr! Nur Dichter!]

Λούλα Βάλβη-Μυλωνά

ΤΟΛΜΗ

α΄

Στα τζαμωτά των θαλασσών

τ’ αστέρια συγκλονίζονται.

β΄

Έμπα στο χρόνο

και μίλα του να ξεδώσει.

γ΄

Κάθε σου τόλμη

κάνει τη σάρκα όνειρο.

δ΄

Σπείρε κάτι κι εσύ

να διαβάζεται.

Αθηνά Βλαχιώτη

[ΣΕ ΒΛΕΠΩ ΔΙΟΝΥΣΙΕ…]

(Απόσπασμα από την υπό έκδοσιν ποιητική συλλογή «Οι Αφηγήσεις του Αγγέλου Rom», εκδόσεις Ιδεόγραμμα)

(…) Έσχατος όλων πρόβαλε μέσα στο ανεμόβροχο ο Διονύσιος και,

Σε βλέπω, Διονύσιε, στην προκυμαία, απορροφημένος στις σκέψεις σου, με χαλασμένο κορμί κι αβέβαιο βήμα. Κρύο και βροχή δέρνουν τα γκρίζα μαλλιά σου, και τρέμεις. Ισορροπείς στο εύθραυστο τοιχίο και αποκάτω η θάλασσα μανιάζει κι αφρίζει λαίμαργα να σ’ αρπάξουν τα κύματα να σε αφανίσουν.

Τέλειο θύμα της άπληστης ποίησης που ήθελες και, επιμένεις να είσαι, ιερέας του αδύνατου, να απωθείς τον ήχο των ένοχων πραγμάτων, μέχρι που δεν άντεξες τη μνήμη σου, δεν άντεξες ούτε την πατρίδα να πορνεύεται, να σέρνεται σε πρόστυχα κρεβάτια, και άπλωσες τις λέξεις σαν πένθιμα πέπλα, σκέπασες το πρόσωπό της να μη βλέπεις το αυτάρεσκο γέλιο της και τα αρχαία της σφραγίσματα.

Μα πιο πολύ ξέχασες την επιθυμία για ’κείνο που έχασες οριστικά, και θαύμασες που άκουσες την ψυχή του ανθρώπου να τραυλίζει σαν να μην ήταν η δική σου ψυχή. (…)

Ελένη Δημάκου

ΤΟ ΜΑΤΙ ΤΗΣ ΝΥΧΤΑΣ

Ασημένιο, γαλήνιο

κατευναστικό φεγγάρι,

κόσμημα της νύχτας ακριβό

που πλάι σου τ’ αστέρια αργοσβήνουν,

ακούραστο στη σιωπηλή σου πορεία

εσύ, που η λάμψη σου φωτίζει

της μνήμης τα σκοτεινά μονοπάτια

κι όλα τα μυστικά γνωρίζεις της ψυχής,

σε κάθε αγρυπνία συμπαραστάτης

καθώς στα τρίστρατα του νου διεισδύεις

με το βλέμμα σου

και με κύκλους επταφώτιστους ορίζεις

όλα τα θεϊκά μηνύματα της μοίρας

τις μάταιες αγωνίες αποκαλύπτοντας,

κι όταν όλα σκεπαστούν

απ’ του καιρού τη σκόνη

εσύ θα συνεχίζεις,

νυχτερινό και ολόφεγγο,

την ουράνια διαδρομή σου.

Παναγιώτης Καποδίστριας

ΜΑΘΗΜΑΤΑ Α΄ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

συνομιλία με την Ε. Κ. και τον Γ. Χ.

1

Σε τρένο σωστό

σε προσήλιο Κήπο

επαφίεται

με τα καλά του ρούχα

περήφανος κόκορας.

Η μάνα ήδη

τηγανίζει τα ψάρια

στρώνει αγάπη

και καλεί στο τραγούδι

πρόσωπα εχέμυθα.

Τι πολλά δώρα

ελάτε σιγά-σιγά

θα χαρούν όλοι.

Γιατί σιγά μητέρα;

Γάτα, μη τα χηνάκια.

2

Όσο θ’ αυξαίνεις

τον προεστώτα Φόβο

μην αμελήσεις

τα γκράφιτι στους τοίχους

τη μυρουδιά ιωδίου.

Λεωφορεία

παίρνουν αφήνουν κόσμο

στην Ακοσμία

και πατείς με πατώ σε

στο κατώι τού Χαμού.

Γιατί να πάμε;

-Έλλη, να ένα μήλο.

Με χαρά πηδώ

είναι μια χρυσόμυιγα

Πρώτη σέρνει το χορό.

(19-20.10.2007)

Διονύσης Σέρρας

ΠΑΙΧΝΙΔΙΣΜΑΤΑ ΓΙΑ ΠΟΙΗΤΕΣ

1

Πώς φαντάζουν ύψους Στίχοι

και σαν προστασίας τείχη!

2

Κι απ’ του Φώσκολου το μνήμα

παίρνε Φως, για λάμψης βήμα.

3

Του Ανδρέα Κάλβου δάδα

οι Ωδές, γι’ άλλη Ελλάδα.

4

Μες στου Σολωμού τα άγια

άλλης Φύσης βρίσκεις μάγια.

5

Άλλο χέρι του Καβάφη

πάθη γέννας καταγράφει.

6

Έλεγος, θυμός, φαρμάκι

στις τομές του Καρυωτάκη.

7

Για βυθούς, μες στην ομίχλη

φέγγει του Σεφέρη η Κίχλη.

8

Για τις θύρες άλλου οίκου

τα κλειδιά του Εμπειρίκου.

9

Πάλι ο Ρίτσος σ’ αύρας στράτα

γράφει τ’ ουρανού Σονάτα.

10

Μες στης ερημιάς τη Λύπη

του Ελύτη ανθούν οι κήποι.

Ζαχαρίας Στουφής

ΜΙΚΡΗ ΠΛΑΝΗ

Μη πλανιέσαι, νου,

με το εξωτικό ηλιοβασίλεμα∙

δεν γίνεται για σένα, μα γι’ αυτούς.

Γονάτισε με σκυφτό το κεφάλι

βόσκησε μάραθα και σίναπα στο νεκροταφείο

έτσι όπως έκανε η προγιαγιά σου.

Μην πλανιέσαι

χαζεύοντας ουρανούς και σύγνεφα,

είναι ώρα να πάρεις τους ποντικούς απ’ τις Παγίδες

και αφού καλά-καλά τους λειώσεις με την Πέτρα,

Πρου κιού κιού Πρου κιού κιού

να έρθουν τα κοτοπουλάκια να τα θρέψεις.

Ή μήπως ελησμόνησες τη θεία σου την Κουκού;

Αλλά εσύ πλανιέσαι, νου, και δεν κάνεις το πρέπον,

μου λες ότι δεν φταις εσύ

αλλά η μούσα, που έρχεται και σε φωτίζει αδιάκοπα.

Χωρίς να βλέπεις, πίσω σου, την τρύπα στο σακί,

τα λιγοστά σου γράμματα σκορπίζονται στους δρόμους

μα είναι ανορθόγραφα και όλοι γελούν με σένα.

- Και τότε, η Μούσα, τι ζητά συνέχεια κοντά μου;

Ένα μονάχα θα σου πω, αποπλανημένε νου,

αυτούς τους λένε Ποιητές

μα εσένα αιμομίκτη.

Διονύσης Φλεμοτόμος

ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΙΚΗ ΙΣΗΜΕΡΙΑ

Είχαν τα πάντα μιαν ιερότητα.

’Κείνα τα λίγα χόρτα

στη σχισμή του κέντρου

τα χέρια

σαν τα ’κρυβαν

απ’ τις πεινασμένες γερόντισσες

τα τσιρότα που τόνιζαν την γυμνότητα

μα προπάντων

οι δύο είσοδοι στο φως

με την αδέκαστη ταυτότητα

στην εαρινή προανάκρουση.

Αργότερα

με σύνεση εκτέθηκαν

όλα τα μυστικά της φωτογράφησης

με προβολείς αρμόδιους

και κοσμικογράφους επικαιρότητας.

Ήταν

ως δήλωσαν

για πανανθρώπινη συναίνεση

μα ξέχασαν

πως από ’κεί επανεντάχτηκαν

οι πιο σώφρονες στίχοι.

[21 Μαρτίου 2009]