© ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση και αναπαραγωγή οποιωνδήποτε στοιχείων ή σημείων του e-περιοδικού μας, χωρίς γραπτή άδεια του υπεύθυνου π. Παναγιώτη Καποδίστρια (pakapodistrias@gmail.com), καθώς αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία, προστατευόμενη από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

ΘΕΜΑΤΙΚΑ ΕΝΘΕΤΑ. Ό,τι νεότερο εδώ!

Πέμπτη 19 Μαΐου 2011

Αναζητώντας τα Τρία πηγάδια του Διονυσίου Σολωμού

 αποκλειστικό - πρώτη δημοσίευση

Εξερευνά και καταγράφει η ΜΑΡΙΑ ΣΙΔΗΡΟΚΑΣΤΡΙΤΗ-ΚΟΝΤΟΝΗ



Αυτές τις μέρες θυμήθηκα τον Καθηγητή μου, τον αείμνηστο φιλόλογο και σολωμιστή Σπύρο Καββαδία, που μού έλεγε, όταν με συναντούσε: «Εσύ, που περπατάς και ψάχνεις, τα Τρία πηγάδια, που αναφέρει ο Σολωμός, στη “Γυναίκα της Ζάκυθος”, τα έχεις εντοπίσει»; Κι εγώ τού απαντούσα: «Για πηγάδια θα ψάχνουμε τώρα»;

Και όμως, ήρθε η ώρα, που άρχισα να ψάχνω τα πηγάδια, ξεκινώντας από -πού αλλού;- τον ίδιο τον Ποιητή μας και από το 1ο Κεφάλαιο της Γυναίκας της Ζάκυθος, με τον τίτλο:


Ο Ι(Ε)ΡΟΜΟΝΑΧΟΣ ΠΙΚΡΑΙΝΕΤΑΙ

1. Εγώ Διονύσιος Ιερομόναχος, εγκάτοικος στο ξωκλήσι του Αγίου Λύπιου, για να περιγράψω ό,τι στοχάζουμαι, λέγω
2. Ότι εγύριζα από το μοναστήρι του Α(γίου) Διονυσίου, όπου είχα πάει για να μιλήσω με ένα καλόγερο, για κάτι υπόθεσες ψυχικές
3. Και ήτανε καλοκαίρι, και ήταν η ώρα, οπού θολώνουνε τα νερά, και είχα φθάσει στα Τρία πηγάδια, και ήταν εκεί τριγύρον η γη όλο νερά, γιατί πάνε οι γυναίκες και συχνοβγάνουνε.
4. Εσταμάτησα σε ένα από τα Τρία πηγάδια, και, απιθώνοντας τα χέρια μου στο φιλιατρό του πηγαδιού, έσκυψα να ιδώ, αν ήτουν πολύ νερό.
5. και το είδα ως τη μέση γιομάτο και είπα Δόξα σοι ο Θεός!
[.............................................]


Πριν αρχίσω να ψάχνω στους Κήπους, όπου θεώρησα από την ανάγνωση του σολωμικού έργου ότι πρέπει να υπήρχαν τα Τρία πηγάδια, άρχισα να ψάχνω για γραπτές μαρτυρίες.

Βρήκα μόνο στο: Ντίνος Κονόμος, Εκκλησίες και μοναστήρια στη Ζάκυνθο, Αθήνα 1967, σ. 104, το τοπωνύμιο Τρία πηγάδια σε γραπτή παράδοση πρώτη φορά. Αντιγράφω ως έχει το κείμενο:

Άγιος Νικόλαος των Μακελλαραίων στα τρία πηγάδια.

- Εκκλησία στους Κήπους, όπου συνεδρίαζε επί Βενετοκρατίας η συντεχνία των κρεοπωλών. Το 1843 ήταν εφημέριος ο μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος και ιστοριοδίφης Νικόλαος Κατραμής.
- Ναός όν ο Μιχελής Βρυώνης δίδει τη 30 Οκτ 1631 τοις Σταματίω Σολωμώ και Νικολώ Μπάλδω προς ανακαίνισιν να τον κάνουν αδελφάτον. (Σ/γρ. Ν. Σκουλογένης, σ. 326).

Υπάρχει κάποιος Σολωμός εδώ, άρα υπάρχει και λόγος για περίπατο σε αυτά τα μέρη!!!








Με την πρώτη ευκαιρία που μού δόθηκε, επισκέφτηκα τον Άγιο Νικόλαο των Μακελαραίων στα Τρία πηγάδια στους Κήπους. Ψάχνοντας για πηγάδια, στον χώρο της εκκλησίας -η οποία μετασεισμικά έχει ξαναχτιστεί, αλλά διατηρείται ακόμη η βάση του καμπαναριού της- βρήκα μόνο τρεις πηγάδες, σε απόσταση μεταξύ τους. Όσους γείτονες και αν ρώτησα, όλοι πηγάδες μού έδειχναν. Πηγάδες (ή «κάργια», στην ντοπιολαλιά) υπάρχουν πολλές στους Κήπους ακόμη και σήμερα.




Απευθύνθηκα στον κ. Παναγιώτη Έγκαρχο, κάτοικο της περιοχής, ο οποίος δεν θυμόταν να υπήρχαν τρία πηγάδια, μού υπέδειξε όμως ένα πηγάδι με φιλιατρό στην ιδιοκτησία Ρουμαντζά. Βρήκα τον ιδιοκτήτη του πηγαδιού κ. Πέτρο Ρουμαντζά του Νικολάου, ο οποίος μού είπε ότι η μητέρα του Αλεξάνδρα, το γένος Κωνσταντίνου Αρβανιτάκη, θυμόταν τα τρία πηγάδια δεξιά και αριστερά από μικρή γέφυρα, στην συμβολή των δρόμων Αγίου Αθανασίου και του δρόμου προς Άγιο Νικόλαο, τα οποία όμως χώθηκαν κατά την κατασκευή των όμορων σπιτιών και του δρόμου. Το φιλιατρό, που είναι στο πηγάδι τους, σε απόσταση πενήντα (50) μέτρων από την υποδειχθείσα θέση των Τριών πηγαδιών, η μητέρα του και οι γείτονες το θυμούνται να υπήρχε πριν από το 1900 και μάλιστα μού είπαν ότι είχε καλό νερό και ότι από εκεί έρχονταν και έπαιρναν νερό οι Καλόγεροι του Μοναστηριού του Αγίου Διονυσίου.












Το φιλιατρό είναι μια μονοκόμματη κυλινδρική πέτρα με μια τρύπα στο κέντρο, που γύρω γύρω έχει τα σημάδια από το σκοινί, που ανεβοκατέβαινε με τον σίγλο (:κουβά). Κοντά του υπάρχουν και άλλες λαξευμένες πέτρες, με άλλη χρήση, όπως η ποτίστρα για το άλογο και οι δύο πέτρινες γούρνες για το πλύσιμο και το ξέπλυμα των ρούχων.






Ο Αυστριακός Αρχιδούκας Ludwig Salvator, στο μνημειώδες περιηγητικό βιβλίο του Zante (1900-1902), αναφέρει τον τύπο αυτών των φιλιατρών (σ. 436). Συνέχισα να ψάχνω και για άλλα φιλιατρά στη περιοχή, οπότε βρήκα ότι το φιλιατρό στο πηγάδι του Αγίου Γεράσιμου είναι του ίδιου τύπου με εκείνα στον Άγιο Λύπιο και στο Βαλομάντρι.








Στον Άι-Λύπιο μού έκανε εντύπωση ότι το φιλιατρό έχει χωθεί τελείως και το πάνω μέρος του βρίσκεται στο επίπεδο του περιβάλλοντος. Επίσης, δεν είναι κυκλικής κάτοψης, αλλά πολυγωνικής.


Η κυρία Κεβή Έγκαρχου, κάτοικος και αυτή της περιοχής (σήμερα 85 ετών, κατά δήλωσή της), όταν την ρώτησα για τα Τρία πηγάδια, μού υπέδειξε και αυτή την ίδια θέση που μου είχε υποδείξει ο κ. Πέτρος Ρουμαντζάς, η οποία όμως πρόσθεσε με στόμφο ότι ο Σολωμός έγραφε τα ποιήματά του πάνω στο φιλιατρό. Στην ερώτησή μου, από πού το γνωρίζει αυτό, μού απάντησε ότι το έλεγαν οι παλαιότεροι.

Για την περιοχή, όπου βρίσκονταν τα Τρία πηγάδια, οι γείτονες με πληροφόρησαν ότι λεγόταν επίσης Βαγιά και Καζή, επειδή στην περιοχή υπήρχε Καζίνο και ότι οι κυρίες συνήθιζαν να περνούν με τις άμαξες από το μικρό γεφυράκι στα Τρία πηγάδια και να επισκέπτονται τον Άγιο Νικόλαο των Μακελαραίων.


Η θέση των τριών πηγαδιών αποτυπώθηκε στον δημοσιευόμενο χάρτη, για να μη χαθεί μαζί με τις αναμνήσεις των δύο τελευταίων γηραιότερων κατοίκων της περιοχής της Κας Αλεξάνδρας Ρουματζά και της Κας Κεβής Έγκαρχου και εγώ αρέσκομαι να πιστεύω ότι το φιλιατρό του πηγαδιού του Κόκιαρη ανήκε σε ένα από τα τρία πηγάδια και πάνω σε αυτό ακούμπησε πριν από 190 περίπου χρόνια ο Ιερομόναχος Διονύσιος…


Επίσης ήθελα να αναφέρω ότι μέσα στην ιδιοκτησία του Ναού του Αγίου Νικολάου των Μακελαραίων υπάρχουν τρεις πηγάδες, οι οποίες φαίνονται στην αεροφωτογραφία που δημοσιεύουμε εδώ και που αποτελούν γραφικά τις κορυφές ισοσκελούς τριγώνου. Κάποιοι ευλόγως θα αναρωτιούνται, γιατί να μην είναι αυτά τα τρία πηγάδια. Με την ταπεινή μου γνώμη υποστηρίζω ότι, άλλο τα πηγάδια και άλλο οι πηγάδες. Οι πηγάδες δεν είχαν φιλιατρό όπως τα πηγάδια αλλά, ή ένα χαμηλό τοιχάκι ή φυτά που δημιουργούσαν φράχτη. Επιπλέον, για να δεις εάν έχουν νερό, δεν χρειάζεται να ακουμπήσεις επάνω στο τοιχάκι και να σκύψεις, διότι, λόγω της μεγάλης επιφανείας τους, το νερό φαίνεται από μακριά, όπως διαπιστώνει ο καθένας και από τις φωτογραφίες που έχω τραβήξει από απόσταση δύο-τριών μέτρων και φαίνεται το νερό.

Καθ’ όλο το διάστημα, κατά το οποίο έκανα αυτή την έρευνα, αναζητούσα συνεχώς σχετικές πληροφορίες. Ο φιλόλογος και λογοτέχνης Διονύσης Σέρρας μού ανέφερε ότι ο αείμνηστος Σπύρος Καββαδίας, στο 10ο Συμπόσιο Ποίησης της Πάτρας, το 1992, με την ανακοίνωση του «Τοπογραφία σε έργα του Σολωμού», αναφέρει ότι τα Τρία πηγάδια είναι στον Άι-Λύπιο και μάλιστα «Το ένα σώζεται χωρίς φιλιατρό στους πρόποδες του Λόφου, τα άλλα δύο μακριά, πλησιέστερα στο λόφο, απέχουν περίπου 70 μέτρα από το υπάρχον». Τα ίδια υποστηρίζει και στην ανακοίνωση του «Το πηγάδι στο Σολωμό και στο Σεφέρη», που δημοσιεύθηκε στο υπ’ αρ. 174 / 22-4-78 φύλλο της τοπικής εφημερίδας Ελεύθερη Φωνή. Αναρωτιέμαι βέβαια τώρα, γιατί, εφόσον τοποθετούσε τα πηγάδια στον Άι-Λύπιο, συνέχιζε να με ρωτάει, εάν έχω εντοπίσει τα τρία πηγάδια; Το ένα πηγάδι στους πρόποδες του λόφου υπάρχει με το φιλιατρό του, χωμένο όμως, τα άλλα δύο ξεροπήγαδα που αναφέρει δεν τα εντόπισα και ούτε πήρα κάποια σχετική πληροφορία από τους περίοικους.


Τελειώνοντας θέλω να ευχαριστήσω: * Τους κ.κ. Παναγιώτη Έγκαρχο, Κεβή Έγκαρχου, Νανά Τσουράκη, Πέτρο Ρουματζά, Δανάη Τσιριγώτη και Αντώνη Ανδρεώλα για τις πολύτιμες πληροφορίες τους * Τη φίλη μου Αρχιτέκτονα Μηχανικό Άννα Ζαγκόση για την αποτύπωση και σχεδίαση του φιλιατρού του πηγαδιού του Κόκιαρη * Τον Σπύρο Καρρέρ για τη συνδρομή του στην επεξεργασία του χάρτη της ΓΥΣ 1965-1967 * Tον φίλο Φιλόλογο Γιώργο Φιορεντίνο για την επιμέλεια του κειμένου, τον Φιλόλογο Διονύση Σέρρα για τις πολύτιμες πληροφορίες του και τον π. Παναγιώτη Καποδίστρια, που προθυμοποιήθηκε να βιντεοσκοπήσει την κ. Κεβή Έγκαρχου, αλλά και για την 1η φωτό της παρούσας δημοσίευσης.

Ακρωτήρι, Μάρτιος-Απρίλιος 2011

27 σχόλια:

ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΒΙΤΣΟΣ, ΕΚΔΟΤΗΣ είπε...

Αγαπητή Μαρία,

Συγχαρητήρια θερμά για άλλη μια φορά.
Σπουδαία δουλειά και αποκαλυπτική, όπως κάθετι που έχεις κάνει!

Πότε θα αρχίσεις να εκδίδεις τα ..."άπαντά " σου;

Διονύσης Βίτσος

Κατερίνα Δεμέτη είπε...

Θερμά συγχαρητήρια στη φιλέρευνη κ. Σιδηροκαστρίτη, που για άλλη μια φορά αποδεικνύει την αγάπη της για την ιστορία του τόπου, αλλά και στον Ίσκιο, που καταφέρνει να εκπλήσσει ευχάριστα με την πρωτοτυπία των θεμάτων που φιλοξενεί. Κ. Δεμέτη

daniel είπε...

Μαρία μου σου αξίζουν πολλά συγχαρητήρια γι αυτή τη σπουδαία, όπως όλες σου άλλωστε, έρευνα!!!!
Πολύ ενημερωτική και κατατοπιστική!
Ομολογώ, πως την περιοχή του Άη Λύπιου δεν την γνώριζα αρκετά, χάρη σε σένα τη γνωρίζω τώρα! Να είσαι γερή και να συνεχίσεις για να διαφωτίζεις κι εμάς που αν και Ζακυνθινοί γέννημα και θρέμα, λόγω συνθηκών, δεν αξιωθήκαμε να την γνωρίσουμε καλά πριν η ζωή μας ρίξει μακρυά!

Διονύσιος Β. Ποταμίτης (Σουμάκης) είπε...

Χριστὸς ἀνέστη!
Πάτερ, τὴν εὐχή σου.

Γενικότερα τὰ ἱστολόγιά σου διατηροῦν ἕνα ἐπίπεδο ἀσύλληπτα ὑψηλό, ὄχι μόνο γιὰ τὰ ἐλαδιστανικὰ μὰ καὶ γιὰ τὰ παγκόσμια δεδομένα [παρακολουθῶ ἱστολόγια σὲ πάνω ἀπὸ εἴκοσι γλῶσσες], ὡστόσο, σήμερα μὲ τοῦτο τὸ ἐπιστημονικὰ ἐμπεριστατωμένο ἄρθρο, νοιώθω συγκινημένος, τόσο γιὰ τὸ εἶδος τῶν πληροφοριῶν ὅσο καὶ γιὰ τὸν ἀπίστευτα προσιτὸ τρόπο μὲ τὸν ὁποῖο μᾶς τὶς χαρίζεις!
Θεωρῶ καὶ συγχώρεσέ μου τὸ ὕφος, πὼς τὰ ἱστολόγιά σου ἀποτελοῦν ὑποδείγματα γιὰ ὅσους θέλουν νὰ ἱστολογοῦν στὰ σοβαρὰ καὶ ἐν Χριστῷ.
Ὁλόκαρδα:Εὖγε, πάτερ μου καὶ εὔχομαι πάντα τέτοια!

Διονύσιος Β. Ποταμίτης (Σουμάκης) είπε...

Χριστὸς ἀνέστη!

Φυσικά, ἐγκάρδια καὶ θερμότατα συγχαρητήρια ἀξίζουν στὴν κυρία Σιδηροκαστρίτη-Κοντόνη.
Τιμᾶ τὸ νησὶ καὶ τὴν παράδοση μας ἡ ἐργασία της.
Σὺν Θεῷ, περιμένουμε νὰ δοῦμε κι ἄλλα πονήματά της.

Παμπάλαιος είπε...

Εξαιρετική δουλειά ξεκινώντας από το τίποτα. Για να ακολουθήσεις αυτά τα ίχνη του Σολωμού χρειάζονταν κότσια. Χίλια μπράβο!

P. Kapodistrias είπε...

@ Διονύση Βίτσο,

Καλώς εκόπιασες! Πέρασε! Πάρε αναστάσιμο φοντανάκι και μαγιάτικο... λικεράκι!

Ναι, υπέροχη η δουλειά της Μαρίας και πρωτοακουγόμενη!

Χαίρε!

P. Kapodistrias είπε...

@ Κατερίνα Δεμέτη,

Η Μαρία διέπεται πρώτα και κύρια από Καλοσύνη! Όλα τα άλλα περικοσμούν αυτό το χαρακτηριστικό γνώρισμά της!!!

Ο Ίσκιος ευχαριστεί για τα θερμά λόγια!

P. Kapodistrias είπε...

@ Καλώς μάς ήρθες Ντανιέλ από Αυστράλια!

Αλύπια και αναστάισμη να είσαι πάντα! Να χαίρεσαι ό,τι αγαπάς!

P. Kapodistrias είπε...

@ Διονύσιε Ποταμίτη,

ο λόγος σου με χόρτασε!!! Να είσαι καλά πανοικεί!

Όλα τα εύσημα στη φίλη Μαρία Σιδηροκαστρίτη-ΚΟντονή!!!

P. Kapodistrias είπε...

@ Παμπάλαιε φίλε και συμμαθητή,

Χαίρω αφάνταστα για την επίσκεψη! Να είσαι γερός, δημιουργικός και δυνατός εκεί που βρίσκεσαι!

Ναι, η Μαρία πρώτευεσε πάλι!

Οτιδήποτε θελήσεις -ως ανακοίνωση επιστημονική- να πρωτοκάμεις από τον ΙΣΚΙΟ μας, ευπρόσδεκτος!

Παμπάλαιος είπε...

Ευχαριστώ για το θερμό καλωσόρισμα και τις ευχές. Ανταποδίδω ολόψυχα!

P. Kapodistrias είπε...

@ Παμπάλαιε,

Οι ευχαριστίες και η χαρά είναι όλες δικές μου!

Έρρωσο!

Μαρία Σ είπε...

Αγαπητοι φίλοι
@Διονύση Βίτσο
@Κατερίνα Δεμέτη
@Daniel
@Διονύσιε Β.Ποταμίτη
@Παμπάλαιε
Ευχαριστώ για την ζεστή υποδοχή σας στην αναρτησή της απλής μικρής ερευνάς μου, για τα 3 πηγάδια που αναφέρονται στο Σολωμικό εργο.
Μου δίνετε δύναμη να συνεχίσω.
Και ενα μεγάλο ευχαριστώ π.Π.Καποδίστρια για την φιλοξενία την βοήθεια και τα καλά διορατικά σχολια σου.

Ανώνυμος είπε...

Ακούραστη! Μπράβο Μαρία!

Δύ-στιχος είπε...

Μαρία με εξέπληξες
μία φορά ακόμα,
το διάβασα και έμεινα
με ανοιχτό το στόμα.

Για τα πηγάδια ήξερα,
σκόρπια, λίγο απ' όλα,
δεν γνώριζα την εκκλησιά
του Άγιου Νικόλα.

Είσαι αστείρευτη πηγή,
νά 'σαι καλά κυρά μου,
μα να μην ξέρω τίποτα
ούτε στη γειτονιά μου;

Κι εσύ φιλόξενε παπά,
εύχομαι μη βαρύνεις,
καλά να σ' έχει ο Θεός,
τα φώτα σου να δίνεις.

Δύ-στιχος

Μαρία Σ είπε...

@χωραίτη
Σε ευχαριστώ αλλά βοηθήσατε και εσείς.Τα Μπράβο ανήκουν σε ολους.
Νασαστε πάντα καλά.

@Δύ-στιχε
Τι ωραίο ποιημα!
Σε ευχαριστούμεεεε.

Ανώνυμος είπε...

Μαρία εύγε σου. Αν μου λείπουνε πεντέξη πραγματα από τη Ζάκ, μέσα σ'αυτά είναι οι καθημερινές σχεδόν συζητήσεις μας και οι περιηγήσεις που κάναμε στις εξοχές του νησιού.
Σταμάτης Χ.

Χαρά Θεοδωρίτση είπε...

Κάθε φορά που διαβάζω ανάρτηση απο έρευνα της Μαρίας δύο πραγματα μου έρχονται στο νου:1)οτι μερικοί ακόμα να υπήρχαν σαν την Μαρία η Ζάκυνθος ίσως να μην είχε περιπέσει σε τέτοια πολιτιστική ανυποληψία και 2) την ζηλεύω και τη "μισώ" (αλλοίμονο ναταν αλήθεια κάτι τέτοιο)που δεν την έχω συνοδέυσει ποτέ σ ένα τετοιο οδοιπορικό ν αντλήσω απο την ζωντάνια και τις γνώσεις της.
Μαρία σ ευχαριστούμε μας κάνεις υπερήφανους!

P. Kapodistrias είπε...

@ Χωραΐτη,

προσυπογράφω και με τα δύο χέρια!!!

P. Kapodistrias είπε...

@ Δύ-στιχε,

είμαστε ευτυχέστατοι, τόσο για τα της Μαρίας μας, όσο και για τα εύστοχα δίστιχά σου!!!

P. Kapodistrias είπε...

@ Σταμάτη Χ.,

Χαίρομαι τα μάλα για τη συνεύρεση εδώ, με την ευκαιρία της συνεργασίας της Μαρίας μας!!!

Σε θυμόμαστε με θερμά και ειλικρινή αισθήματα! Να είσθε οικογενειακώς καλά!

P. Kapodistrias είπε...

@ Χαρά και Χριστός Ανέστησαν!

Καγώ μια από τα ίδια! Ευτύχησα, στην τελευταία φάση της έρευνας (κατά τη βιντεοσκόπηση δηλαδή), να την συνοδεύσω! Έλαμπε από Χαρά!!!

Μαρία Σ είπε...

@Σταμάτη Χ
Χάρηκα πολύ που μας επισκευθηκες διαδυκτιακά!
Τίποτα σπουδαίο δεν κάνω ,μάλλον απλοικό και εσύ εχεις κάνει τόσες ερευνες για τις Πρέσπες και οχι μόνον.
Ο Κτήτορας του ιστολογίου θα χαιρόταν να σε εχει συνεργάτη!
Τους χαιρετισμούς μου στην οικογένειά σου.
και οταν ελθετε στην Ζάκυνθο να τα πούμε.


@ Χαρά μου
Σε ευχαριστώ πολυ πολύ για τα καλά σου λόγια και..
ετοιμάσου για την επόμενη ερευνα να την κάνουμε μαζί.
θα κατενθουσιαστείς οταν μάθεις το θέμα.

Χαρά Θεοδωρίτση είπε...

Μαρία μη μου λες τέτοια...
Πού θα πάμε οι μικροί εξερευνητές;;;;
Περιμένω νεωτέραν με αγωνία!

don basilio είπε...

Ἂυτό παρακαλώ να δημοσιευθεί, αν και καθυστερημένο.

Το σχήμα - τύπος του εδώ χαρακτηριζόμενου "πηγαδιού του Αγίου Γερασίμου" με παραπέμπει σε χωνευτήριο. Από άλλες προσεισμικές φωτογραφίες, αλλά και εν ζωή κατοίκους αξίζει να τεθεί η υπόθεση σε απόδειξη. Μπορεί να υπάρχει και σχετική καταγραφή από την Αρχαιολογική Υπηρεσία.

Μπάμπης Πυλαρινός είπε...

Εξαιρετικό συγχαρητήρια

Οι πιο αναγνώστες μας Αναγνώστες

Related Posts with Thumbnails