Για το "Γυναικόκαστρο" του Σπύρου Καρυδάκη

Συντάκτης: Ευμορφία Ζήση | diavasame.gr 

Εκδοτικός Οίκος ΠΑΠΥΡΟΣ 
Συγγραφέας Σπύρος Καρυδάκης 
Κατηγορία Ελληνική Λογοτεχνία 
ISBN 978-960-486-096-8 
Σελίδες144 

Μια νέα και ιδιαίτερη μορφή στη νεοελληνική πεζογραφία των ημερών μας αποτελεί ο Σπύρος Καρυδάκης, Επτανήσιος στην καταγωγή, ποιητής και συγγραφέας. Έχει γράψει και έχουν εκδοθεί έξι βιβλία πεζογραφίας του με κύρια βασικά θέματα καταρχάς την ομορφιά, που όπως δηλώνει ο ίδιος σε συνέντευξή του «είτε εκδηλώνεται ως ανθρώπινο κάλλος, είτε ως λαχτάρα της αρμονίας σε κάθε τομέα, είτε ως αρχαιοελληνικό μέτρο», και έπειτα από την άλλη μεριά τις σχέσεις κυριαρχίας, «που εμφυτεύουν τη θηριωδία στην ψυχή, στις διαπροσωπικές ενώσεις και στην ιστορία, καταστρέφοντας κάθε ομορφιά, αρμονία και μέτρο». Κινείται ανάμεσα στα δυο αυτά αντίπαλα πεδία και περιγράφει τις μάχες που δίνονται. Πρέπει, επίσης, να αναφερθεί η στενή σχέση του με τη φύση και τη γη, που αναδεικνύεται και μέσα από το τελευταίο του μυθιστόρημα, «Το γυναικόκαστρο». Όπως αναφέρει στο εισαγωγικό σημείωμα του βιβλίου: «Οι λέξεις, οι εικόνες και οι ιδέες του Γυναικόκαστρου φύτρωσαν από τη γη, που εκδηλώνεται είτε ως μαύρο και κόκκινο χώμα, είτε ως Γαία. Κατάγονται από τους κάμπους, τα βουνά, τον κόσμο των φυτών και των ζώων, όπως μεταβάλλονται διαρκώς στον αέναο κύκλο φθινοπώρου, χειμώνα, άνοιξης, καλοκαιριού».

«Το γυναικόκαστρο» βασίζεται σε μια μυθολογία σχετικά με ένα χωριό στην Πίνδο όπου κατοικούν μόνο γυναίκες, η οποία προήλθε σύμφωνα με τον συγγραφέα ως μύθος από «τις γυναίκες των ελληνικών χωριών του σήμερα... αλλά κυρίως από γυναίκες άλλων καιρών είτε τις έζησα προσωπικά είτε άκουσα διηγήσεις γι’ αυτές…». Κεντρικό ρόλο κατέχει η έννοια της μητριαρχικής κοινωνίας, η κυριαρχία των γυναικών επί των αντρών. Κατά την ανάγνωση του μυθιστορήματος αναδύονται μηνύματα όπως η σύνδεση της γυναικείας φύσης με την ισορροπημένη και ειρηνική ζωή, που μεταφέρει τη σκέψη του αναγνώστη στη μινωική κοινωνία, όπου η γυναίκα ήταν χειραφετημένη και συμμετείχε σε όλες τις δημόσιες εκδηλώσεις. Η λατρεία μιας θηλυκής θεότητας, που οι μινωικές αναπαραστάσεις την παρουσιάζουν άλλοτε με δυο φίδια στα ανυψωμένα της χέρια και άλλοτε σε ένα ιερό πλοίο ως θεότητα της γης και της θάλασσας, μαρτυρεί τη μητροκρατική περίοδο στη Μεσόγειο κατά τα μινωικά χρόνια, περίοδο κατά την οποία ο σύντροφος είχε παθητικό και δευτερεύοντα ρόλο, βοηθητικό στην αναπαραγωγή του ανθρώπινου είδους.

Το ρόλο αυτό θα έχει στο βιβλίο ο Ντέτλεφ, νεαρός Γερμανός, φτωχός και αμόρφωτος που βρίσκεται στην Ελλάδα για διακοπές, όταν προσλαμβάνεται από μια βοτανολόγο που έκανε έρευνα για φαρμακευτικά φυτά στα βουνά της Πίνδου. Μεταφέρεται σε ένα χωριό της Πίνδου όπου ζουν μόνο γυναίκες, Σαρακατσάνες, και εκεί του ανατίθενται συγκεκριμένα καθήκοντα. Εκεί θα βιώσει την ομορφιά αλλά και την εχθρότητα. Εκεί θα έρθει σε επαφή με την αλήθεια και τη νέα πραγματικότητα που του επιβάλλεται: «Ο Ντέτλεφ πονούσε τόσο, μόνος μες στο πλήθος των απόξενων γυναικών και πλέον ανέγγιχτος, ώστε κατάντησε να παίρνει στην αγκαλιά του το μοναδικό ακόμη εν κινήσει πλάσμα, το λαγουδάκι, για να νιώθει τουλάχιστον θέρμη ζωντανής σάρκας πάνω του. Έως τον έσχατο πόνο της ψυχής ενός άνδρα που έχει διωχτεί» (σελ. 98).

«Το γυναικόκαστρο» αποτελεί μια μυθολογία με συμβολισμούς και μηνύματα που αναφέρονται στην κυριαρχία των γυναικών ως προϋπόθεση για μια ειρηνική και μη ανταγωνιστική κοινωνία. Ο λόγος του συγγραφέα ταξιδεύει τον αναγνώστη στο μυθικό κόσμο που περιγράφει, όπου το καλό και το κακό συνυπάρχουν, η ευτυχία και η δυστυχία εναλλάσσονται, και τελικά η γυμνή αλήθεια επικρατεί.

[Συνέντευξη του συγγραφέα, που αφορά στο νέο μυθιστόρημά του, πρωτοδημοσιευμένη στο bookpress.gr, διαβάστε στην Ψηφιακή Βιβλιοθήκη μας, ΕΔΩ]