Επαναγνωριμία με την "Κιόκα"

Ανασκαλεύει αναμνήσεις η Μαρία Σιδηροκαστρίτη-Κοντονή

Όταν στα νεανικά μας χρόνια πηγαίναμε στις Καντάδες στο υπέροχο προάστιο του Μπόχαλη, θυμάμαι ότι κάποια μικρά παιδιά πουλούσαν στους θαμώνες, την Κιόκα!!! Την διαλαλούσαν μάλιστα προς τους υποψήφιους αγοραστές: "Τζαντσαμίνια, μπουγαρίνια οι Κιόκες", "Διπλοτζαντσαμίνια οι Κιόκες" ή "Δύο οι Κιόκες, δύο"!!! [Βλ. και Λ. Χ. Ζώη, στο Λεξικόν... του, τ.2, 208]. 

Περί τίνος πρόκειται: Η Κιόκα κατασκευαζόταν με βάση ένα ξερό κλαδάκι, πάνω στο οποίο στερεώνονταν είτε τζαντσαμίνια (ελληνιστί: γιασεμιά), είτε μπουγαρίνια και σπάνια γραντούκες. Μοσχομύριζε ο τόπος!!!

Αυτό το έθιμο έχει -δυστυχώς- εκλείψει πολλά χρόνια τώρα και τα μόνα προσφερόμενα από τους κυρίους στις κυρίες, στα νυχτερινά μαγαζιά, είναι... άοσμα τριαντάφυλλα στο σελοφάν.

Ξαφνικά θυμήθηκα φέτος τις Κιόκες και ρώτησα τον φίλο Ιάκωβο από τί φυτό ήταν το κλαδάκι, που πάνω σε αυτό στερέωναν τα ανθάκια. Μού έδειξε ένα φυτό που εγώ το λέω αγριοσέλινο - μπορεί όμως να κάνω λάθος, αυτός δεν ήξερε πως το λένε.

Έκοψα μερικά κλαδάκια, που βρήκα άφθονα στον δρόμο του Μαχαιράδου (Γαϊτάνι) και με ψαλίδι αφαίρεσα τα σποράκια του φυτού, δίδοντάς του ένα σφαιρικό σχήμα, στη συνέχεια στερέωσα τα γιασεμιά και βλέπετε, παραπάνω στη φωτογραφία, το αποτέλεσμα!!! Για να γνωρίσουν την Κιόκα μας οι νεότεροι και να την θυμηθούν οι παλαιότεροι.

Ως το αγριοσέλινο (ασκοτζάρα ή κοψοφυλλίδα) είχα ακούσει ότι εχρησιμοποιείτο για την κατασκευή του ισχυρού δηλητηρίου Κώνειο. Πάντως τα ζώα δεν το τρώνε. Ανθηρό μπορείτε να το δείτε εδώ.