© ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση και αναπαραγωγή οποιωνδήποτε στοιχείων ή σημείων του e-περιοδικού μας, χωρίς γραπτή άδεια του υπεύθυνου π. Παναγιώτη Καποδίστρια (pakapodistrias@gmail.com), καθώς αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία, προστατευόμενη από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

ΘΕΜΑΤΙΚΑ ΕΝΘΕΤΑ. Ό,τι νεότερο εδώ!

Πέμπτη 28 Φεβρουαρίου 2008

Θωπείες Χάριτος, λόγου χάριν

Και καθώς ήμουν, όσο δεν παίρνει άλλο, καταθυμωμένος έως απογοητευμένος από τον θόρυβο του ενθάδε, εν μέσω μιας ζαχοπουλημένης πραγματικότητας, εκβιαστών bloggers, ατελέσφορων διαβουλεύσεων για τ' όνομα του κράτους των Σκοπίων ή και την ετσιθελική ανεξαρτητοποίηση του Κοσόβου, ήρθε ο ταχυδρόμος κι έφερε κάτι που με γέμισε χαρά κι αγαλλίαση, αισιοδοξία κι ελπίδα: Έναν καλοφροντισμένο φάκελο από τον πολυσέβαστο Καθηγητή Χρήστο Γιανναρά, προς τον οποίον προ καιρού είχα στείλει τη νέα μου ποιητική συλλογή, διότι ανέκαθεν τον υπολήπτομαι και γι' αυτό ακριβώς φροντίζω, ανάμεσα στους πρώτους, να λάβει τα εκάστοτε ταπεινά μου πονήματα. Πάντοτε ανταποκρίνεται! Πότε με σύντομη επιστολή και πότε με κάποιο του βιβλίο.

Σήμερα ο απαντητικός φάκελος εμπεριείχε δύο τινά: Πρώτον, ένα θερμότατο γράμμα, μη δημοσιεύσιμο και δεύτερον έναν ψηφιακό δίσκο με βιβλίο, μια εξαιρετική συσκευασία, στην οποία πρωταγωνιστεί ο ίδιος ο σοφός Καθηγητής.

Πρόκειται για το Ο Χρήστος Γιανναράς διαβάζει Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, Οδυσσέα Ελύτη και δικά του τεχνήματα της σειράς Λόγου Χάριν - Αρχείο Ηχογραφήσεων Λόγου.

Η γλυκύτατη θωπεία της ιδιάζουσας γλώσσας του κυρ Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, η μυστηριακά ιδιωτική και σκανδαλιστικά δημεγερτική σκέψη του Οδυσσέα Ελύτη, αλλά και οι υψηλές πτήσεις νοός του ίδιου του Χρήστου Γιανναρά, με συνεπήραν σ' ένα γοητευτικό ταξίδι στα έγκατα του Νεοέλληνος Λόγου, όπου συνεχίζουν να κρύπτονται λίθοι πολύτιμοι λίθοι, τους οποίους ο σύγχρονος αυτός Φιλόσοφος φέρνει στην επιφάνεια με την τόσο κατα-νυκτική ανάγνωσή του.

Τι ακριβώς διαβάζει ο Γιανναράς; Προσέξατε:

α. Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη
1. Όνειρο στο κύμα (απόσπασμα),

β. Οδυσσέα Ελύτη
1. Τα δημόσια και τα ιδιωτικά (αποσπάσματα), 2. Πήρε να χειμωνιάζει, 3. Άρχισε τώρα και ψιλοβρέχει, 4. Τώρα οι τρίλιες των πουλιών, 5. Περιμένω τον καλλιτέχνη,

γ. Χρήστο Γιανναρά (Τα καθ' εαυτόν)
6. Ίχνη β΄, 7. Πατρίδα, 8. Η μέσα Ελλάδα, 9. Γιορτή (σχόλιο στο Άσμα Ασμάτων), 10. Ouverture, 11. Modulatio, 12. Imitation, 13. Te deum.

Οι πρωτότυπες μουσικές γέφυρες είναι του Βαγγέλη Μπόντα, ενώ η συνολική διάρκεια του cd είναι 75:32.


Είναι η ώρα των ειδήσεων των 8. Με το ένα αυτί ακούω, ότι ακραίοι των Σκοπίων εθνικιστές (έτσι τουλάχιστον χαρακτηρίζονται από τους δικούς μας δημοσιογράφους) διαδηλώνουν εναντίον των Ελλήνων, τους οποίους αποκαλούν "βαρβάρους". Με το άλλο, ακούω Ελύτη δια στόματος Χρήστου Γιανναρά:

"(...) να μπορούσαν και τη σημασία των λαών να τη μετράνε όχι από το πόσα κεφάλια διαθέτουνε για μακέλεμα, όπως συμβαίνει στις ημέρες μας, αλλά απ' το πόση ευγένεια παράγουν, ακόμη και κάτω από τις πιο δυσμενείς και βάναυσες συνθήκες, όπως ο δικός μας λαός στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, όπου το παραμικρό κεντητό πουκάμισο, το πιο φτηνό βαρκάκι, το πιο ταπεινό εκκλησάκι, το τέμπλο, το κιούπι, το χράμι, όλα τους αποπνέανε μιαν αρχοντιά κατά τι ανώτερη των Λουδοβίκων" (Από τα Τα δημόσια και ιδιωτικά).
π. Π.Κ.

18 σχόλια:

panagiotisandriopoulos είπε...

Αγαπητέ μου π.κ.
Καλόν, κάλλιστον έργον εποιήσατε προτείνοντάς μας τα ηχογραφήματα Χρήστου Γιανναρά. Έχω ακούσει το cd από την περίοδο του Δωδεκαημέρου και βρήκα πολύ εύστοχη τόσο την επιλογή των κειμένων όσο και την ανάγνωση του καθηγητή, η οποία είναι λιτή, χωρίς συναισθηματισμούς - στοιχείται στην όλη φιλοσοφία του Γιανναρά για την ποίηση και τη ζωή. Νομίζω ότι ταιριάζει ο στίχος σου:
Αα, τι 'ναι ο νους!
Κατάφυτος
κατάφωτος
κατάστικτος ακόμα.

Ανώνυμος είπε...

Ευτυχώς που υπάρχετε όλοι εσείς της Γενιάς των Ποιητών, για να διαβάζουμε όλοι εμείς και να αντλούμε ελπίδα, σε μιά εποχή τόσο μίζερη, τόσο φτωχή και τόσο πεινασμένη για Αλήθεια. Ευτυχώς που υπάρχει ακόμα η Σκέψη, μέσα σ όλο αυτό τον ατέλειωτο θόρυβο και την κάθε είδους ηχορύπανση. Αν συνεχίσετε να μιλάτε, ίσως να μήν είναι "εις ώτα μή ακουόντων". Όπως κι άν έχει, νοιώθω να θέλω να σας ευχαριστήσω για την εικόνα που δίνετε στα πράγματα, ώστε να μήν είναι παντελώς άθλια, και γι αυτή την ποιότητα που το άρωμά της φθάνει ως την καρδιά.

P. Kapodistrias είπε...

@ Παν. Ανδριόπουλε, είναι υπέροχος ο Φιλόσοφος Αναγνώστης και πρωτοκορυφαίοι της Διανόησης οι τρεις παρουσιαζόμενοι στον ψηφιακό δίσκο. Μια ιστορικής σημασίας Συνάντηση Όμαιμων Νόων, απόκτημα -πιστεύω- για τον καθένα εραστή της Αλήθειας μες από τον ευθύβολο κι ευεργετικό Νεοέλληλα Λόγο!

υ.γ. Πάντα σε θαύμαζα, για το πώς "στο φτερό" μπορούσες να συνδυάσεις στιχάκια μου με την όποια εν εξελίξει συζήτησή μας!!!

P. Kapodistrias είπε...

@ Τατιάνα Κ.,

Καλημέρα σ' εσένα και σε όσους αγαπάς! Διότι αυτό απομένει στο κάτω κάτω της Γραφής, της κάθε Γραφής. Η Αγάπη!!! Αν διϋλίσεις τις γραφές άπασες, από τις ιερές έως τις πλέον ανίερες, από τις ποιητικότερες έως τις ταπεινότερες, από τα ομηρικά κείμενα έως τα σημειώματα της νοικοκυράς για τη λαϊκή αγορά, σε αυτό εντέλει αποβλέπουν: Στην ενεργοποίηση της Αγάπης και της Αλήθειας που εμπεριέχει!!!
Τα κείμενα, λοιπόν της Αγάπης υπάρχουν, αναπνέουν, κυκλοφορούν αθόρυβα σαν το αίμα, μπαίνουν στην αφάνεια όταν τα παραβλέπουμε, σιωπούν πρόσκαιρα, αλλά ΔΕΝ ΠΕΘΑΙΝΟΥΝ!!! ΥΠΑΡΧΟΥΝ!!! Και στην κατάλληλη στιγμή διαχέονται, είτε ως πνοή αεράτη, είτε ως λάβα ολόκαυτη λησμονημένου ηφαιστείου. Και με όποιες συνέπειες.
Συνιστώ προς όλους τους φίλους, ν' αναγνώσουν εκ παραλλήλου δυο αγαπητικά κείμενα: 1. Το "Άσμα Ασμάτων" Σολομώντος του Άνακτος (αν όχι από το πρωτότυπο, τουλάχιστον στη μεταγραφή Γ. Σεφέρη) και 2. Το "Σχόλιο στο Άσμα Ασμάτων" του Χρ. Γιανναρά.
Αντιγράφω από αυτό το εξαίσιο βιβλίο ορισμένα χαρακτηριστικά αποσπάσματα (εδώ τα μεταφέρω από το blog του καλού μου φίλου Χοιροβοσκού), για να πάρετε όλοι μια γεύση και άρωμα ποιότητας:


[...]

Γνωρίζουμε τον έρωτα μόνον στην απόσταση της αποτυχίας. Πρίν την αποτυχία δεν υπάρχει γνώση. Η γνώση έρχεται πάντα μετά την βρώση του καρπού. Σε κάθε έρωτα ξαναζεί η εμπειρία της γεύσης του παραδείσου. Σπουδάζουμε τον έρωτα μόνον εξόριστοι από την πληρότητα τής ζωής που αυτός χαρίζει.Στην εμπειρία του έρωτα είμαστε όλοι πρωτόπλαστοι. Η πείρα των άλλων δέν μας μαθαίνει τίποτα για τον έρωτα. Είναι για τόν καθένα μας το αρχέγονο και μέγιστο μάθημα της ζωής, η αρχέγονη και μέγιστη έξαπάτηση. Μέγιστο μάθημα, γιατί σπουδάζουμε στον έρωτα τόν τρόπο της ζωής. Και μέγιστη εξαπάτηση, αφού αυτός ο τρόπος αποδείχνεται ανέφικτος για την ανθρώπινη φύση μας.

Μετά την αποτυχία ξέρουμε ότι ο έρωτας είναι ο τρόπος της ζωής , αλλά τρόπος ανέφικτος για την ανθρώπινη φύση μας . Η φύση μας διψάει απεγνωσμένα τη σχέση, δίχως να ξέρει να υπάρχει με τον τρόπο της σχέσης. Δέν ξέρει να μοιράζεται να κοινωνεί .ξέρει μόνον να ιδιοποιείται τή ζωή, να την κατέχει και να την νέμεται. Αν η γεύση της πληρότητας είναι κοινωνία της ζωής με τον Αλλον, η ορμή της φύσης μας αλλοτριώνει την κοινωνία σε απαίτηση ιδιοκτησίας και κατοχής του Αλλου. Η απώλεια του Παραδείσου δεν είναι ποτέ ποινή , είναι μόνον αυτοεξορία...

...Με το πρώτο σημάδι αμοιβαιότητας αναδύεται η αμετρία της ευφροσύνης. Γεννιέται η πιο μεθυστική γεύση πληρότητας της ζωής. Είναι ο σύμπας κόσμος που προσφέρεται στο βλέμμα στο χαμόγελο του Αλλου. Αποκαλυπτική έκρηξη μεταμόρφωσης τού βίου, κι ο Αλλος γίνεται τόπος αυτής της αποκάλυψης. Ολα έκπληξη κι όλα καινούργια. Αμοιβαιότητα στόν έρωτα είναι η πρωτόπλαστη αίσθηση την πρώτη ημέρα της Δημιουργίας…

…Η «βλάβη» έρχεται αναπάντεχα. Ομως έρχεται πάντοτε μιά «βλάβη» να ανακόψει την λειτούργια του θαύματος. Γλυστράει αδιόρατα μέσα στην ζωή, σάν το φίδι στα φυλλώματα του παραδείσου.

Κάποια ασήμαντη αστοχία του Αλλου, κάποια παράλειψη, μια ανεπάρκεια στη συμπεριφορά του άλλου, μιά υστερόβουλη κίνηση, μια ελλειπτική ανταπόκριση στη δική μου δίψα. Και ανοίγουν ξαφνικά τά μάτια μου στην αντίστροφη αποκάλυψη, Ο Αλλος βρίσκεται απρόσμενα σε άπόσταση.

Αν πραγματικά είχαμε αγαπήσει – αν μας είχε χαριστεί κάποια ελάχιστη πραγματική αυτοπαραίτηση-ίσως στην πρώτη ρήξη να διακρίνουμε κάτι και από τα δικά μας υστερήματα όμως τό πιό συνηθισμένο είναι να μην βλέπουμε μέσα μας κανένα ψεγάδι. Τόν έρωτα τον προδίνει μόνο ό Άλλος. Εβαλε λιγότερα στό παιχνίδι σε σχέση με το τι προσφέρει, απολαμβάνει περισσότερα. Αρχίζω να μετράω, να λογαριάζω. Και οι λογαριασμοί με βγάζουν πάντα αδικημένο, άρα δικαιούμαι να αντιδρώ, να μεμψιμοιρώ, να γίνομαι επιθετικός, να μεταλλάζω τήν προδομένη μου στοργή σε απαίτηση.

Κι άν ο Αλλος αντιδράσει με τις δικές του μετρήσεις και τους δικούς του λογαριασμούς, τότε η ρήξη είναι άγρια , θηριώδης. Δέν παίζονται συμφέροντα βιοτικά, παίζεται η ζωή-όλα ή τίποτα. Ακόμα κι αν ο αλλος αποτραβηχτεί σιωπηλός στη θλίψη του, αφήσει έκθετες τις πληγές του, δέν έχω μάτια να δώ, δεν μπορώ να πονέσω για την οδύνη του, εξακολουθώ νά μετράω μόνο τήν δική μου. Δεν έχει δίκιο να είναι θλιμμένος, μόνο εγώ έχω αυτό το δίκιο.

Ο Αλλος είναι η αποτυχία μου να ζήσω, είναι η επαλήθευση της μοναξιάς μου, η κόλασή μου. Ισως παλεύει κι αυτός, σφαδάζει, ζεί την δική του παγερή μοναξιά . Κάποια ελάχιστη τρυφεράδα από μένα, ένα χάδι και πάλι, ένας λόγος γλυκός, θα μπορούσε να τον αναστήσει. Μα εγώ στο πρόσωπό του βλέπω μόνο το δικό μου κενό και τα μόνα λόγια της καρδιάς είναι το παραπονό μου. Εμένα ποιος με ρωτάει, ποιός μετράει τη δική μου ανάγκη και οδύνη.

Δεν υπάρχει οδύνη και πίκρα πιο βασανιστική από την αντιμαχία ανθρώπων που πίστεψαν πως ήταν αμοιβαία και ολοκληρωτικά ερωτευμένοι.

[...]

Γεώργιος Χοιροβοσκός είπε...

Διαβάζει ωραία ο καθηγητής.Τον έχω ακούσει Σαρακοστή σε Μεγάλο Απόδειπνο.

Εχεις δίκιο σε όλα όσα γράφεις και γράφει εδώ. Να μπορούσαμε να μετράγαμε πόση ευγένεια παράγουν οι άνθρωποι κάτω απο δυσμενείς και βάναυσες συνθήκες.

Την καλημέρα μου.

Ανώνυμος είπε...

Είχα διαβάσει παλιά το δεύτερο βιβλίο, το σχόλιο του καθηγητή στο Άσμα Ασμάτων. Είναι ευκαιρία να το διαβάσω ξανά. Όμως γιατί η "βλάβη" είναι αναπόφευκτη? Μήπως είναι πολύ ρομαντική θεώρηση να πιστεύω οτι μπορει να μήν είναι κάποιες φορές πιο δυνατή η "ορμή της φύσης", αλλά να υπερτερεί η "κοινωνία της πληρότητας", και η "ιδιοκτησία", να είναι οχι υπόθεση κτητικότητας αλλά αλληλοπεριχώρησης και ένωσης των δύο?

Ανώνυμος είπε...

"από τα ομηρικά κείμενα έως τα σημειώματα της νοικοκυράς για τη λαϊκή αγορά"......τι άλλο να πω; σε τούτο το μπλόγκ μερικές φορές τα σχόλια σου (και των αναγνωστών)είναι πιο πλούσια από τα κείμενα των αναρτήσεων!

dokisisofi είπε...

mou thimizeis ti giagia mou pou ksekina na pei kati kai meta leei, "asto".TI KSEKINAS KAI MAS LES GIA TIN EPISTOLI AFOU DEN MAS TIN ANTIGRAFEIS NA TIN DIAVASOUME? MIN TIN ANAFEREIS KALITERA AMA EINAI ETSI!

P. Kapodistrias είπε...

@ Δοκησίσοφη, ξαναμανακαλώστηνε!

Ξέρεις τι είναι, να χάνεσαι για ένα μεγάλο διάστημα και μετά από καιρό να μάς εμφανίζεσαι ως κομήτης και να μάς "την λες"; Και τι λες; Επί της ουσίας της ανάρτησης, αλλά και επί των πλούσιων σχολίων, ΤΙΠΟΤΕ!!! Μόνο, γιατί δεν έβαλα την επιστολή, την οποίαν αναφέρω στην αρχή. Ξέρεις, δεν είμαι σεμνότυφος. Ήθελα πολύ να σάς την μεταφέρω (δυο τρεις γραμμές είναι άλλωστε), αλλά πρόκειται για ιδωτικό κείμενο και δεν θα ήταν δέον. Γι' αυτό ΚΑΙ ΜΟΝΟ συγκρατήθηκα.
Για να μη λες όμως, εσένα προσωπικά θα σού την στείλω ιμεϊλικώς.

Ευτυχώς, τουλάχιστον, που σού θυμίζω τη γιαγιά σου!!! Φαντάσου, να σού θύμιζα το ό,τι άλλο.... Μπρρρρρ....

Κατά τα άλλα ελπίζω νάχεις υγεία κατ' άμφω και να χαίρεσθε τον νέον Πρόεδρόν Σας!

P. Kapodistrias είπε...

@ Ηλιογράφε,

ευχαριστώ για την καλοσύνη. Γράφεις με τόσον ήλιο στην καρδιά, που τα βλέπεις όλα φωτοειδή!

P. Kapodistrias είπε...

@ Τατιάνα Κ.

σε όλες τις καταστάσεις υπάρχουν περισσότερες της μιάς εκδοχές.

Δεν ξέρω γιατί (ή μάλλον μπορώ να ξέρω), μού ήρθε στο νου ένας μόνον στίχος του Ελύτη, τον οποίον καταθέτω στη συζήτηση:

"Πιάσε το ΠΡΕΠΕΙ από το ιώτα και γδάρε το ίσαμε το πι."

Μέχρι τότε, λόγω και Ψυχοσαββάτου, νάχεις τις ευχές των Ψυχών!!!

P. Kapodistrias είπε...

@ Γεώργιε Χοιροβοσκέ, καλήν εσπέραν!

Ελπίζω να μην εξαντλησητε ολόκληρον την επί υμετέροις γενεθλίοις εόρτιον τουρτοκατάστασιν!
Μίαν λιγουρίασιν την αισθανόμεθα... Τι να σού κάμει το ψυχοκόλλυβον;

Ευχάς αποστέλλομέν σοι οικογενειακώς, αγαπητότατε, όπως Κύριος ο Θεός κρατύνη την υμετέραν λογιότητα επί μήκιστον! Και εις τέσσερα πλέον έτη πάλιν να σού ευχηθώμεν!
Κράτει πάντως την κρυφήν παρηγορίαν, ότι γενέθλιον εορτήν, 29ην Φεβρουαρίου, είχεν ο αείμνηστος Γιώργος Σεφέρης, έχει δε και ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος!!!

Γεώργιος Χοιροβοσκός είπε...

Σας ευχαριστώ όλην την οικογένειαν και εύχομαι και εις στον Πορφύρη πολύχρονος, τον οποίο δυστυχώς δεν πρόλαβα να ευχηθώ στο suo Ιστολόγιο.

mareld είπε...

Αγαπητέ φίλε!
Μόλις μπήκα στο υπέροχο σπίτι σου!
Όλα γνώριμα και αγαπημένα..
Ένα ευχαριστώ!
Καλή σου Άνοιξη και Χαιρετίσματα στην Πατρίδα.

P. Kapodistrias είπε...

@ Χοιροβοσκέ,
καλή μέρα και καλή άνοιξη! Ευχαριστώ κατά πάντα και δια πάντα. Να είσαι καλά να μάς χειροβοσκείς!

P. Kapodistrias είπε...

@ Mareld,

μού άρεσε που ήλθες στο φτωχικό μας! Να ξέρεις, ότι, αν μη τι άλλο, διαθέτει Αγάπη! Έκαμα ένα γρήγορο τουρνέ στα δικά σου αρχοντικά ιστολόγια και είδα ζακυνθινές καταβολές. Θα χαρώ να είμαστε σ' επαφή! Τις ει;;;Για περισσότερα στο μέιλ μου pakapodistrias@yahoo.gr

Καλήν Άνοιξη!

Κ.Ν. είπε...

Εξαιρετική δουλεία. Μόλις ανακάλυψα το παρόν ιστολογιο.
Τις ευχές μου για καλή ΑΝΑΣΤΑΣΗ

P. Kapodistrias είπε...

Ελπίζω ο παρατονισμός της λέξης δουλειά/δουλεία να μην εκφράζει την πραγματικότητα.
Ναι, είναι δουλεία, αλλά εξαιρετική!!! Όπως το λες!

Αντεύχομαι αδιάπτωτες Αναστάσεις!

Οι πιο αναγνώστες μας Αναγνώστες

Related Posts with Thumbnails