Στον Άι Λύπιο της Χαράς

Κυριακή του Θωμά σήμερα και, κατά τα ειθισμένα της Ζακύνθου, τελείται το γραφικό Πανηγύρι του Άι Λύπιου. Ο καθείς με τον δικό του τρόπο συμβάλλει στην αναζωπύρωση της παραδοσιακής αυτής γιορτής.

Με τον Άι Λύπιο έχω μια παλαιή, αγαπητική σχέση από τα εφηβικά και μετεφηβικά μου χρόνια. Τον αγαπώ από πάντα μου και όχι μόνο τώρα, που "φοριέται" πολύ. Κατέφευγα μάλιστα στην πολλά λαλέουσα ερημία του εξωκλησιού αυτού, όταν ήθελα να επανέλθω στον εαυτό μου.

Δεν είναι μόνον ότι εκεί ακριβώς ο "Διονύσιος Ιερομόναχος, εγκάτοικος στο ξωκλήσι του Αγίου Λύπιου" (τουτέστιν Διονύσιος ο Σολωμός, κατά τα γραφόμενά του) οράται την αποτρόπαιη "Γυναίκα της Ζάκυθος" [το έργο τούτο μπορείτε να το αναγνώσετε σε παλαιότερη ανάρτησή μας, κάνοντας κλικ στα "παραΘέματα λόγου" εδώ], αλλά ο ίδιος ο τόπος αποπνέει δι-ενέργεια άδηλων και αγεωγράφητων Μυστηρίων, απαιτεί ευλάβεια προπατορική, δημιουργώντας στον υποψιασμένον πάλι και πάλι το βαθύ συναίσθημα της Χαρμολύπης, πένθος και ανάσταση δηλαδή συνάμα.

Σε ανύποπτο χρόνο μού δόθηκε η ευκαιρία να μιλήσω γι' αυτόν από επίσημο βήμα, λέγοντας:

"(............)

Όποιος βρει την ευκαιρία να επισκεφτεί τον κρημνώδη λόφο και ναό του Άι Λύπιου, την ώρα μάλιστα, που «θολώνουνε τα νερά», θα οσμιστεί αναμφίβολα το πέρασμα πριν από λίγα μόλις δευτερόλεπτα του ασκητικού Ήσκιου του προορατικού «εγκατοίκου», θ’ ακούσει ν’ αλυχτάν ή και να βαΐζουν τα διαχρονικά και γνώριμα «ψωρόσκυλα». Θ’ αφουγκρασθεί καταρούσες γερόντισσες «γονατισμένες και ξέπλεκες» επί το έργον, θα ξεδιακρίνει ανέραστες γυναίκες και ήδη γέροντες εφήβους της μοντέρνας φτωχοπροσφυγιάς στο έλεος των όσων αγαθών ή παμπόνηρων εντοπίων. Θα νιώσει οπωσδήποτε μια και δυο φορές την ημέρα «να τρέμει η γη από κάτου από τα πόδια». Θα εισοδεύσει επιτέλους «στον φαινούμενο και στον αόρατο κόσμο», στ’ Όνειρο λες, ή στο παρακείμενο έστω σπήλαιο τ’ ανεξερεύνητο, εκεί όπου θα κολάζεται αέναα η κακάσχημη Γυναίκα.

Κι αν η επίσκεψη συμπέσει με Κυριακή του Αντίπασχα (ή, καλύτερα, των άπιστων Θωμάδων) στο Πανηγύρι του Άι Λύπιου, η Λύπη αίφνης καταργείται, διότι ως «λύτρον λύπης» (κατά την ορθόδοξη υμνογραφία) η κοσμοχαρμόσυνη «ημέρα της Λαμπρής» -και μάλιστα «με καθαρώτατον ήλιον»- αποτελεί τον ιαματικό καταλύτη του Επάνω και του Κάτω Κόσμου.

Τότε ασφαλώς «ομπροστά της Αγίους», μες από τις θαμνώδεις των εκκλησιών (κατά την απαράβατη τοπική παράδοση) δάφνες της Ανάστασης, θα μεταλάβει πανευφρόσυνα του ακριβού και αυθεντικού νοήματος της ύπαρξης (Σώματος κι Αίματος Ζωής), ενώ η Γυναίκα, μαζί και ο Λάμπρος ο πολύαθλος, από το αλωμένο ήδη Κράτος του Θανάτου

«Πάντα χτυπάει, σαν νάλπιζε εκεί κάτω

ν’ αγροικηθή στης κόλασης τον πάτο.»

(............)"

[π. Π.Κ., "Ο ενικός Σολωμός", (Ομιλία εκφωνηθείσα παρά του συγγραφέως κατά την υποδοχή του ως Αντεπιστέλλοντος Μέλους του Φ.Σ. Παρνασσός, την 14.1.1999), Παρνασσός 41 (1999) 403].

Τέλος του Καλοκαιριού του 2003 επανήλθα στον ίδιο Τόπο. Αυτή τη φορά ποιητικότροπα. Στο διπλό ποίημα "Ο Σολωμός εκ νέου", δημοσιευμένο ήδη στην ποιητική μου συλλογή "Mater Dolorosa", (εκδ. το δίγαμμα, 2005) και "συνομιλώντας" ως ταπεινός ίσκιος με τον Ήσκιο Σολωμό, τού λέω:

2

Πού θα σε βγάλει ο Σπαραγμός;

Στον Άι Λύπιο της Χαράς

στο τέλειο

ή στην τελεία;

Στα Τρία Πηγάδια μήπως της Οργής;

Δόξα τω Θεώ

δεν έχεις δάκτυλα μήτε για τον σταυρό σου

πλην δακτυλοδεικτούμενος

όσο για οφθαλμούς

άκου να δεις:

Λίγες που μάς απόμειναν ακήδευτες αγάπες

εύφορο κοιμητήριο εκζητούν

το χώμα της Ποίησης έστω

ν' απιθώσουν εκεί

το έαρ του φθινοπώρου τους

πάνδημο το Τυχαίο αναπτύσσει τραχύτητα

στίχοι παραλογίζονται ολοένα

και με το δίκιο τους

χρόνος αντίθεος

βγάνει χαιρέκακα τα μάτια των αγίων σου

απ' τα τοιχία της Νοσταλγίας.

Σημείωση: Οι φωτογραφίες της ανάρτησης προέρχονται από το Πανηγύρι του 2006, ενώ το χαρακτικό είναι της φίλης Καλλιτέχνιδας Άριας Κομιανού, από την εικονογράφηση που έκαμε πρόσφατα για τη "Γυναίκα της Ζάκυθος".