Βασίλη Μανουσάκη: "Μιας σταγόνας χρόνος", Πλανόδιον, Αθήνα 2009

Κριτική ανάγνωση: Δημήτρης Μαγριπλής

Πρόσφατα διάβασα μια άκρως ενδιαφέρουσα ποιητική συλλογή. Πρόκειται για το «Μιας σταγόνας χρόνος» από τις εκδόσεις Πλανόδιον, οι οποίες διακρίνονται για την αισθητική* τους και παράλληλα για την δυνατότητα που δίνουν στους νέους ποιητές να δημοσιοποιήσουν την δουλειά τους. Άλλωστε, τα «Λογοτεχνικά φύλλα»**, συνοδεύουν τα τεύχη του λογοτεχνικού περιοδικού Πλανόδιον και στέλνονται δωρεάν στους συνδρομητές του περιοδικού. Φυσικά, όπως όλα τα βιβλία, ταξιδεύουν αυτόνομα και κρίνονται για την ουσία και την ποιότητα που τα διακρίνει. Έτσι και το βιβλίο του Βασίλη Μανουσάκη (διδάσκοντος στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου), σε μόλις 39 σελίδες αποκαλύπτει την πρώτη ποιητική απόπειρα ενός αξιόλογου λογοτέχνη.

Είκοσι πέντε όμορφα στοιχειοθετημένα και σελιδοποιημένα ποιήματα, με άρτια φιλολογική επιμέλεια, παρουσιάζουν ιδιαίτερες ευαισθησίες και έντονους προβληματισμούς.

Για τη μοναξιά (Το πέταγμα του πουλιού), το θάνατο (Δυό ηλιαχτίδες, Δυστύχημα, Το τέλος του τέλους), την ψυχική γαλήνη (Γαλήνη), το κυνήγι της επιτυχίας (Διαπιστώσεις), τη χαμένη νιότη (Χαμένη νιότη), τον έρωτα (Σώμα), τον πόνο (Ένα πρόβλημα άλυτο ακόμη), τον βιολογικό κύκλο, όπως χαρακτηριστικά όμορφα τον καταγράφει στην «Εξέλιξη»:

Ένα πρωί
γεννήθηκα μωρό.
Το μεσημέρι
βαφτίστηκα παιδί
Τ’ απομεσήμερο
ενήλικας σωστός
Απόγευμα
βρήκα δουλειά
Το βράδυ
με φωνάξανε πατέρα
Τη νύχτα
μπήκα σε λαβύρινθο βαθύ

Κάπου έχασα μια ζωή

αλλά δεν θυμάμαι πια

τι ώρα ήταν...

Τον ποιητή ενδιαφέρουν έντονα οι ανθρώπινες σχέσεις (Το επικριτικό βλέμμα), η ξεχασμένη συνείδηση (Συνείδηση) και με δυνατή φωνή διαδηλώνει τις περιβαλλοντικές ανησυχίες του, τόσο σε σχέση με τις καταστροφικές φωτιές στην Πελοπόννησο το 2007 (Ένας αλλιώτικος ήλιος), όσο και με τις γενικότερες κλιματικές αλλαγές (Το ουράνιο τόξο). Παράλληλα εκφράζει έναν έντονο κοινωνικό προβληματισμό (Εικόνες προσφυγιάς), αμφισβητεί τον κόσμο των ιδεών (Σπίτι χτισμένο με ιδέες), μα και το ίδιο του το κοινωνικό πρόσωπο (Μέσα στον καθρέφτη). Αλλού κάνει διάλογο με τον έσω εαυτό του (Η βροχή στον πλάτανο, Βαρύτητα, Δώσ’ μου, Και το σπουργίτι έρχεται, Ανεμόεσσα, Αίσιο τέλος), χαρίζοντάς μας την ικανοποίηση της επικοινωνίας μια και τα συναισθήματα είναι κοινά και πανανθρώπινα. Επιπλέον, η ανάγνωση προσφέρει ανάσα και ελπίδα, που νικούν τελικά τη μελαγχολία και λυτρώνουν την απόλυτη μοναξιά.

Ο κόσμος που αναδύεται από την ποίηση του Β. Μανουσάκη είναι ένας κόσμος, που δεν προφυλάσσεται κάτω από βεβαιότητες και στέγαστρα πάσης φύσεως. Είναι γυμνός και τελικά, αν και ταλαιπωρημένος, ξεπροβάλλει πάντοτε καθάριος, όπως άλλωστε η ίδια η φύση, όταν μετά την βροχή χαρίζει την υπόσχεση του ουράνιου τόξου.

Στο μότο που επέλεξε ο ποιητής για την πρώτη σελίδα του βιβλίου του, τον αξεπέραστο «Στίχο ενύπνιο» του Γιώργη Παυλόπουλου, νομίζουμε πως στάθηκε τίμιος και φυσικά πολλά υποσχόμενος. Εμείς οφείλουμε να τον παροτρύνουμε για την επόμενη ξενάγηση στον ποιητικά όμορφο κόσμο του.

----------
* Η εικόνα του εξωφύλλου είναι της Η. Νικοπούλου και το κόσμημα της σελίδας πέντε του ζωγράφου Δημήτρη Γέρου.
** Το συγκεκριμένο βιβλίο έχει το νούμερο 65 και συνόδευε το περιοδικό στο τεύχος 46 / Ιούνιος 2009.