Ο Κωνσταντίνος Π. Θύμης για τον Ευγένιο Βούλγαρη

Παρουσιάζει ο π. Παναγιώτης Καποδίστριας

Ο Κωνσταντίνος Π. Θύμης είναι ένας νέος ιστορικός και θεολόγος - γραμματέας της Μητροπόλεως Κερκύρας, ζει μόνιμα στο νησί των Φαιάκων και συνεισφέρει με τον τρόπο του στην έρευνα και την ιστοριογραφία της ιδιαίτερης πατρίδας του.

Το πόνημα, το οποίο είχε την ευγένεια να μάς αποστείλει προ καιρού, αφορά σέ έναν σπουδαίο Ζακυνθινο-κερκυραίο, τον πολύ Ευγένιο Βούλγαρη, Αρχιεπίσκοπο Χερσώνος και Σλαβινίου, του οποίου η φωτεινή προσωπικότητα διαλάμπει στο πνευματικό στερέωμα του δεύτερου μισού του 18ου αιώνα. Φέρει τον τίτλο "Ευγένιος Βούλγαρης 1716-1806. Παρακαταθήκες εκκλησιαστικού ήθους: Λόγος πανηγυρικός εις τον άγιον Ανδρέαν τον Πρωτόκλητον. Οικουμενικόν Πατριαρχείον, Φανάριον, 30 Νοεμβρίου 1759 (250 χρόνια από την εκφώνησή του)" και κυκλοφορήθηκε από τον συγγραφέα του, στην Κέρκυρα το 2009, με 128 σελίδες. 

Στο καλαίσθητο τομίδιο προτάσσεται γράμμα χαιρετιστήριο του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου, ο δε πρόλογος είναι του Μητροπολίτη Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων Νεκταρίου. Το πρώτο μέρος του πονήματος αφορά στον θυελλώδη βίο, στο βαθυστόχαστο έργο και την εκκλησιαστική προσφορά του Ευγενίου, ενώ στο δεύτερο μέρος πραγματοποιείται η έκδοση του Πανηγυρικού Λόγου του Βούλγαρη "εις τον Άγιον Ανδρέαν τον Πρωτόκλητον", τον οποίον εκφώνησε ο πολύς αυτός εκκλησιαστικός ρήτορας κατά τον πρώτο επίσημο εορτασμό μετά την επανέναρξη και καθιέρωση της Θρονικής Εορτής του Οικουμενικού Πατριαρχείου, από του άμβωνος του Φαναρίου, στις 30 Νοεμβρίου του 1759. Η έκδοση του σημαντικού αυτού Λόγου συνοδεύεται και συμπληρώνεται επιστημονικά από εκτενή εισαγωγή και δημοσίευση καίριων αρχειακών εγγράφων.

Ένα μικρό απόσπασμα από τον Λόγο, ως δείγμα: "[...] σήμερον αποκατεστάθη η παρούσα και δικαιοτάτη της Κωνσταντινουπόλεως εορτή· σήμερον απέλαβε την αξιόχρεον ευχαριστίαν ο εορταζόμενος· σήμερον εφανέρωσαν την οφειλομένην ευγνωμοσύνην οι εορτασταί· και σήμερον καθώς και άλλοτε εις άλλας πολλάς περιστάσεις, έδειξε την πατριαρχικήν μέριμναν και φροντίδα, την οποίαν έχει εις τα της Εκκλησίας, ο μέγας ημών Εκκλησιαστής, τιμώντας με επίσημον τελετήν λαμπράς πανηγύρεως τον Πρωτόκλητον φίλον του Θεού, της Εκκλησίας ταύτης την πρώτην μετά την πρώτην αρχήν, και τον πρώτον μετά τον πρώτον θεμέλιον".

Ας κρατήσουμε, κλείνοντας τη σύντομη αυτή παρουσίασή μας, την εκτίμηση Βαρθολομαίου του Πατριάρχου για την προσωπικότητα του Ευγενίου: "[...] υπήρξε το ελληνορθόδοξον αντίβαρον του αθέου διαφωτισμού, επιτυχών να συνδυάση αρμονικώτατα την ορθόδοξον πατερικήν εμπειρίαν και δογματικήν διδασκαλίαν και εκκλησιαστικήν εν γένει παράδοσιν, με την ανάπτυξιν των θετικών επιστημών και της υγιαινούσης φιλοσοφίας. Εγνώρισεν άριστα τας θεωρίας τού τε Βολταίρου και τού Λόκ και ανέτρεψεν επιτυχώς όλα τα αντίθεα αυτών επιχειρήματα δια της άνωθεν σοφίας, την οποίαν διέθετεν άφθονον, και δια της δαψιλούς γνώσεως της υγιαινούσης θύραθεν. Ούτω κατέστη αληθής και άνευ εισαγωγικών διαφωτιστής, ορθόδοξος πατερικός διαφωτιστής, διδάσκαλος εφάμιλλος των πάλαι Αγίων της Εκκλησίας Πατέρων. [...]"

Ημέτερο κείμενο περί Ευγενίου του Βουλγάρεως, διαβάστε εδώ.