© ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση και αναπαραγωγή οποιωνδήποτε στοιχείων ή σημείων του e-περιοδικού μας, χωρίς γραπτή άδεια του υπεύθυνου π. Παναγιώτη Καποδίστρια (pakapodistrias@gmail.com), καθώς αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία, προστατευόμενη από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

ΘΕΜΑΤΙΚΑ ΕΝΘΕΤΑ. Ό,τι νεότερο εδώ!

Σάββατο 25 Ιουνίου 2011

Η δύση των πραγμάτων

Απόπειρα (νανο)διηγήματος από τον π. Παναγιώτη Καποδίστρια

Παλαιός γόης πλατείας ο Σπύρος και, αφού έζησε ως γνήσιος νεοέλληνας με τυχοδιωκτισμούς, απατεωνιές και τοκογλυφίες, είπε να νοικοκυρευτεί. Απόχτησε γυναίκα, τη Λίζα, αγνώστου προελεύσεως και λοιπών προσωπικών δεδομένων.

Κάθε απόγευμα η Λίζα βγάζει βόλτα το σκυλάκι της στην κεντρική πλατεία της πόλης, για να κάμει πιπί του, ενώ ο υποδειγματικός σύζυγος ασχολείται νύχτα-μέρα με τις άδηλες δουλειές του. Η Λίζα συμπαθεί τον Ελύτη ή τουλάχιστον προσποιείται, για να δείχνεται υπεράνω! Κάποια στιγμή μάλιστα, σε μιαν υπέρβαση του γνωστού εαυτού του ο Σπύρος της δώρισε τα Άπαντα του Νομπελίστα σ’ ένα τόμο, δίχως να ξέρει ή να τον γνοιάζει τι θέλει να πει ο ποιητής. Εκείνο που τον έτσουξε ήταν τα πενήντα ευρώ, που του κόστισε η έκτακτη αβροφροσύνη του.

Κάθε απόγευμα η Λίζα, παρέα με το σκυλάκι, βγάζει βόλτα και τον Ελύτη, καθώς θέλει να πιστεύει τι σκάσιμο θα έχουν οι άλλες, οι παρακατιανές της πλατείας, που δεν διαβάζουν ποίηση. «Βγαίνουν με τα καρότσια και τα κουτσούβελα, παριστάνοντας τις κάποιες, οι ληγμένες», σκέφτεται κάθε φορά πανομοιότυπα και, με συγκρατημένη ζήλια, συνεχίζει: «Έγνοια σου, κύριε Σπύρο, θα σε κανονίσω εσένα…», υπονοώντας τα μύρια όσα.

Μια μέρα ανοίγει τυχαία τον Ελύτη και διαβάζει:

Πού 'ναι η Μίλητος πού είναι η Πέργαμος πού η Αττάλεια και πού
η Κωνσταν Κωνσταντινο ντινοπολίς;

«Ααα! Θα εκδράμω Κωνσταντινούπολη, αρέσει και στον ποιητή», συλλογίζεται αναπτερωμένη. Ο Σπύρος δεν έφερε αντίρρηση, με χαρά μάλιστα θα ξεφορτωνόταν τη βαριεστιμάρα, που του προξενούσε η διαρκώς πένθιμη όψη της συζύγου του.

Στο επόμενο τουριστικό γκρουπ για Πόλη η Λίζα είναι μέσα στο λεωφορείο και ήδη απ’ τον καθρέφτη ο οδηγός, ο Κωνσταντίνος -έτσι άκουσε να τον φωνάζουν οι διάφοροι αδιάφοροι συνταξιδιώτες- τής κάνει τα γλυκά ματάκια!... Εκείνη, μετά τις πρώτες προσποιητές αναστολές, πρωτοενδίδει στην Κομοτηνή στα θέλγητρα του Κωνσταντίνου και αφήνεται ν’ αλωθεί από τον επιτήδειο σ’ αυτά πολιορκητή της στην Πόλη, άνευ όρων και ορίων! Ευκαίρως ακαίρως ανοίγει Ελύτη -εξέδραμε κι αυτός, εννοείται- όπου μάλιστα θεμελιώνει την ξεφάντωσή της με στίχους από Το τραγούδι της Μαρίας Νεφέλης:

“Κρίμας το κορίτσι” λένε
το κεφάλι τους κουνάν
Τάχατε για μένα κλαίνε
δε μ’ απαρατάν!
[…]
και το βράδυ οπού κυλιέμαι
στα γρασίδια καθενού
λες και κονταροχτυπιέμαι
ντρούγκου – ντρούγκου – ντρου.

Η Λίζα πέρασε στην Πόλη του Κωνσταντίνου ονειρεμένα! Ο οδηγός του λεωφορείου ήταν κύριος και πολύ διακριτικός σε όλα του! Αλλά και αυτή παρομοίως: Υπεράνω! Ουδέποτε τον ενόχλησε, μήτε και τότε, δυο μήνες μετά, που βίωσε ολομόναχη κι εγωιστικά σιωπηλή τη φρίκη της έκτρωσης. Ο Σπύρος εν τω μεταξύ στις άδηλες και κρύφιες δουλειές του…

Κάθε απόγευμα στην πλατεία η Λίζα, βγάζοντας το σκυλάκι της για πιπί του και με τον Ελύτη παραμάσχαλα, αναπολεί Κωνσταντίνο και Κωνσταντινούπολη, πολιορκία και άλωση! Ο ήλιος χάνεται κι απόψε πίσω από τα νοούμενα και τα υπονοούμενα σύγνεφα της δύσης των πραγμάτων. Ο Νοέμβριος σηκώνει κιόλας αέρα εσπερινό. Ετοιμάζεται να επιστρέψει σπίτι και -όπως πάντα, στο τυχαίο- ξανανοίγει Ελύτη:

Όταν ακούς αέρα
είναι η Γαλήνη που βρικολάκιασε.


[Γράφτηκε στο Μπανάτο της Ζακύνθου, 23-24 Ιουνίου 2011.
Ως εικαστικό σχόλιο χρησιμοποιήθηκε το ζωγραφικό έργο "Θα αγαπηθούν" τού Χρήστου Αντωναρόπουλου (γεν. Φιλιατρά Μεσσηνίας, 1958)]

19 σχόλια:

Roni Bou Saba روني بو سابا είπε...

αριστούργημα! η λεπτομερής εξέλιξη της αφήγησης είναι απρόβλεπτη ακριβώς λόγω του άσχετου των σχέσεων, και ο καθοριστικός ρόλος του εν προσώπω απόντα στο διήγημα Ελύτη είναι συνάμα διακριτiκός. Aξιοσημείωτο το νοικύρεμα: /"απόχτησε" -όντως;- γυναίκα/..
μ'άρεσε πολύ!

P. Kapodistrias είπε...

@ Φίλε Ρόνι,

Ένα μπερδεμένο κουβάρι είναι οι ανθρώπινες σχέσεις... Ένα πλεχτό που ξηλώνεται αυτόματα... Ένας στίχος στον τοίχο της ψυχής του παράσπιτου της απανθρωπιάς μας...

Ευχαριστώ για τη γνώμη!

Roni Bou Saba روني بو سابا είπε...

επιτρέψτε μου πάτερ λόγω ενθουσιασμού να προσθέσω ακόμα κάτι, ότι το διήγημα είναι γεμάτο με αραβουργήματα όπως το: "απόχτησε" γυναίκα, και στο απόχτησε "χ" αντί του σύνηθη απέκτησε ή απόκτησε κλπ..
επίσης η αντιστοιχία κωνσταντίνο/πολιορκία και κωνσταντινούπολη/άλωση είναι συγκλονιστική!
τι να επισημάνω πρώτα;

P. Kapodistrias είπε...

Είδες ο καλός φιλόλογος πόσα πράγματα επισημαίνει; Σπουδαίο!

Ρόνι να είσαι καλά. Ό,τι άλλο βρεις, καλό είναι να μάς το καταθέσεις, ώστε να έχουμε κι εμείς πρόσβαση στον κόσμο που αναπτύσσει το μικρό αυτό ιστόρημα!

Τα παραπάνω τα γράφω, ως να μην είναι δικό μου το διήγημα, επίτηδες. Για να τονίσω και υπογραμμίσω εμφατικά ότι, μόλις έφυγε από μένα το δημιούργημα, δεν μού ανήκει.Ο κάθε αναγνώστης κατέχει πλέον το προσωπικό του pin για ουσιαστική πρόσβαση σε πράματα και θάματα που εγώ δεν έχω διανηθεί!!!

Roni Bou Saba είπε...

... η τεχνοτροπία σας είναι πολύ προσεγμένη, μπορεί εσείς να γράφετε αυτόματα τόσο επιδέξια, αλλά η ανοικειότητα στις λέξεις σας -είτε ως λέξεις είτε ως φωνήματα μέσα στις λέξεις το χ που είπα πάνω- τραβάν την προσοχή και εντυπωσιάζουν.
Έχω μείνει με τις ανθρωπολογικές έννοιες "πολιορκία - άλωση" μέσα στην ερωτική σχέση.
Στα ελληνικά αυτό πάει πίσω στον Οδυσσέα και την Ναυσικά, στην Οδύσσεια, όταν την πρωτογνώρισε χωρίς όμως να ολοκληρωθεί η άλωση που τόσο επιθυμούσε η ναυσικά και τόσο ασυνείδητα ξεκίνησε με την πολιορκία του ο Οδυσσέας όταν εμφανίστηκε γυμνός και άγριος.
Προσπαθώ να υποστηρίξω γιατί είπα είναι αριστούργημα το διήγημα...
Έχω και άλλα αλλά πρέπει να βάλω τελεία εδώ :)

Σταυροδρόμι (μέσω facebook) είπε...

Γλυκόπικρο και πέρα για πέρα αληθινό... ιδιαίτερος ο τρόπος της γραφής, οι στίχοι του Ελύτη αναδεικνύουν την εσωτερική δυναμική του κειμένου!

Μαρία Σ είπε...

Μου άρεσε!!!
Να συνεχίσετε !!
Πολύ ωραίος και ο διάλογος με τον @Roni Bou Saba

Τατιάνα Καρύδη (μέσω facebook) είπε...

Πλέκετε τις λέξεις με τη γνωστή σας αξιοθαύμαστη δεξιοτεχνία. Αναμενόμενη είναι η Εξαιρετική γραφή, εξαιρετική τεχνική, ενώ έχει σασπενς, απροσδόκητο, και πολλά άλλα! Έχω όμως μια απορία: Γιατί αυτή η γυναίκα, η αβαθής και κενή και παντελώς άδεια, μπορούσε να ζει έτσι άνευ σκέψης, σχέσης, ύπαρξης, σε ακατοίκητο μυαλού, καρδιάς, ΓΙΑΤΙ, να πρέπει να σέρνει μαζί της παραμάσχαλα τον ..Ελύτη, και δεν κουβαλάει το.. Άστρα και όραμα, ή κάτι παρεμφερές τέλος πάντων, και ενώ θα μπορούσε να ενδώσει ανετότατα στο παιδί του ντελίβερι, ν άφηνε ήσυχη την Κωνσταντινούπολη και τον ..έρμο τον Κωνσταντίνο..

P. Kapodistrias είπε...

@ Σταυροδρόμι,

Ναι, κάπως έτσι... Ευχαριστώ για την κατάθεση γνώμης!

P. Kapodistrias είπε...

@ Μαρία Σ.,

Ευχαριστώ για τον λόγο σου τον καλό και πάντα ευγενικό!!! Με σκλαβώνεις!
Δεν είναι πάντα εύκολος. Υπάρχουν και άλλοι κεκεντρεχείς, οι οποίοι αφοδεύουν μέσω ίντερνετ, βλέποντας μάλλον το πρόσωπό τους στις ιστορίες μου... Μού αρέσει αυτό: να ενοχλούνται κάποιοι, που έχουν πράξει παρόμοια (μάλλον) με την ελαφρόμυαλη ηρωίδα μου. Στο μέλλον θα κάμω μια ιστορία που θα αφορά σε δυστυχισμένες τρελές, που ζουν για να ηδονίζονται βρίζοντας μέσω του πληκτρολογίου τους.

Καλό Σαββατοκύριακο!

P. Kapodistrias είπε...

@ Φίλη Τατιάνα Καρύδη,

Εσύ ως σπουδαγμένη ειδική επιστήμων περί τα ψυχικά προβλήματα, μπορείς να ερμηνεύσεις -πιστεύω- τέτοιες χαομένες προσωπικότητες, οι οποίες πάντως έχουν και κάποια ελαφρυντικά, αν δούμε την περιρρέουσα ατμόσφαιρα της ζωής της ηρωίδας.

Άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου, εεε;

Τατιάνα Καρύδη είπε...

Θα μπορούσα να προσθέσω οτι μου άρεσε πολύ η ανάλυση του Ρόνι, και μάλλον θα γράψει κι άλλα, αν κατάλαβα καλά..
Επίσης να σας πω οτι η συγκεκριμένη ηρωίδα είναι τόσο παθολογική περσόνα που μου βγάζει θλίψη. Οι αγαπημένες μου ηρωίδες σας είναι κυρία Μαρκέλα και η Ευδοξία. Αντίθετες αλλά πολύ γοητευτικές. Και επίσης νομίζω οτι τις έχω γνωρίσει..

wwwAnnatsoukalakoufou.gr είπε...

Καλημέρα σας Πάτερ μου , το διήγημά σας αυτό νομίζω ότι έχει καλύτερη πλοκή.Παρουσιάζει μια πλευρά της ζωής΄όσο κι αν μας εκπλήσσει. Στη ζωή όλα είναι πιθανά,και φαντάζομαι δεν έχει δόσεις μυθοπλασίας. Ούτε ο Παλιός γόης ,ούτε η επαρμένη σύζυγος και διόλου πιστή ούτε η Κων/πολη. Κι αν ρωτάνε κάποιοι γιατί ο Ελύτης παραμάσχαλα, μα ο Ελύτης είναι Νόμπελ.Εν τέλει το ζευγάρι είναι η κατ aνάγκη συζυγία , του να μη μείνομε στο ράφι. Σ αυτήν τη συμβίωση , όλα είναι δυνατά.ΦΙΛΙΚΏΤΑΤΑ

Π. Καποδίστριας είπε...

@ Αγαπητή Ρεγγίνα,

Η κάθε ηρωίδα, που προσπαθώ να αθανατίσω, αποτελεί στην ουσία αντι-ηρωίδα. Η καθεμιά θα μπορούσε να είναι Κάτι, όμως και οι ίδιες -θεωρώ- δεν ξέρουν Τι ακριβώς είναι...
Πάντα με έθελγαν οι περιπτώσεις ανθρώπων, που δρουν ή κινούνται στο περιθώριο. Γι' αυτό και τώρα που ήρθε η ώρα, πασχίζω να κρατήσω τη μνήμη τους ζωντανή, δεδομένου ότι έχουν αληθινή καταγωγή, αν και καλύπτονται καλά ως ιστορικά πρόσωπα πίσω από την χρειαζούμενη μυθοπλασία.

Όμως, θέλω -δοθείσης ευκαιρίας- να εξομολογηθώ δημοσίως σ' εσένα (και συνεπώς σε όλη την καλή παρέα μας) ότι, ενώ στην Ποίηση ουδείς ποτέ με ενόχλησε, εδώ τώρα στην απόπειρα Διηγήματος ορισμένοι έχουν αφηνιάσει και ΑΝΩΝΥΜΩΣ είτε βρίζουν χυδαιότατα, είτε αναπτύσσουν αντιρρητικούς λόγους.

Η πρώτη περίπτωση αποκλείεται και διαγράφεται άμεσα και δίχως δεύτερη σκέψη. Λυπάμαι όμως για την δεύτερη περίπτωση. Πολύ θα ήθελα να δημοσιεύσω τα αντιρρητικά σχόλια, διότι θεωρώ ότι προάγουν και μένα -στο να γίνω καλύτερος- και στην εν γένει προσπάθεια όλων μας για αρτιότερη Τέχνη του Λόγου.
Όμως η ΑΝΩΝΥΜΙΑ απάδει στο ηλεκτρονικό περιοδικό μας. Τα ανώνυμα σχόλια οδηγούνται στην καταστροφή, όντας καταδικασμένα από τη στιγμή που γεννήθηκαν στο νου του κρυπτόμενου συγγραφέα τους. Κρίμα όμως, διότι ορισμένα είναι πολύ καλά και προσθέτουν -όπως προειπώθηκε- στην μεγάλη υπόθεση της Λογοτεχνίας, έστω και αν στρέφονται εναντίον της δικής μας θεώρησης των πραγμάτων.

Αυτά, τονίζοντας τέλος, ότι -όπως ξέρετε- προσωπικά ασχολούμαι καθ' έξιν με την Ποίηση και όχι με την Πεζογραφία, η οποία είναι μια παρένθεση και μόνον. Ας μην ανησυχούν οι σύγχρονοι πεζογράφοι που μάς παρακολουθούν. Δεν έχουν τίποτε να φοβούνται για την Τέχνη τους!!!... Χαιρέτωσαν!

ΥΓ. Έτσι για να "ζηλέψουν" ορισμένοι, παρακαλώ, ετοίμασε έναν φρέντο καπουτσίνο -κάπου στο Λιστόν- τις επόμενες ημέρες!!! Έρχομαι στ' αλήθεια, συν Θεώ!

P. Kapodistrias είπε...

@ Αγαπητή κ. Άννα Τσουκαλά-Κουφού,

Ευχαριστώ για τον αναλυτικό λόγο σου. Έτσι κάπως τα σκέπτομαι κιεγώ!

Παρά την πικρή γεύση της ιστορίας, που προσπάθησα να συνθέσω, είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος ότι Σάς αγγίζει και κάποιοι φίλοι ασχολούνται και συν-σκέπτονται πάνω σε αυτήν, δημιουργικά ή και αναδημιουργικά. Ακόμη και από αρνητικές ή απευκταίες περιπτώσεις μπορούμε ν' αντλήσουμε δεοντολογικά στοιχεία για την ηθική που επιθυμούμε να διέπει τον βίο και την πολιτεία μας, την όποια ηθική ενός εκάστου!

Γεωργία Τσιόππη είπε...

Πατέρα Παναγιώτη σας καλησπερίζω. Ταπεινά θα ήθελα να καταθέσω κι εγώ ένα λόγο για το ανήσυχο ιστόρημά σας. Με εντυπωσίασε η εκ πρώτης αναγνώσεως ανάλαφρη περιγραφή των δύο αντι-ηρώων που ταυτοχρόνως συστήνει μια θλιβερή παραδοχή της κουλτούρας του νεοέλληνα. Εισάγετε και ανοίγετε την αφήγησή σας με μια αφηγηματική φόρμουλα,θα λεγε κανείς όπως τα όμορφα παραμύθια του παππού και της γιαγιάς "Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένας..." έτσι κι εδώ υπάρχει η "παλαιότητα" του Σπύρου, η συνήθης εξέλιξη και κατάληξη της ζωής του κ.ά. Όμως η ροή της ατμόσφαιρας που δημιουργείται και των γεγονότων είναι άκρως αντιθετική των κλασικών παραμυθιών΄ είναι σκοτεινή, μοιραία και αναπόφευκτη σαν από αρχαία τραγωδία. Επικεντρώθηκα στη αρχή του διηγήματος γιατί ήταν αρκετή να με ταρακουνήσει αυτή η αίσθηση της αέναης ασφυκτικής επανάληψης συμβιβαστικών πρακτικών(τυχοδιωκτισμός, νοικοκύρεμα)ώστε να (επανα-)τοποθετηθώ.Τη"δύση" την αντιλαμβάνομαι ως τη θλιβερή διατύπωση και διαπίστωση της παλαιόθεν και ες αεί ροπής του ανθρώπου να γέρνει υποτακτικά στο κάθε φύσημα του αέρα.θα μπορούσε γι΄ αυτό η Γαλήνη να βρικολάκιασε;Σας ευχαριστώ για το έναυσμα και το βήμα λόγου.

Ο/Η Διονύσιος Ποταμίτης (μέσω facebook) είπε...

Μοῦ θύμησε πὼς οἱ περισσότερες ἀπὸ τὶς χίλιες τὴν ἡμέρα - κάθε μέρα 25χρόνια τώρα, δυνάμει τοῦ ἐκτρωματικοῦ νομ-αθετήματος 1609/86 ἀποποινικοποιημένες ἐκ προμελέτης δολοφονίες στὴν μητριὰ Πατρίδα μας ἐκτελοῦνται ἀπὸ τὶς λεγόμενες παντρεμένες. Ὑπάρχουν μάλιστα περιπτώσεις μὲ καταγεγραμμένες εἴκοσι δύο τέτοιες δολοφονίες. Συγχώρησον!

P. Kapodistrias είπε...

@ Γεωργία Τσιόππη,

Καλώς ήρθες στην παρέα με αυτή την ωραία άποψη. Ωραία, όχι τόσο επειδή είναι θετική, αλλά επειδή προσεγγίζεις με ευαισθησία και επιστημοσύνη την ταπεινή απόπειρα για νανοδιήγημα.

Να είσαι καλά, πάντα να μάς ευφραίνεις με τόσο καλά κείμενα, όπως το σημερινό σου!!!

P. Kapodistrias είπε...

@ Διονύσιε Ποταμίτη,

Είναι ένα πολύ ακανθώδες θέμα αυτό... Έχουμε πτωχεύσει και ως προς τον τομέα των δολοφονιών (μάλλον, γενοκτονιών) αγέννητων παιδιών...

Είναι μια αποκαρδίωση όλο αυτό...

Οι πιο αναγνώστες μας Αναγνώστες

Related Posts with Thumbnails