Πέθανε σήμερα ο Κερκυραίος ζωγράφος Σπύρος Αλαμάνος (1947-2011)

Who is Who ΣΠΥΡΟΣ ΑΛΑΜΑΝΟΣ

Ο Σπύρος Αλαμάνος γεννήθηκε στην Κέρκυρα στις 29 Ιουλίου 1947 κι έφυγε από τη ζωή σήμερα το πρωί, 18 Ιουλίου 2011, στο σπίτι του, στην πόλη των Κορφών.

Ο πατέρας του Σπύρου Αλαμάνου είχε μαθητεύσει για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα κοντά στο ζωγράφο Άγγελο Πιζάνη, αλλά οι δυσκολίες της οικογένειας και της εποχής δεν του επέτρεψαν να εμφανιστεί ως ζωγράφος. Την αγάπη του για την τέχνη τη διοχέτευσε στον γιο του Σπύρο, ο οποίος πρώιμα είχε εκδηλώσει το σημαντικό εικαστικό ταλέντο του. Ο ζωγράφος υπήρξε φιλάσθενο παιδί, αλλά το όνειρο της παιδικής ηλικίας τον σφραγίζει. Η ευτυχία του ήταν να βρίσκεται στην «αποθήκη» του πατέρα του, στον χώρο που αργότερα έγινε κι η δική του «αποθήκη», με τα χρώματα και τα άλλα υλικά της πατρικής εργασίας. Εκεί απέκτησε την αίσθηση του χρώματος, του γύψου, του στόκου (που έφτιαχνε μόνος ο πατέρας του) και τρελαινόταν όταν ο πατέρας του έφτιαχνε χρώματα μίνιον, ιδίως με το κόκκινο χρώμα, το οποίο τον ακολούθησε σ’ όλη τη ζωή του. Τα καλοκαίρια πήγαινε στα χωράφια και ζωγράφιζε με σκόνες, δείχνοντας τα έργα του στον ζωγράφο Άγγελο Πιζάνη, τον δάσκαλο του πατέρα του. Με τον καιρό άρχισε να καταλαβαίνει ότι έβγαιναν από μέσα του πολλά και διαφορετικά πράγματα. Με την ανάγνωση των γραμμάτων του Βαν Γκογκ στον αδελφό του έγινε πιο κλειστός εσωτερικά, στην πρώτη εφηβεία. Τελειώνοντας το (εξατάξιο) Γυμνάσιο σπουδάζει Γραφικές Τέχνες στο Αθηναϊκό Τεχνολογικό Ινστιτούτο Αθηνών (Α.Τ.Ι.). Η ζωή του ήδη κυλά σαν παραμύθι, σ’ ένα κόσμο φτιαγμένο από ήρωες παραμυθιού.

Στο Α.Τ.Ι. είναι διευθυντής ο Ευάγγελος Παπανούτσος. Διδάσκουν, μεταξύ άλλων, ο ζωγράφος-χαράκτης Παναγιώτης Γράββαλος (ο Σπύρος Αλαμάνος εργάστηκε περισσότερο από 3 χρόνια –ύστερα από τη στρατιωτική του θητεία– στο εργαστήριο του Παναγιώτη Γράββαλου, και διατηρούσε συγκινητική ανάμνηση και τρυφερή επαφή μέχρι το τέλος), ο ζωγράφος Τάσος (Αλεβίζος), ο Τάκης Κατσουλίδης, ο Πέτρος Ζουμπουλάκης, η Μαρία Σπέντζα, η Μαρίνα Λαμπράκη–Πλάκα, ο Μανώλης Λυδάκης, ο Γιώργος Γεωργιάδης, ο Γιάννης Παρμακέλης… Κατά τα σπουδαστικά χρόνια ο Σπύρος Αλαμάνος γνωρίζει επίσης τον εικαστικό καλλιτέχνη Γιώργο Βακιρτζή, συνεργάζεται με τη γκαλερί Νέες Μορφές και ασχολείται με τη φιλοτέχνηση υφασμάτων. Τον τελευταίο χρόνο των σπουδών του (1971), του απονέμεται το 1ο βραβείο του μόνιμου σήματος της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης και το 1ο βραβείο αφίσας της Ναυτικής Εβδομάδας. Μετά τη στρατιωτική του θητεία, ο Σπύρος Αλαμάνος συνεχίζει για ένα διάστημα τη μαθητεία και την εργασία του στο εργαστήρι του Παναγιώτη Γράββαλου.

Ο Σπύρος Αλαμάνος, ύστερα κι από τη στρατιωτική του θητεία, επιστρέφει στη γενέτειρα περίπου το 1977 και προσλαμβάνεται ως φωτογράφος και διοικητικός υπάλληλος στην Αρχαιολογική Υπηρεσία Κερκύρας, απ’ όπου συνταξιοδοτείται με αναπηρική σύνταξη ύστερα από 20 χρόνια. Στην Κέρκυρα και μέχρι το τέλος εργάστηκε ακατάπαυστα στον εικαστικό χώρο, παρουσιάζοντας το έργο του μέσα από τη ζωγραφική, τη χαρακτική, τα ανάγλυφα, τη φωτογραφία και τις αφίσες. Μέχρι σήμερα είχε παρουσιάσει τη δουλειά του σε 14 ατομικές εκθέσεις, καθώς και σε πολλές ομαδικές στην Κέρκυρα, την Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, την Κεφαλονιά, την Πάτρα, τη Λευκάδα κ.α.

Έργα του έχει δεχθεί η Εθνική Πινακοθήκη της Ελλάδος, η Δημοτική Πινακοθήκη Κερκύρας, η Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία Ελλάδος, η Πινακοθήκες των Τραπεζών Ιονικής και Αττικής, το Μουσείο Σολωμού (Εταιρεία Κερκυραϊκών Σπουδών) και η Αναγνωστική Εταιρία Κερκύρας, αλλά μεγάλο μέρος της δουλειάς του ανήκει και σε ιδιωτικές συλλογές.

Υπήρξε δάσκαλος της Καλλιτεχνικής Κερκύρας, ιδρυτικό μέλος της Αίθουσας Τέχνης Κερκύρας και μέλος της συντακτικής επιτροπής (για τα εικαστικά) του περιοδικού «Πόρφυρας».

Το 1984 έγινε τακτικό μέλος του Εικαστικού Επιμελητηρίου Ελλάδος.

Το 1985 είχε αναλάβει την καλλιτεχνική επιμέλεια του κερκυραϊκού περιπτέρου στην έκθεση Filoxenia στη Θεσσαλονίκη, δουλειά η οποία βραβεύτηκε και παρουσιάστηκε από τη Δ.Ε.Θ. Το 1988 το έργο του επιλέχθηκε από το Ε.Ε.Τ.Ε. και παρουσιάστηκε στη Μόσχα, στα πλαίσια των εκδηλώσεων «Ελληνικός Μήνας στην Τέχνη». Το 1993 η ελβετική εταιρεία φαρμάκων Roche εκδίδει το ημερολόγιό της στην Ελλάδα με 12 έργα του, ενώ την ίδια χρονιά η Εθνική Πινακοθήκη – Παράρτημα Κερκύρας διοργανώνει αναδρομική παρουσίαση του έργου του. Το 1994 φιλοτεχνεί για λογαριασμό του Δήμου Κερκυραίων τα τρία μετάλλια της Συνόδου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το 1997 συμμετέχει σε ομαδική έκθεση στη Βενετία, οργανωμένη στη μνήμη του ποιητή Γιάννη Ρίτσου από το Βυζαντινό Ινστιτούτο Ελληνικών Μελετών σε συνεργασία με το Τμήμα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Πανεπιστημίου της Βενετίας. Το 2000 οι εκδόσεις Κέδρος συμπεριλαμβάνουν τρεις αφίσες του καλλιτέχνη στον τόμο Οι ελληνικές αφίσες. Το 2005 επιλέγεται για συμμετοχή του στη 2η Διεθνή Έκθεση Κολάζ της Λιθουανίας (Βίλνιους). Προτελευταία δημόσια εμφάνιση του καλλιτέχνη ήταν η αναδρομική έκθεση έργων του (από 9 Δεκεμβρίου 2007 έως 29 Φεβρουαρίου 2008) στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, με τη συνεργασία της Κερκυραϊκής Πινακοθήκης. Η τελευταία είχε πραγματοποιηθεί τις προάλλες στην Κερκυραϊκή Πινακοθήκη.

Από το 1982 ο Σπύρος Αλαμάνος έδωσε δείγματα της δουλειάς του σε διάφορες εκδόσεις (λευκώματα, φυλλάδια), ενώ επιμελείται δεκάδες εκδόσεις τρίτων. Οι κυριότερες απ’ τις εκδόσεις του Σπύρου Αλαμάνου: «Τα παράθυρα» (1982), «Σχέδια» (1983), «Αποτυπώματα» (1984), «Εννέα χτύποι της καρδιάς» (1984), «Εικόνα» (1987), «Ζωγραφική του Σπύρου Αλαμάνου» (1995), «Οι Άγιοι» (1997), «Εκ βαθέων» (1998), «Αποτύπωμα» (2000), «Έργον» (2000), «Τα υψίπεδα» (2002), «Φθοροποιός χρόνος» (2004), «Τα ταξίδια της ψυχής μου…» (2004).

Το 2003 η Εθνική Πινακοθήκη – Παράρτημα Κερκύρας συμπεριλαμβάνει έργο του Σπύρου Αλαμάνου στην έκθεση «Ζωγραφίζοντας την Κέρκυρα».

Το 2006 ο ζωγράφος εξέδωσε τον μικρό τόμο «Αποθήκη», με ημερολογιακά κείμενα του παρελθόντος.

Στο έργο του Σπύρου Αλαμάνου αναφέρεται λεπτομερώς η μελέτη του ιατρού-συγγραφέα Παντελή Κρανιδιώτη «Προσωπικές πηγές και λόγος της πλαστικής εικόνας» (εκδ. Ανοιχτό Θέατρο, 1995).

Για το έργο του Σπύρου Αλαμάνου έχουν γράψει κατά διαστήματα, ο ιστορικός συγγραφέας και δημοσιογράφος Κώστας Δαφνής, ο πεζογράφος και ποιητής Γεράσιμος Χυτήρης, ο συγγραφέας Μάκης Λαχανάς, ο καθηγητής της Ιστορίας της Τέχνης και Ακαδημαϊκός Χρύσανθος Χρήστου, ο συγγραφέας Κώστας Σουέρεφ, ο ποιητής Ιάσων Δεπούντης, ο χαράκτης Παναγιώτης Γράββαλος, ο συγγραφέας Περικλής Παγκράτης, ο ποιητής Δημήτρης Σουρβίνος, ο συγγραφέας Δημήτρης Κονιδάρης, η πεζογράφος Μαρία Καμονάχου, ο συγγραφέας Αριστείδης Κάντας, ο αγιογράφος Νίκος Θεοδώνης, ο ζωγράφος Νίκος Βουτυράς, ο πανεπιστημιακός καθηγητής Θάνος Χρήστου, η πρώην επιμελήτρια της Κερκυραϊκής Πινακοθήκης Μαρίνα Μαυρομιχάλη, ο ποιητής Γιώργος Χρονάς…

Πριν από ένα χρόνο του απονεμήθηκε τιμητική σύνταξη από το Υπουργείο Πολιτισμού.

Καρπός της μακροχρόνιας και ουσιαστικής αγάπης και φιλίας του Σπύρου Αλαμάνου με τον συλλέκτη Μιχαήλ Άγγελο Βραδή υπήρξε η ίδρυση της Κερκυραϊκής Πινακοθήκης, ένα όνειρο γενεών και γενεών κερκυραίων εικαστικών δημιουργών και φιλότεχνων, αλλά και ένα παλαιό όραμα του συλλέκτη. Η Κερκυραϊκή Πινακοθήκη, με μοναδικά κριτήρια την ποιότητα και την ευρύτητα και με μοναδικό στόχο να γίνει ο χώρος της ένας ζωντανός χώρος ζύμωσης και έρευνας, που θα συμβαδίζει και θα συμπράττει με τα παρεμφερή δημόσια, δημοτικά ή ιδιωτικά ιδρύματα του νησιού και του ευρύτερου χώρου, εγκαινιάστηκε σε νεόδμητο κτίριο το 2005, με πανηγυρική αναδρομική έκθεση του Σπύρου Αλαμάνου και με έκθεση κερκυραϊκής ζωγραφικής του 19ου και του 20ού αιώνα.

Λίγο αργότερα, δημιουργήθηκε και η «αίθουσα Σπύρου Αλαμάνου», ενός αυτοτελούς χώρου στον 1ο όροφο με αντιπροσωπευτικά έργα τάσεων, τεχνικών, υλικών και θεμάτων του καλλιτέχνη, τα οποία ανήκουν στην Κερκυραϊκή Πινακοθήκη, καθώς και με μια προθήκη στην οποία τοποθετήθηκαν παλαιά εργαλεία της δουλειάς του Σπύρου Αλαμάνου, προσωπικά αντικείμενα, τετράδια και βιβλία κ.ά.