Toν οροφουργό
ρώτα πώς απέδωσε
τέτοιο Άγγιγμα.
("Καπέλα Σιστίνα")
Iδανικός ο τίτλος Ανακαλυπτήρια* που δίνει ο πατέρας Παναγιώτης Καποδίστριας στην πιο πρόσφατη ποιητική του ανθοφορία. Μια ανθοφορία που είναι πλήρης αρωμάτων και χρωμάτων και καλύπτει μια επταετία από το 2007-2014. Στα ποιήματα αυτά ο κληρικός-ποιητής μοιράζεται μαζί μας τις ανακαλύψεις μιας διαδρομής σε πρόσωπα και τόπους από τον Αισχύλο, τον Αποστόλιο και τον Μιχαήλ Άγγελο έως τον Παπαδιαμάντη, τον Ελύτη, τον Καβάφη, τον Καμπανέλλη και τον μοναχό Μωϋσή τον ποιητή. Από το Σοβέτο, το Μόναχο και το Κάιρο έως τη Ρώμη το Πεκίνο και την Πόλη, την Πάτμο και την Επίδαυρο. Η συλλογή του δομείται στα εξής μέρη: Πανουργίες της ιστορίας, Το ανθρωπάκι της εξόδου, Απόστιχα πατρίδων, Συν-ομιλίες.
Ίσως ορισμένοι θα αναρωτηθούν τι θα μπορούσε να καταθέσει στην ποίηση ένας ιερωμένος. Σπεύδω να πω ότι οι προκαταλήψεις σε μεγάλη μερίδα του κόσμου είναι τόσο βασανιστικές ώστε ένα παρόμοιο ερώτημα να έχει την εξήγησή του, αφού μοιάζει αντιφατική η διπλή ιδιότητα κληρικού και καλλιτέχνη. Όμως, ο πατέρας Παναγιώτης από τη Ζάκυνθο δεν επιβεβαιώνει απλώς μια εξαίρεση του κανόνα που θα ήθελε τους ιερωμένους άσχετους από την τέχνη, αλλά ο ίδιος ανήκει σε αυτή την ομάδα των κληρικών με την εξαιρετική ευαισθησία, αυτών των πλασμάτων που είναι δέκτες και καταγραφείς της ανθρώπινης κατάστασης όταν βρίσκεται σε κρίση. Και αυτοί οι άνθρωποι που φορούν το μαύρο ράσο μας δείχνουν ότι δεν υπάρχουν στεγανά ανάμεσα σε τέχνη και θρησκεία.
Όπως, επίσης, μας δείχνουν ότι το παιχνίδι είναι ένας τρόπος να διαβάσεις την πραγματικότητα.
Pablo Picasso
να μην ξεχάσω
προτού με χάσω
να με ξεχάσω
αν δε χορτάσω
θα δοκιμάσω
να με αγκαλιάσω
δόσμου το λάσο
κι αν δεν προφτάσω
θα με χαλάσω.
("Παιγνιώδες", σ. 115)
Μου αρέσει η ποίηση του Καποδίστρια γιατί δεν είναι διανοητική κατασκευή. Έχει σάρκα καί αίμα. Κάνει απολογισμούς που πονούν, ενώ μαζί δίνουν την αφετηρία μιας ενδεχόμενης αλλαγής:
Επέχει θέση τάφου η Φιλία.
Ενθέτεις εκεί μέσα κτερίσματα θαυμάτων
θολά τζαμάκια της αποκαρδίωσης
φωνούλες ανεφάρμοστες
αισθήματα ληγμένα.
Μια ζωή σε Ονειροτροφείο
τί κατάλαβες;
Ορθώσου τώρα στη γωνιά με τόνα πόδι
παιδί τιμωρημενο
οι δε φιλίες απ᾽ την αυλή να σε χλευάζουν.
(«Περί φιλίας», 2007)
Αναπόληση στα παιδικά χρόνια, στη σχολική ζωή, στη γειτονιά με τα «φιδάκια», στις ακολουθίες της μεγαλοβδομαδιάτικες, χωρίς ίχνος ρομαντισμού και εξιδανίκευσης.
Ήταν το κρασί
θεόγλυκο του Δείπνου
μα δεν άφησε
να συγκρατηθώ. Τόση
πια στοργή μ᾽ εξόργισε.
Απ᾽ όλα είδε
ο Νιπτήρας: Άκοπα
δάχτυλα νύχια
πύον αχαριστίας
στο πανί της αγάπης.
-Στον Δείπνο ήμουν. Μ᾽ ελέησε να γλείψω ό,τι έπεφτε.
("Η Μεγάλη Εβδομάδα των ελαχίστων", σ. 23)
Ο ποιητής δεν φοβάται τις ήττες από τις ανακλήσεις και τους απολογισμούς. Μπήγει το μαχαίρι της γραφής του βαθιά στη σάρκα της βιογραφίας του, σε πλάνες και αυταπάτες, ματώνει και ξαναματώνει έως να ανακαλύψει το μυστικό νόημα που θα φωτίσει τη ζωή. Τη δικιά του ζωή. Που ξετυλίγεται σα μια παράσταση. Πλάνο πλάνο. Για αυτό έχει ενδιαφέρον να δει κανείς τα ποιήματα αυτά του Καποδίστρια σαν μια παράσταση που έχει νόημα επειδή έχουν ροή οι σκηνές της. Μικρές ιστορίες γεμάτες δράση και εικόνες.
Αποφεύγομαι
σημαίνει δεν κοιτάζο-
μαι σε βιτρίνες
τζάμια λεωφορείου
ή και καθρέφτες μπάνιου.
("Καβαφικά πεντάστιχα", σ. 134)
Ταξιδεύει σε τόπους που τον σημάδεψαν και μας ξαφνιάζει με τα ταχυδράματα που στήνει:
Φοντάνα ντι Τρέβι
Ψυχρολουσία
στη Φοντάνα ντι Τρέβι
να, τι συνέβη;
Μία τυχούσα
ελιμπίστικε σφόδρα
τον Ποσειδώνα.
("Quo vadis?", σ. 80)
Αυτή η κίνηση που συνδέει τα ποιητικά επεισόδια μας προσφέρει μια ιδιαίτερη εμπειρία ομορφιάς. Μέσα από τις ιστορίες αμφισβήτησης και επαλήθευσης, ανακαλύπτεις το θαύμα. Και τότε τα ανακαλυπτήρια του ποιητή μεταμορφώνονται σε δώρα προς τον αναγνώστη. Εξάλλου, μια σημασία της λέξης ανακαλυπτήρια στην αρχαιότητα είναι και τα δώρα που έκαναν στη νύφη όταν αυτή εμφανιζόταν την τρίτη μέρα του γάμου χωρίς την παρθενική καλύπτρα, ενώπιον συγγενών και φίλων. Έτσι και ο ποιητής στέκεται ενώπιόν μας, γυμνός, με το βλέμμα ανεμπόδιστο μας παραδίδει όσα ανακάλυψε από την αρχή: λόγια, μουσικές και θεάματα, αισθήσεις και ηδονές που συνδέουν το εδώ με το Εκεί.
* Έκδοση: αληθώς, Κέντρο Λόγου Μπανάτου, Ζάκυνθος 2014, σελ. 143.
Πηγή της ανωτέρω βιβλιοπαρουσίασης: JOE PILGRIM | ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΠΕΡΙΠΛΑΝΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΠΛΑΝΗΣΕΩΝ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου