Ο ΑΓΙΟΣ ΜΑΤΘΑΙΟΣ ΣΤΙΣ ΝΕΡΑΤΖΟΥΛΕΣ ΑΡΓΑΣΙΟΥ ΖΑΚΥΝΘΟΥ. Μια ταυτοποίηση σκίτσου του Καρλ Χάλλερ φον Χαλλερστάιν

Εξερευνά και παρουσιάζει η ΜΑΡΙΑ ΣΙΔΗΡΟΚΑΣΤΡΙΤΗ ΚΟΝΤΟΝΗ

Αναζητώντας μελισσότοπο, στα προβούνια του Σκοπού στις Νερατζούλες, ένας τοίχος που φάνηκε μέσα στην πυκνή βλάστηση, δημιούργησε ερωτήσεις που έψαχναν απάντηση. Η δε τοπιογραφία έφερε στο νου το σκίτσο μιας εκκλησίας και στο βάθος τον Σκοπό και την τούρλα του, του Κάρλ Χάλλερ φον Χαλλερστάιν.

Είχε δημοσιευτεί από τον αείμνηστο καθηγητή Διονύσιο Ζήβα, με τον τίτλο “ΤΑ ΣΚΙΤΣΑ ΤΟΥ ΚΑΡΛ ΧΑΛΛΕΡ ΦΟΝ ΧΑΛΛΕΡΣΤΑΙΝ ΑΠΟ ΤΗ ΖΑΚΥΝΘΟ ΤΟΥ 1812”, στο “ΖΑΚΥΝΘΟΣ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΕΙΣ 18ος-19ος ΑΙΩΝΑΣ”  (Εκδόσεις ΤΡΙΜΟΡΦΟ, Ζάκυνθος 2007), με την σημείωση πως δεν είχε στοιχειοθετηθεί η εκκλησία που απεικονίζετο.

Με την συνδρομή της  Κας Μαριάννας Ρουμελιώτου, μέσα στην ιδιοκτησία της οποίας υπάρχουν τα  προαναφερόμενα ερείπια, την οποία ευχαριστούμε θερμά και από εδώ, ξανα-επισκέφτηκα την περιοχή και προσπάθησα να βρω την θέση, στην οποία στεκόταν ο σκιτσογράφος και αποτύπωσε το τοπίο. Δυστυχώς, η πλούσια βλάστηση εμπόδιζε την φωτογράφιση πανομοιότυπου κάδρου με το σκίτσο.

Ο τοίχος, που είχα προσέξει και στο  σκίτσο και φαίνεται στην πάνω δεξιά γωνία, ανήκε το αρχοντικό της οικογένειας Καλέντζη, σύμφωνα με την μαρτυρία της Κας Ρουμελιώτου.

Τα ερείπια του Ναού, που απεικονίζονται, ήταν του Αγίου Ματθαίου, όπως μου ανέφερε η ιδία..

Το νεκροταφείο, χωρίς τις ταφόπλακες είναι ακριβώς εκεί που εμφανίζεται στο σκίτσο.

Και δια του λόγου το αληθές, δείτε την επιτυχή μεταφορά του σκίτσου πάνω στην σημερινή φωτογραφία που ευγενώς επεξεργάσθηκε ο φωτογράφος Διονύσιος Φουρνογεράκης, τον οποίον ευχαριστούμε.

Ο Ντίνος Κονόμος, στο Εκκλησίες και μοναστήρια στη Ζάκυνθο Αθήνα 1967 αναφέρει:

 “Άγιος Ματθαίος στου Καλέντζη

Εκκλησία στο προάστιο Νερατζούλες (παλιότερα το χωριό Λαμπέτη κατεστραμμένο από πειρατές) σωζόμενη το 1707 και το 1843.

-Τον ναόν ωκοδόμησε και επλούτισεν ο Ζαφείριος Καλέντζης, ως η διαθήκη του από 15 Μαίου1686, ένθα λέγει,ότι το Λαμπέτη ήτο άλλοτε χωρίον πολυάνθρωπον, και ως η προσήλωσίς του από 28 Δεκεμβρίου 1681 (Σ/γρ. Ιω.Σκουλογένης, σ. 86).

-Το 1686 ήτο Συντεχνία των Casaroli (Λεβητοποιών ) [sic] εις ούς εδόθη υπό του Ζαφείρη Καλέντζη.”

Τα υπάρχοντα ερείπια δείχνουν πως ο Ναός ήταν μονόκλιτη βασιλική, μικρών διαστάσεων λιθόκτιστος. Δεν εντοπίστηκαν μακροσκοπικά, ίχνη του καμπαναριού που απεικονίζεται, ούτε λιθόγλυπτα εάν υπήρχαν.

 Ευελπιστούμε πως θα επανέλθουμε, μετά από καθαρισμό του χώρου για λεπτομερέστερη παρατήρηση των ερειπίων και πληρέστερη έρευνα.