Όταν οι Σοβιετικοί οδήγησαν σε πείνα και θάνατο εκατομμύρια Ουκρανών. Ο Μεγάλος Λιμός 1932-33 | Holodomor | Голодомор

 

Επιμέλεια παρουσίασης και φωτογραφίες του 2013: π. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ

Τον Σεπτέμβριο του 2013 είχαμε την ευκαιρία να επισκεφτούμε το Κίεβο της Ουκρανίας, όπου μέσα σε λίγες ημέρες περιηγηθήκαμε την πανέμορφη και ευφρόσυνη πόλη, τους περιώνυμους και μνημειώδεις ναούς, τόπους ιστορικούς και αξιομνημόνευτους. 

Λίγο καιρό αργότερα, από τον Νοέμβριο του 2013 έως τον Φεβρουάριο του 2014, στους τόπους που περπάτησα έλαβε χώραν η λεγόμενη "Επανάσταση της Αξιοπρέπειας". Στις μέρες μας (Φεβρουάριο - Μάρτιο 2022) η Ουκρανία, μια ελεύθερη και δημοκρατική χώρα της Ευρώπης, γεύεται την "αγάπη" των γειτόνων και αδελφών της Ρώσων, με μια ληστρική εισβολή, το δε Κίεβο πολιορκείται πανταχόθεν από τις σιδερόφρακτες ρωσικές δυνάμεις, οι οποίες αναμένουν το σύνθημα να αιματοκυλίσουν τη μεγαλούπολη αυτήν, όπου οι Ρως δέχτηκαν το 988 μ.Χ. -ήδη μακρινό, λησμονημένο γι' αυτούς, παρελθόν- το Βάπτισμα από τους Βυζαντινούς.

Όμως η εισβολή των Ρώσων στην Ουκρανία του 2022 δεν αποτελεί τη μόνη ή πρώτη έκφραση "τρυφερότητας" και "στοργής" προς των Ρώσων προς τους Ουκρανούς. 

Κατά το ταξίδι μας στο Κίεβο, το 2013, μας προκάλεσε βαθύτατη εντύπωση ένα συγκλονιστικό Μνημείο - Μουσείο, που βλέπει στον Δνείπερο Ποταμό: Το Μνημείο που αφορά στη φοβερή Γενοκτονία του Ουκρανικού Λαού των ετών 1932-33. Ένα χάλκινο κορίτσι, κρατώντας στάχια στον κόρφο της, μας υποδέχεται, υπονοώντας τη φρικτή ιστορία και ανθρωπιστική τραγωδία, που εβίωσε ο ανυπεράσπιστος λαός της Ουκρανίας.

 

Για να μην αυθαιρετούμε εμείς, αντλούμε τα ιστορικά στοιχεία για τα αποκρουστικά εκείνα γεγονότα, που καταδηλώνονται και αθανατίζονται μες από το Μνημείο, αντλούμε από την Βικιπαίδεια και αξίζει να την παρακολουθήσετε, για να διαπιστώσετε πώς ο "μεγάλος αδελφός" από δίπλα οδήγησε στον θάνατο από πείνα εκατομμύρια Ουκρανών. Οι ιστορικοί δεν είναι βέβαιοι για τον αριθμό... Κάτι μεταξύ 7 και 10 εκατομμυρίων...

Ο Μεγάλος Λιμός της Ουκρανίας (1932-1933) ή Γολoντομόρ (ουκρανικά: Голодомор) υπήρξε μία από τις μεγαλύτερες εθνικές καταστροφές στη σύγχρονη ιστορία της Ουκρανίας που συνοδεύτηκε από το θάνατο εκατομμυρίων ανθρώπων. Ο λιμός επηρέασε και άλλες περιοχές της Σοβιετικής Ένωσης, ωστόσο εκδηλώθηκε με μεγαλύτερη ένταση και περισσότερα θύματα στην Ουκρανία, και σε γειτονικές περιοχές της.

Οι αρχικές εκτιμήσεις για τον αριθμό θανάτων από ιστορικούς και κυβερνητικούς αξιωματούχους είχαν μεγάλες αποκλίσεις. Σύμφωνα με μερικές εκτιμήσεις, μέχρι και 12 εκατομμύρια εθνικά Ουκρανοί πέθαιναν από τον λιμό. Μια κοινή δήλωση των Ηνωμένων Εθνών που υπογράφηκε από 25 χώρες το 2003 κάνει λόγο για 7-10 εκατομμύρια θανάτους. Περαιτέρω έρευνες έχουν μειώσει τον εκτιμώμενο αριθμό θανάτων σε 3,3 με 7,5 εκατομμύρια. Σύμφωνα με ευρήματα του Δικαστηρίου Κιέβου του 2010, οι δημογραφικές απώλειες εξαιτίας του λιμού ανήλθαν σε 10 εκατομμύρια, με 3,9 άμεσους θανάτους από το λιμό και επιπλέον 6,1 εκατομμύρια ως έλλειμμα γεννήσεων.

Οι περισσότεροι αναλυτές θεωρούν πως ο λιμός της Ουκρανίας ήταν συνέπεια της οικονομικής πολιτικής που ακολούθησε η Σοβιετική Ένωση υπό την ηγεσία του Στάλιν και ειδικότερα του προγράμματος κολεκτιβοποίησης που εφαρμόστηκε. Χωρίς να έχει επίσημα αναγνωριστεί, συχνά σε κρατικά έγγραφα των ΗΠΑ αναφέρεται ως γενοκτονία και υποστηρίζεται πως ήταν απόρροια πολιτικού σχεδίου. Στις 28 Νοεμβρίου 2006, αναγνωρίστηκε επίσημα από το ουκρανικό κοινοβούλιο ως γενοκτονία και ορίστηκε ως ημέρα μνήμης η 25η Νοεμβρίου. Αρκετές ακόμα χώρες έχουν επισήμως αναγνωρίσει το λιμό της Ουκρανίας ως γενοκτονία.

Αντίθετα υπάρχουν ακαδημαϊκοί που θεωρούν ότι δεν ήταν υποκινούμενη γενοκτονία, ενώ υπάρχει αναφορά στις σκοπιμότητες και στην έντονη πολιτικοποίηση του θέματος που εκπορεύεται από τη σύγχρονη αντιπαλότητα της Δύσης με τη Ρωσία.

Η διετία 1932-1933 ονομάστηκε από τη Σοβιετική Ένωση ως "Αγροτική Μεταρρύθμιση". Το Κομμουνιστικό Κόμμα Σοβιετικής Ένωσης, που τότε είχε το όνομα Πανενωσιακό Κομμουνιστικό Κόμμα (Μπολσεβίκων), σε συνεργασία με τη διοίκηση της Ουκρανικής ΣΣΔ, με το πρόσχημα της κολεκτιβοποίησης, διέταξε να κατασχεθούν πρώτα όλα τα σιτηρά προϊόντα από τους αγρούς και τις αποθήκες και στη συνέχεια όλα τα μη σιτηρά προϊόντα και τα ζώα. Επιπλέον, απαγορεύτηκε η μετακίνηση του αγροτικού πληθυσμού στις πόλεις.

Στις 16 Σεπτεμβρίου 1932 εφαρμόστηκε ο νόμος του Στάλιν σχετικά με τα 5 κότσαλα καλαμπόκι. Τιμωρούνταν με θάνατο όσοι έπαιρναν έστω και μια χούφτα καλαμπόκι. Σύμφωνα με μια πηγή, με τον νόμο αυτόn 6000 εκτελέστηκαν και εκατοντάδες φυλακίσθηκαν.

Σε ό,τι αφορά τα θύματα του λιμού οι εκτιμήσεις αποκλίνουν πολύ.

Μια επιζήσασα του λιμού, η Nina Popovych, περιέγραψε τα γεγονότα: «Ήταν τρομακτικά χρόνια. Οι μητέρες έκοβαν κομμάτια τα παιδιά τους, τα έριχναν σε κατσαρόλες να τα μαγειρέψουν και τα έτρωγαν. Η μητέρα μου πήγε σε ένα χωράφι, όπου υπήρχαν μερικά άλογα και έφερε πίσω το κεφάλι ενός αλόγου - άλλες πέντε γυναίκες έπεσαν πάνω του και άρχισαν να το δαγκώνουν. Ήταν φριχτό! Οι άνθρωποι πέθαιναν μέσα στον δρόμο, αν τους τρυπούσες, το αίμα τους ήταν σαν νερό. Θυμάμαι τα πάντα στο χωριό, όπως για παράδειγμα, τη στιγμή που έβγαλαν τους σταυρούς από τις εκκλησίες. Δύο μέλη της Κομσομόλ (Κομμουνιστικής Νεολαίας) έβγαλαν τους σταυρούς, τους έθαψαν δύο μέτρα κάτω από το έδαφος. Ηλικιωμένες γυναίκες πήγαιναν και φιλούσαν αυτό το κομμάτι γης. Μετά, γέμισαν την ξύλινη εκκλησία με άχυρα. Τη νύχτα, ποντίκια μπήκαν από τους τοίχους, αφήνοντας τρύπες, από τις οποίες οι γυναίκες γέμιζαν τους κουβάδες τους με άχυρο. Η Κομσομόλ πήρε τα άχυρα από την εκκλησία και μετά από αυτό ήταν άδεια. Πέθαναν τόσοι άνθρωποι στο χωριό, που αναγκάστηκαν να σταματήσουν να βάζουν σταυρούς στο νεκροταφείο. Το χειμώνα μια ηλικιωμένη πήρε έναν σταυρό από το νεκροταφείο για τον χρησιμοποιήσει για προσάναμμα στο σπίτι της, για να μην παγώσουν τα παιδιά της».