Του Χρήστου Χωμενίδη | capital.gr
Σπαράζει η ψυχή σας με όσα συμβαίνουν στην Ουκρανία; Λέτε -και το πιστεύετε- πως άμα ήσασταν μερικά χρόνια νεότεροι ή ελεύθεροι γονεϊκών υποχρεώσεων, θα σπεύδατε να πολεμήσετε στο πλευρό των αμυνόμενων; Σάς φέρνουν αναγούλα όσοι - εδώ, στην Ελλάδα- ξεπλένουν ανερυθρίαστα τους εισβολείς; Μετατρέψτε τη φρίκη σας σε πικρό γέλιο! Πώς; Πάρτε τα επιχειρήματα τους και μεταφέρτε τα διακόσια χρόνια πίσω. Βάλτε τα στο στόμα των εχθρών της Επανάστασης του 1821.
"Τρομοκράτης αυτός ο Κανάρης! Γύρευε πού βρήκε τόσο μπαρούτι για να ανατινάξει τον στόλο – οι Αγγλογάλλοι θα του το προμήθεψαν..." "Διαβάσατε για τη φρίκη στα Δερβενάκια; Για τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που έκανε ο Κολοκοτρώνης, τις λεηλασίες, τις σφαγές των αμάχων; Τί; Δεν ήταν ακριβώς άμαχοι οι Τούρκοι; Δεν είχαν πάντως μάθει στον κατσαπλιάδικο, τον αλήτικο πόλεμο των Ελλήνων…" "Σιγά, καλέ, τούς Έλληνες! Οι μισοί αρβανίτικα μιλάνε! Το αποδεικνύει ο Φαλμεράϊερ – καμιά σχέση δεν έχουν με τον Περικλή και τον Πλάτωνα…" "Και ο πόρνος ο Μπάιρον; Νόμισε ότι θα ξεπλύνει τις ντροπές του στο Μεσολόγγι; Ή πήγε για σεξοτουρισμό; Γράφει, λένε, αισχρά ποιήματα και επιστολές…" "Αμάν πιά με το Μεσολόγγι! Γιατί δεν παραδίνονται οι φουκαράδες να τελειώνουμε; Ποιοί ανεύθυνοι αρχηγοί τούς παίρνουν στον λαιμό τους;" "Δεν λες καλά που ξεκόλλησε εγκαίρως ο λόρδος Έλγιν τα μάρμαρα από την Ακρόπολη των Αθηνών και τα έσωσε;" "Εγώ ένα ξέρω: μπορεί να ασθενεί η Οθωμανική Αυτοκρατορία, παραμένει όμως μεγάλη δύναμη. Δικαιούται τον ζωτικό της χώρο. Η Πελοπόννησος και η Ρούμελη αποτελούν βιλαέτια της. Ας καθίσουν επιτέλους φρόνιμα!"
Αναλογίες υπάρχουν πάντα, παντού. Όποτε ένας λαός δίνει τη μεγάλη μάχη υπέρ βωμών και εστιών, για το δικαίωμά του να υπάρχει, θα βρεθούν κάποιοι, άκαπνοι, και θα σηκώσουν το φρύδι.
Θα δυσανασχετήσουν που προκαλείται αναταραχή στις αγορές. Θα στριγγλίσουν επειδή ακυρώνονται κάποιες συναυλίες -δεν θα διευθύνει εν ολίγοις την ορχήστρα ο πιστός και αμετανόητος φίλος του ηγεμόνα, ο οποίος απειλεί να ρίξει πυρηνικά. Ούτε θα έρθουν τα κρατικά μπαλέτα της Ρωσίας, που από την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης λειτουργούσαν ως προπαγανδιστικοί μοχλοί – άλλο εάν οι χορευτές τους έψαχναν ευκαιρία να αυτομολήσουν στη Δύση... Ο κορυφαίος πάντως μαέστρος του 20ου αιώνα -ως τέτοιος θεωρείται ο Βίλχελμ Φουρτβένγκλερ- "αποναζιστικοποιήθηκε" μεταπολεμικά. Απολογήθηκε τουτέστιν, σότο βότσε έστω, για τις εμετικές του κολακείες προς τον Γκέμπελς, "σάς ευγνωμονούμε, εξοχότατε, που αποκαταστήσατε την εθνική μας τιμή…" Δικαιοσύνη. Απέναντι τουλάχιστον στον Στέφαν Τσβάιχ, τον Τόμας Μαν και τόσους άλλους, που εγκατέλειψαν την πατρίδα τους αρνούμενοι τον χιτλερικό ζυγό. Και είδαν τα έργα τους να απαγορεύονται, τα βιβλία τους να καίγονται.
Πάντα, παντού ο ίδιος αγώνας για ελευθερία, για αυτοδιάθεση. Με ιδιαιτερότητες κάθε φορά.
Ιδού, στην Ουκρανία αναδείχθηκε σε εθνικό ηγέτη ένας κωμικός ηθοποιός! Απίστευτο; Θυμάμαι τη συγκαταβατικότητά μου όταν είχα μάθει πως οι Ουκρανοί είχαν εκλέξει για πρόεδρό τους, με συντριπτικό μάλιστα ποσοστό, έναν τηλεοπτικό αστέρα. "Δεν ξέρουν πού τους πάνε τα τέσσερα…" είχα σκεφτεί. "Μπερδεύουν την οθόνη με τη ζωή..." Και να πού ο Βολόντιμιρ Ζελένσκι αποδεικνύεται λιοντάρι. Διδάσκει γενναιότητα, αυταπάρνηση. Αρνείται να εγκαταλείψει το Κίεβο, να αναλάβει επικεφαλής εξόριστης κυβέρνησης, να αντιστέκεται από απόσταση, εκ τού ασφαλούς.
Έπρεπε, κατά βάθος, να το περιμένουμε. Οι εμπνευσμένοι κλόουν ακροβατούν έτσι κι αλλιώς στα όρια. Τη φρίκη και τον θάνατο ξορκίζουν με το σκώμμα. Κι εφόσον μένουν πιστοί στο ταλέντο και στην ηθική πυξίδα τους, γίνονται σύμβολα λαών. Δεν θα μπορούσαμε να φανταστούμε τον Θανάση Βέγγο να κυματίζει ως άνθρωπος-σημαία; Τον Ρομπέρτο Μπενίνι ενώ οι βόμβες σκάνε γύρω του να διδάσκει πως η ζωή είναι ωραία; Ο Τσάρλι Τσάπλιν δεν έδωσε με τον "Μεγάλο Δικτάτορα" την ξεκαρδιστικότερη και αποστομωτικότερη απάντηση στον Χίτλερ;
Και στη συνέχεια τί θα συμβεί; Λυπάμαι όμως δεν είμαι διόλου αισιόδοξος. Όσο καθυστερούν οι Ρώσοι να κυριέψουν την Ουκρανία η θέση τους δυσχεραίνεται, εκτιμούν οι επαϊοντες. Εγώ πάλι έχω την εντύπωση πως τους συμφέρει μια αργή σχετικά προέλαση. Ότι επίτηδες δεν εξαπολύουν μεμιάς όλη τη δύναμη πυρός τους. Ποντάρουν στην κόπωση της διεθνούς κοινής γνώμης. Ως πότε η μαρτυρική Μαριούπολη, το πολιορκούμενο Κίεβο θα είναι πρώτα θέματα στις ειδήσεις; Ο κόσμος θα κουραστεί, την προσοχή του θα τραβήξουν άλλα, αλλού...
Θα έρθει το καλοκαίρι, θα φθινοπωριάσει ξανά, οι Ευρωπαίοι πολίτες θα ξηλώνονται για να ζεσταθούν, "φτάνει πιά να’ ναι τα καύσιμα στα ύψη; ρίξτε κι εσείς λίγο νερό στο κρασί σας, χαλαρώστε τις κυρώσεις!" θα πουν -εμμέσως πλην σαφώς- στις κυβερνήσεις τους. Ο Πούτιν θα προσέλθει σε διαπραγματεύσεις υποσχόμενος ότι δεν θα επιτεθεί σε άλλη χώρα. Το Νάτο θα επιδείξει αυτοσυγκράτηση, "προέχει" θα επισημάνει "η αποφυγή πυρηνικού ολέθρου…"
Τα εκατομμύρια πρόσφυγες θα αξιοποιηθούν, θα δώσουν ώθηση στις οικονομίες των χωρών που θα τους υποδεχθούν. Οι Ουκρανοί στην πατρίδα τους θα αντιστέκονται πεισματικά, οι δυνάμεις κατοχής θα στενάζουν. Σε δέκα-δεκαπέντε ίσως χρόνια θα δούμε τη Ρωσία να αποχωρεί εξουθενωμένη, όπως έκανε η Σοβιετική Ένωση και αργότερα η Αμερική από το Αφγανιστάν. Θα έχει χαθεί όμως εκεί μια ολόκληρη γενιά.
"Κι έτσι ξεχάστηκε ανηλεώς αυτή η ιστορία" που λέει και ο Ανδρέας Εμπειρίκος "όπως συμβαίνει κάθε φορά που ξεχνιέται από τον δασοφύλακα το αστροπελέκι του στο δάσος."
Ανηλεώς.
Μακάρι να βγω ψεύτης.
* Ο κ. Χρήστος Χωμενίδης είναι συγγραφέας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου