Με το λευκό μαύρο της Άριας Κομιανού

Από τον Χώρο Τέχνης William James (Υμηττού 64, στον Χολαργό) έλαβα σήμερα μια ιδιαίτερα τιμητική πρόσκληση για τα Εγκαίνια μιας Έκθεσης. Πρόκειται για την Έκθεση Χαρακτικής της πολύ καλής Καλλιτέχνιδας και φίλης μου, της Άριας Κομιανού, προς την οποίαν οφείλω πλείστες όσες χάριτες για πολλά, κυρίως όμως για τη διάχυτη αγάπη της και την αφοπλιστική παιδικότητά της.

Η σημαντική αυτή Έκθεσή της ανοίγει τις πύλες στο φιλότεχνο κοινό την ερχόμενη Δευτέρα, 8 Οκτωβρίου, στις 7.30 το βραδάκι. Αξίζει να πάει ο καθένας! Πολλά θα ωφεληθεί. Ούτως η άλλως η Τέχνη προς το καλύτερο πάντα μεταβάλλει!

Έχω σε προηγούμενη ανάρτηση (Σχέδια και ξυλογραφίες δια χειρός Άριας Κομιανού) ασχοληθεί με την καλή μου Φίλη Άρια. Το ίδιο έχει κάμει και η Δέσποινα Capo d' Istria, επιχειρώντας επιπλέον προσβάσεις στον χαρακτικό της Κόσμο, μες από μια μικρή παρουσίαση-γκαλερί κάποιων έργων της.

Με την ευκαιρία της διοργανούμενης αυτές τις μέρες Έκθεσης, ας αφήσουμε τους ειδικούς παρακάτω, να μιλήσουν για το έργο της, καταθέτοντας ο καθένας την προσωπική του άποψη κι εκτίμηση:

... Ευαισθησία. Χάρη. Δημιουργία απ' τον υπαρκτό κόσμο, γλώσσα ποιητική. Ομαλή σύζευξη ζωγραφικής, χαρακτικής.
ΠΑΝΟΣ ΣΑΡΑΦΙΑΝΟΣ Κατάλογος Έκθεσης Γκαλερί « Άοτορ» Αθήνα 1965

... Λυρική με λιτά εκφραστικά μέσα (δύο ή τρία χρώματα - μαύρο, άσπρο, κόκκινο ή μώβ σε απλά σχήματα) η Κομιανού παρουσιάζεται περισσότερο κατασταλαγμένη στις αναζητήσεις της. Εκλέγει με αρκετή σιγουριά τα χρώματα της και καταγράφει άμεσα τις συγκινήσεις της που έχουν ωριμάσει ζωγραφικά...
ΝΙΚΟΣ ΖΙΑΣ Εφημερίδα ΜΕΣΗΜΒΡΙΝΗ 28. 5. 66

... Η Α. Κομιανού προχωρεί στα χαρακτικά της έργα προς τις μεγάλες φόρμες που η πλαστικότητα τους βγαίνει από το ίδιο το άπλωμα του σχήματος μέσα στη σύνθεση και από τη ζωή του χρώματος μέσα στην επιφάνεια. Δεν λέω επεξεργασία, τονικότητα ή παλμό το χρώματος, γιατί η Κομιανού ακριβώς εκεί κρατάει σταθερή τη σχέση της με την χαρακτική. Χρησιμοποιεί χρώματα που την ύλη τους την απορροφά το λευκό του χαρτιού. Το τύπωμα τους δίνει ωρισμένα αποτελέσματα που παρ' όλο ότι κρατούν την αίσθηση, τις προεκτάσεις, τα ανοίγματα του non finito του ατελείωτου, εν τούτοις πάντα εύστοχα συμβάλλουν στην κίνηση του χρώματος και έτσι ζωντανεύουν την επιφάνεια χωρίς πλασμό με τονικές μεταβάσεις, αναμείξεις, επιστρώσεις κ.λπ. Νομίζω ότι αυτό το μεταίχμιο ανάμεσα ζωγραφικής και χαρακτικής όπου κρατιέται, με πολλή προσοχή και αναπτυγμένο αισθητήριο, χωρίς να παραβιάζει τα όρια τους, από την προώθηση των δυνατοτήτων τους, είναι το ση-μαντικώτερο στοιχείο που πρέπει να τονισθεί αυτή τη στιγμή στη δουλειά της.
ΕΛΕΝΗ ΒΑΚΑΛΟ Εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ 3. 6. 66

... Είναι όμως ελάχιστοι εκείνοι που έχουν αφιερωθεί αποκλειστικά στην χαρακτική. Απ' αυτή ακριβώς την προσήλωση ξεπηδά μια βασική αρετή της Κομιανού: η γνησιότητα. Ένα έμπειρο χέρι, οδηγημένο απ' την καρδιά και τα κινήματα της ψυχής μεταγγίζει στο ξύλο οραματικές συλλήψεις, προσπαθώντας να επικοινωνήσει με τη μυστική ζωή των πραγμάτων.

... Η Κομιανού, υπακούοντας στις προσωπικές δημιουργικές της αναζητήσεις, εγκαταλείπει την επεξεργασία της συγκεκριμένης φόρμας και προχωρεί στην περιγραφή αντικειμένων και καταστάσεων, που ισορροπούν σε μια τεντωμένη χορδή υπαρξιακών συμβόλων, θα ήταν ματαιοπονία ν' αναζητήσει κανείς στα περισσότερα έργα της, την αντιστοιχία του θέματος προς τα συγκεκριμένα αντικείμενα. (Φοβάμαι, εξάλλου, πως κι αν ευνοούσαμε ακόμη μια τέτοια αναζήτηση, δεν θα έφτανε ο θεατής, αναγκαστικά, σε μια πληρέστερη εκτίμηση των έργων). Τα πιο πολλά θέματα της συνιστούν εικαστικό σχολιασμό διαθέσεων, ψυχικών καταστάσεων. Αποτυπώνουν κινήσεις, τάσεις, σκιρτήματα. Αυτό δεν σημαίνει πως εξορίζονται από τον χαρακτικό της κόσμο οι σαφείς υπαινιγμοί του συγκεκριμένου...
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ, ΖΥΓΟΣ 1979, 15 Φεβρουαρίου - 2 Μαρτίου

... Η Άρια Κομιανού καταφέρνει και περιγράφει ό,τι κρίνει πως αξίζει τον κόπο να ειπωθεί. Η χαρακτική της έχει την ιδιαιτερότητα ενός αρνητικού φωτογραφικού φιλμ, που δείχνει με σαφήνεια τα βασικά σημεία της εστίασης του φακού ή του ματιού, αφήνοντας υπαινιγμούς για όλα τα υπόλοιπα που συμπληρώνουν κάθε εικόνα ή φλυαρούν στο εσωτερικό της. Οι τελευταίες ξυλογραφίες παραπέμπουν βέβαια σε διαδικασίες τέτοιες που εύκολα κάποιος μπορεί να κατανοήσει, στην πραγματικότητα όμως προχωρούν πιο πέρα καθώς το μαύρο και το κόκκινο χρώμα εμπλέκονται με το άσπρο σε μια λειτουργία καθαρά εικαστική...

... Το κόκκινο είναι τα σημεία στίξης σε τούτο το αέναο παιχνίδι που κρύβει μέσα του μυστήριο και φως. Και τα πρόσωπα ή τα σκεύη και τα φορέματα αποτελούν τις εισηγήσεις ενός περιβάλλοντος πλημμυρισμένου από ευαίσθητα είδωλα και αγαπημένα πρόσωπα του χώρου και του χρόνου.

ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΠΟΥΛΟΥΤΖΑΣ 19.2.1989

... Στις συνθέσεις της Κομιανού καθοριστικός ήταν και εξακολουθεί να είναι ο ρόλος των μεγάλων μονόχρωμων επιπέδων σε μπορντώ, γκριζογάλανο, μπεζ ή μαύρο, που μπορεί μεν να υποβάλλουν την εικόνα του ουρανού, της θάλασσας, μιας ζεστής ή ψυχρής επιφάνειας τοίχου, αλλά τελικά αφήνονται να λειτουργούν σ' ένα χώρο έξω από τις δεσμεύσεις της κεντρικής προοπτικής, μη ελεγχόμενο εμπειρικά, αφηρημένο. Η λιτότητα των εκφραστικών μέσων και η καθαρότητα της άρθρωσης στα έργα της δεν οδηγούν ποτέ σε πουριστικές λύσεις, σε απονευρωμένες γεωμετρικές κατασκευές...

ΑΛΚΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗΣ, Καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Μάρτιος 1984

... Αδρές, καθαρές, ευσύνοπτες οι φόρμες της Άριας Κομιανού, ακόμη κι όταν είναι πιο ευέλικτες, υπακούουν απόλυτα στις επιταγές του πλάγιου ξύλου της ξυλογραφίας το οποίο με συνέπεια δουλεύει η καλλιτέχνης, και ταυτόχρονα είναι ιδιαίτερα «ομιλητικές». Η λιτή χάραξη δεν αναιρεί την πλαστικότητα, ενώ η ενεργητική αντιπαράθεση των χρωματικών μαζών φορτίζει τη σύνθεση και την εικόνα μ' ένα ρυθμό γεμάτο ένταση, που γίνεται κάποτε πιο παλμικός, με το παιχνίδι του φωτός μεσ' από τα επάλληλα ή παράλληλα κοψίματα. Το κύμα και το διαβατάρικο πουλί που πετά πάνω του, το καλάμι πλάι στο νερό, η θάλασσα, ο ήλιος που την αυλακώνει στη δύση του, το παράθυρο που «κλείνει μέσα του» ένα κομμάτι θάλασσας, όλα μοιάζουν να έχουν σταθεί πρόκληση και πρόσχημα για ένα επίμονο ψάξιμο πάνω στη φόρμα, για ένα δυναμικό ζύγισμα του μαύρου - άσπρου, της σκοτεινής και της φωτεινής επιφάνειας. Αναδεικνύοντας τις φόρμες, εντατικοποιώντας τις χρωματικές σχέσεις, η αντίθεση, που συχνά λειτουργεί με οξύτητα, δρα καθοριστικά στη δημιουργία των εικόνων αυτών, και γίνεται κάποτε φορέας μιας εκφραστικής διάστασης.
ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΚΟΥΡΙΑ, Κατάλογος Ομαδικής Έκθεσης «Γκαλερί Υάκινθος» Αθήνα 1984

Η Άρια Κομιανού ερευνά το γυναικείο πρόσωπο, χωρίς να προσδίδει χαρακτηριστικά, στην καινούργια δουλειά που παρουσιάζει στην Γκαλερί 7. Τα έργα της έχουν απομακρυνθεί από λεπτομερειακές περιγραφές επικυρώνοντας την πρόθεση που διαφαίνεται εξαρχής να διερευνήσει κυρίως το χώρο η καλλιτέχνης παρά να ωραιοποιήσει περιγράφοντας. Έτσι ο χώρος δομείται από κάποιους μαύρους χείμαρρους, από μαύρα τετράγωνα δυναμικά κι επικεντρώνουν τη δράση σ' ένα έντονο κόκκινο ή δημιουργούν τόνους του γκρίζου. Αυτό που ενδιαφέρει περισσότερο είναι τα λευκά, τα οποία χρησιμοποιεί η Κομιανού όχι σαν σιωπές χρώματος αλλά ως φως στα «τοπία» και ως απουσία στα πρόσωπα. Η Άρια Κομιανού ανήκει στη γενιά εκείνη των νεότερων χαρακτών, που ωστόσο διατήρησε όλη την κλασική διαχείριση της ξυλογραφίας μέχρι πρότινος. Μ' αυτή την τωρινή της παρουσία, μοιάζει ως προς τη μορφοπλαστική αναζήτηση να σπάζει το φράγμα της κλασικότητας...

ΜΑΡΙΑ ΜΑΡΑΓΚΟΥ Εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 7. 3. 1989

Ένα καπέλο γεμάτο νοήματα... Ένα τσόχινο καπέλο με ένα στέφανο εξ ακανθών, σύμπλεγμα τέχνης και προβληματισμού, ακουμπισμένο στη μαύρη πέτρα, στη βιτρίνα της «Γκαλερί 7», στο ίδιο νούμερο της Ζαλοκώστα, κάνει πολλές γυναίκες να κοντο-σταθούν και να κοιτούν παρέα με τις σκέψεις τους. Η απρόσωπη γυναίκα και τα εξαρτήματα του μαρτυρίου της - για να πετύχει τους στόχους της και να μείνει γυναίκα, πρέπει να κρατήσει κι αυτή το σταυρό της - να που ο απολογισμός για τη γυναικεία νίκη και τη σημασία της επιβάλλεται μια μέρα σαν τη σημερινή, και το καπέλο της γνωστής χαράκτριας Άριας Κομιανού έχει να μεταδώσει το δικό του μήνυμα, στα πλαίσια της έκθεσης της με τις καινούργιες της ξυλογραφίες, που θα διαρκέσει ως τις 17 Μαρτίου. Φιγούρες, πρόσωπα, γυναικείες μορφές, μια πραγματικότητα μέσα από έντονο συμβολισμό...
ΕΛΕΝΗ ΜΠΙΣΤΙΚΑ - ΚΑΤΡΑΜΟΠΟΥΛΟΥ Εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 8. 3. 1989