Για τη μισοκατεστραμμένη Γέφυρα του Αργασίου

[Μια από τις πιστότερες -πλην αθέατες- αναγνώστριες της ηλεκτρονικής μας αυτής γωνιάς είναι η φίλη Μαρία Σιδηροκαστρίτη. Μάς παρακολουθεί ανελλιπώς, διαβάζει τα πάντα, έχοντας άποψη και θέση ισχυρή για το καθετί.

Απόψε παρουσιάζεται στο κοινό μας μ' ένα κείμενό της πολύ ενδιαφέρον κι εμπεριστατωμένο, μαζί με αρκετές φωτογραφίες, τις οποίες έχει τραβήξει η ίδια. Ευαίσθητη σε θέματα Παράδοσης, Ιστορίας κι Αισθητικής, θέλησε να μάς παραχωρήσει μια προσπάθειά της για την διάσωση και αποκατάσταση ενός ακόμη στοιχείου του εγχώριου Πολιτισμού μας, που ρέπει κάθε μέρα προς τον οριστικό αφανισμό. Πρόκειται για την παλιά Γέφυρα του Αργασίου.

Το δημοσιευόμενο παρακάτω κείμενο δεν είναι, παρά η λεπτομερής τεχνική περιγραφή του πολιτισμικού αυτού σπαράγματος, σύμφωνα με την υπάρχουσα σήμερα κατάστασή του. Όλος αυτός ο πλούσιος φάκελος χτύπησε πολλές υψηλές θύρες για υποστήριξη και χρηματοδότηση, αλλά δικαιώθηκε ξανά ο σολωμικός λόγος: "Δεν είναι εύκολες οι θύρες / εάν η χρεία τες κουρταλεί". Λέτε να γίνει κάτι από εδώ; Προσωπικά, το εύχομαι, αν και δεν το πιστεύω...

Όπως και να έχει το πράγμα, ευχαριστούμε πολύ τη Μαρία Σιδηροκαστρίτη για την αξιοπρόσεκτη συνεργασία της. Καλή συνέχεια!

π. Π.Κ.]

H Γέφυρα του Αργασίου ήταν κτισμένη στην εκβολή του χειμάρρου "Ποτάμι της Καμάρας" και σήμερα κυριολεκτικά ευρίσκεται στη θάλασσα, δέκα μέτρα περίπου από τον αιγιαλό.

Η κατεύθυνσή της είναι Βόρεια - Νότια κι εξυπηρετούσε παραλιακό δρόμο, που σήμερα δεν υπάρχει, διότι έχει διαβρωθεί πλήρως από τη θάλασσα και ο οποίος ξεκινούσε από τον Άγιο Σπυρίδωνα στις Γούρνες και κατέληγε λίγο πριν από τον Νταβία, κάτω από το "Kομμένο Bουνό" στην παλιά ενετική βαρδιόλα (παρατηρητήριο) και ήταν τμήμα του δρόμου πόλης - Βασιλικού, σύμφωνα με μαρτυρίες κατοίκων της περιοχής.

Είναι τρίτοξη, έχει μήκος 12,86 μέτρα, πλάτος 3,50 μέτρα και ύψος και ακτίνα μεγάλης καμάρας 1,80 και 1,55 μέτρα αντίστοιχα. Οι μικρές καμάρες έχουν ύψος 1,30 μ. και ακτίνα 1,15 μέτρα.

Τα δύο μεσαία βάθρα καταλήγουν σε προεξοχές τριγωνικής κάτοψης και σφηνοειδούς μορφής (διεπίπεδη), για να κατευθύνουν τα νερά του χειμάρρου προς τις καμάρες και να προστατεύουν από τις κάθετες δυνάμεις του νερού την τοιχοποιΐα .

Σφηνοειδής προεξοχή προς τη θάλασσα υπάρχει στο ένα βάθρο (η άλλη είναι κατεστραμμένη), για να προστατεύουν τα βάθρα από τους στροβιλισμούς του νερού.
Η γέφυρα είναι κτισμένη με πελεκητούς λίθους (πωρόλιθοι) από το γειτονικό Λατομείο του Γέρακα Βασιλικού (γερακόπετρες).

Οι λίθοι των τόξων έχουν σφηνοειδή μορφή (σχήμα τραπεζίου) και υπάρχουν ακόμη όλα τα κλειδιά (η μεσαία πέτρα, που έμπαινε τελευταία για να σφηνώσει το τόξο), πλην του εξωτερικού δυτικού τόξου .

Οι υπόλοιποι τοίχοι είναι κτισμένοι από μικρούς ακανόνιστους λίθους συνδεδεμένους με το κονίαμα της εποχής, την μπορτσελάνα και επιχρισμένοι επίσης με μπορτσελάνα, θυμίζουν μάλιστα τον τρόπο δόμησης των ενετικών παρατηρητηρίων.

Το οδόστρωμα του γεφυριού μέσου πλάτους 2,70 μέτρα είναι στρωμένο με πέτρες ακατέργαστες ως επί το πλείστον, ακόμη και βότσαλα, διακόπτεται από 14 σειρές από μακρόστενες πελεκητές πέτρες και μια κάθετη στο κέντρο, σχηματίζοντας 26 άνισα τετράγωνα και έχει μια ομαλή κλίση προς τις εξόδους .

Κατά την είσοδο και έξοδο στη γέφυρα υπάρχουν τμήματα πτερυγότοιχων προς την ξηρά.

Η θεμελίωση αποτελείται επίσης από λαξευτούς λίθους ικανού μεγέθους, όπως φαίνεται στη βόρεια καμάρα. Τα στηθαία της δεν σώζονται, από μαρτυρίες όμως φαίνεται, ότι ήταν ορθογώνιοι λίθοι τοποθετημένοι ο ένας δίπλα στον άλλο ύψους 40 εκατοστών περίπου.

Πάνω και εμπρός από το κλειδί της κεντρικής καμάρας υπάρχει λίθος λευκού χρώματος με εγχάρακτη την χρονολογία 1806, πράγμα που σημαίνει ότι η γέφυρα κατασκευάστηκε επί Ιονίου Πολιτείας.
Οι μαρτυρίες λένε, ότι ο παραλιακός αυτός δρόμος υπήρχε πριν κατασκευασθεί από τους Άγγλους (1814-64) ο δρόμος, που περνά μέσα από το Αργάσι.

Βιβλιογραφία: Τσότσος Γεώργιος, Μακεδονικά γεφύρια, Εκδόσεις University Studio Press, Θεσσαλονίκη 1997.

Ζάκυνθος, Δεκέμβρης 2003, Μαρία Σιδηροκαστρίτη