Ο ληνός του Μπράτη στου Κούκεση

[ Μιαν επιπλέον χαρακτηριστική γωνιά της αλλοτινής υπαίθρου της Ζακύνθου, που εξαφανίζεται σιγά-σιγά, φωτογραφίζει επιτόπου και μάς παρουσιάζει με τον δικό της διακριτικό, πλην εμπεριστατωμένο, τρόπο η φίλη και συνεργάτις του ιστοτόπου μας Μαρία Σιδηροκαστρίτη, την οποίαν ευχαριστούμε για μιαν ακόμα φορά! ]

Στο Δημοτικό Διαμέρισμα Καλλιθέα (παλαιότερα: Κούκεση) του Δήμου Αλυκών έχουν διασωθεί τα πατητήρια (ληνοί) της οικογένειας Μπράτη.

Το πέτρινο κτήριο-πατητήρι, εμβαδού 280 Μ2, χρονολογείται από τις αρχές του 20ου αιώνα και μάλιστα ο L.Salvator στο βιβλίο του Zante (1904) έχει σκιτσάρει το σπίτι της οικογένειας, που σήμερα δεν υπάρχει.

Η όλη κατασκευή αποτελεί ένα από τα ελάχιστα δείγματα προβιομηχανικής αγροτικής εγκατάστασης παρασκευής μούστου και ωρίμανσής του, που ευρίσκεται σε καλή κατάσταση, χωρίς ιδιαίτερες αλλοιώσεις μέχρι και σήμερα.

Η εσωτερική διαρρύθμιση του μονόχωρου κτίσματος είναι ως εξής:

Ανατολικά και στο χαμηλότερο επίπεδο υπάρχει διάδρομος πλάτους 4 μέτρων στον οποίο κυκλοφορούσαν τα φορτωμένα ζώα που μετέφεραν τα σταφύλια και στον οποίο ευρίσκονται επίσης τα πέτρινα δοχεία χωρητικότητας 1 μ3, στα οποία συλλεγόταν ο μούστος και τα πιεστήρια σύνθλιψης των ήδη πατημένων σταφυλιών (τσιπουρίες).

Δυτικά και στο ανώτερο επίπεδο υπάρχει επίσης μικρού πλάτους διάδρομος (1,4μ) για την κυκλοφορία των εργατών και στον οποίο ευρίσκονται τοποθετημένες οι μαστέλες (ξύλινα δοχεία, στα οποία έβαζαν για ένα χρονικό διάστημα τον μούστο με φλούδες σταφυλιών για την παρασκευή κόκκινου κρασιού.

Οι δύο διάδρομοι, περίπου στο κέντρο τους, συνδέονται μ' επικλινή διάδρομο πλάτους 2 μ., από τον οποίο άδειαζαν τα σταφύλια δεξιά και αριστερά στους ληνούς.

Οι 2 διπλοί επικλινείς ληνοί οριοθετούνται από τους διαδρόμους και από τους δύο εξωτερικούς πετρόχτιστους τοίχους. Αξιοσημείωτοι είναι οι πέτρινοι κίονες στήριξης της στέγης που θεμελιώνονται στο πεζούλι διαχωρισμού των ληνών με τον κάτω διάδρομο.

Άξιο αναφοράς είναι, ότι οι ιδιοκτήτες έχουν διασώσει τα 5 πέτρινα δοχεία και τις μηχανές σύνθλιψης (τσιπουρίες), μ' ευχαρίστηση μάλιστα μού επέτρεψαν ν' αποτυπώσω την υπάρχουσα κατάσταση τον Ιούλιο του 2002 και τους ευχαριστώ άλλη μια φορά.