© ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση και αναπαραγωγή οποιωνδήποτε στοιχείων ή σημείων του e-περιοδικού μας, χωρίς γραπτή άδεια του υπεύθυνου π. Παναγιώτη Καποδίστρια (pakapodistrias@gmail.com), καθώς αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία, προστατευόμενη από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

ΘΕΜΑΤΙΚΑ ΕΝΘΕΤΑ. Ό,τι νεότερο εδώ!

Τετάρτη 10 Μαρτίου 2010

Louis Coutelle: "Για την ποιητική διαμόρφωση του Διονυσίου Σολωμού (1815-1833)" σε μετάφραση Σωκράτη Καψάσκη

Έκδοση του Μουσείου Μπενάκη. Επιμέλεια: Δημήτρης Αρβανιτάκης

Παρουσιάζει ο Διονύσης Σέρρας

Η σημαντική και καλοτυπωμένη αυτή έκδοση κυκλοφόρησε πρόσφατα (Αθήνα 2009, σ.670) και αποτελεί την πρώτη παρουσίαση της ελληνικής μετάφρασης από τον γνωστό Ζακυνθινό συγγραφέα Σωκράτη Καψάσκη (1928-2007) της γαλλικής μελέτης Formation poetique de Solomos (1815-1833) του Louis Coutelle (Λουί Κουτέλ, Μασσαλία 1921), εκλεκτού μελετητή – σολωμιστή, που είχε εκδοθεί το 1997 από τις εκδόσεις Ερμής (Αθήνα, σ. 544).

Αυτή η μεταθανάτια για τον Σωκράτη Καψάσκη έκδοση πραγματοποιήθηκε χάρη στο ενδιαφέρον του υπεύθυνου της Βιβλιοθήκης του Μουσείου Μπενάκη Ζακυνθινού ιστορικού Δημήτρη Αρβανιτάκη και έρχεται να γίνει κτήμα όλων των φίλων της σολωμικής δημιουργίας, πλουτίζοντας τις γνώσεις μας για τα πρόσωπα και τις γραφές που συνέβαλαν ουσιαστικά στην ποιητική διαμόρφωση του Σολωμού κατά την κρίσιμη περίοδο 1815 – 1833.

Κέρδος σημαντικό για τις σολωμικές σπουδές και μελέτες, η αξιέπαινη αυτή εργασία του Λουί Κουτέλ, φίλου και γνώστη του χώρου της Ζακύνθου, είναι βέβαιο ότι θα βρει την υποδοχή που τής αξίζει και θα κοσμήσει τη βιβλιοθήκη πολλών αναγνωστών, κρινόμενη επαινετικά από τους ειδικούς μελετητές και κριτές της νεοελληνικής λογοτεχνίας – φιλολογίας , και μάλιστα από τους γνώστες και θαυμαστές της κορυφαίας σολωμικής τέχνης.

Συγχαίροντας όλους τους συντελεστές αυτής της σπουδαίας συγγραφικής – μεταφραστικής – εκδοτικής προσφοράς, δημοσιεύουμε εδώ  το ουσιαστικό εισαγωγικό κείμενο του άξιου κάθε τιμής Λουί Κουτέλ, προτρέποντας όλους τους Ζακυνθινούς βιβλιόφιλους ν’ αποκτήσουν και να χαρούν το σύνολο τού για τόσα χρόνια άγνωστου στους ελληνόφωνους (μη γαλλομαθείς) επιστημονικού και αποκαλυπτικού πονήματός του (μ’ εξαίρεση κάποια δημοσιευμένα, σε επτανησιακά περιοδικά, αποσπάσματά του).

Ε Ι Σ Α Γ Ω Γ Η

ΤΑ ΦΩΤΑ ΤΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ δεν λάμπουν στους πρώτους στίχους του Σολωμού. Μόνο γύρω στην ηλικία των τριάντα χρόνων, ο επιδέξιος και πληθωρικός στιχουργός των πρώτων χρόνων περνάει το στάδιο της μεταμόρφωσης που τον κάνει μεγάλο ποιητή. Για δέκα χρόνια, χειροκροτούμενος πάντα από έναν περιορισμένο κύκλο θαυμαστών, δοκιμάζεται στα πιο διαφορετικά είδη, στα ιταλικά και στα ελληνικά, στο πεζό και στην ποίηση, όταν το 1826, στην αποκορύφωση της παραγωγής αυτής, σταματά ξαφνικά το γράψιμο, παρατάει μάλιστα όσα έχει στα σκαριά και ρίχνεται στην αναζήτηση ενός «νέου είδους» — η έκφραση είναι δική του.

Τα τελευταία χρόνια της παραμονής του στη γενέτειρά του Ζάκυνθο (1827- 1828) είναι σχεδόν άγονα. Μόνον ο θάνατος του Ούγκο Φόσκολο (Οκτώβριος 1827) τον βγάζει από τη σιωπή του. Ύστερα, κατά τη διάρκεια των πρώτων πέντε χρόνων της διαμονής του στην Κέρκυρα (1829-1833), εκτός από μερικά σύντομα λυρικά ποιήματα, δεν συνθέτει σχεδόν τίποτα, βλέπουμε όμως να γεννιέται μια τέχνη περισσότερο συναρπαστική, που εχθρεύεται την παλιά ευκολία και η οποία θα δώσει σύντομα το πρώτο της αριστούργημα, τον «Κρητικό» (1833).

Τα κείμενα της δεύτερης αυτής περιόδου είναι σκοτεινά. Η αποσπασματική κατάστασή τους, ένδειξη μιας ανικανοποίητης αναζήτησης, δεν φαίνεται να είναι η μοναδική αιτία των ερμηνευτικών δυσκολιών που συναντούμε. Πράγματι, ακόμα και όταν διαθέτουμε μάλλον εκτεταμένα αποσπάσματα —τα οποία ο λ. Πολίτης ονομάζει εύστοχα «λυρικές ενότητες»— σκοντάφτουμε σε μια ποιητική γλώσσα που αποπροσανατολίζει, σ’ ένα ύφος δύσκολο κάτω από μιαν όψη απλότητας και ακόμα σε αφηγήσεις όπου η λογική μοιάζει να χάνεται.

Όταν πρωτογνώρισα τα ποιήματα αυτά, αισθανόμουν βέβαια τη μυστηριώδη δεξιοτεχνία του ποιητή, αλλά το νόημα των στίχων του μου διέφευγε. θέλησα τότε να βοηθηθώ από τα φώτα της κριτικής, για να διαπιστώσω ότι οι διάφοροι σχολιαστές δεν συμφωνούσαν πάντοτε ούτε στην κατά λέξη ερμηνεία. Έτσι, μπήκα κι εγώ στο παιχνίδι. Νόμισα πως κάτι βρήκα. Αυτό το βιβλίο διηγείται την έρευνά μου.
Η συνέχεια στα ΠΑΡΑΘΕΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥ, εδώ. 

Στην 1η φωτό: Από δεξιά ο Σωκράτης Καψάσκης, ο Louis Coutelle και ο Διονύσης Φλεμοτόμος στο στούντιο της Ελεύθερης Ραδιοφωνίας Ζακύνθου (Αύγουστος 1988). Πρωτοδημοσιεύτηκε στο περιοδικό Επτανησιακά Φύλλα 27 (2007) 127.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Οι πιο αναγνώστες μας Αναγνώστες

Related Posts with Thumbnails