Παρουσιάζει ο ΔΙΟΝΥΣΗΣ Ν. ΜΟΥΣΜΟΥΤΗΣ,
Διευθυντής του περιοδικού Ιστορία Εικονογραφημένη
Όταν ο Χίτλερ εξέδωσε στις 24 Απριλίου τη Διαταγή αρ. 28 για την Επιχείρηση Ερμής εναντίον της Κρήτης, προσδοκούσε ότι θα ολοκληρωνόταν πολύ σύντομα, καθώς δεν ήθελε να καθυστερήσει η Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα εναντίον της Σοβιετικής Ενωσης. Για τις ανάγκες της Επιχείρησης Ερμής συγκεντρώθηκαν 23.000 άνδρες, από τους οποίους περίπου οι μισοί ήταν αλεξιπτωτιστές υπό τη διοίκηση του στρατηγού Κουρτ Στουντέντ. Το μεγαλύτερο μέρος τους θα μεταφερόταν με αεροπλάνα και συρόμενα ανεμοπλάνα, ενώ βαρύς οπλισμός, πυροβολικό και 5.000 άνδρες θα αποβιβάζονταν από τη θάλασσα. Κύριοι στόχοι ήταν η κατάληψη των αεροδρομίων σε Μάλεμε, Ρέθυμνο και Ηράκλειο, η Σούδα και τα Χανιά, και η δημιουργία προγεφυρωμάτων. Η γερμανική αεροπορία (Luftwaffe), η οποία και διηύθυνε την όλη επιχείρηση, ήταν κυρίαρχη στον αέρα, ενώ στη θάλασσα κυριαρχούσαν οι Βρετανοί. Οι υπερασπιστές της Κρήτης ήταν περίπου 42.000, αλλά με ανεπαρκή οπλισμό. Από αυτούς, 10.000 ήταν Έλληνες στρατιώτες και οι υπόλοιποι Αυστραλοί, Βρετανοί και Νεοζηλανδοί. Φυσικά, υπήρχαν και οι Κρητικοί.
Η γερμανική επίθεση από τον αέρα κατά της Κρήτης εκδηλώθηκε στις 8 το πρωί της 20ής Μαΐου 1941, με τη ρίψη αλεξιπτωτιστών σε δύο μέτωπα: στο αεροδρόμιο του Μάλεμε και στην ευρύτερη περιοχή των Χανίων. Πολλές μονάδες αλεξιπτωτιστών προσγειώθηκαν σε συμμαχικές θέσεις με αποτέλεσμα να αποδεκατιστούν. Οι Γερμανοί συνάντησαν τη σθεναρή αντίσταση των αμυνομένων. Παράλληλες προσπάθειές τους να αποβιβάσουν στρατεύματα από τη θάλασσα εξουδετερώθηκαν από τον αγγλικό στόλο. Στις περιοχές Ρεθύμνου και Ηρακλείου η γερμανική επίθεση εκδηλώθηκε τις απογευματινές ώρες της ίδιας ημέρας, όμως οι αλεξιπτωτιστές σε αυτές τις περιοχές υπέστησαν τρομακτικές απώλειες και δεν μπόρεσαν να σημειώσουν καμιά επιτυχία.
Η κατάληψη της Κρήτης, την 31η Μαΐου, ήταν αναμφίβολα ένα εντυπωσιακό στρατιωτικό επίτευγμα των Γερμανών· πολλοί ιστορικοί αναφέρονται στα λάθη της συμμαχικής ηγεσίας, που δεν μπόρεσε να οργανώσει αποτελεσματικότερα την άμυνα της Κρήτης ώστε να αποτελέσει ένα απόρθητο φρούριο, αλλά πιθανώς αυτό δεν ήταν στα συμμαχικά επιτελικά σχέδια και απλώς χρησιμοποίησαν την Κρήτη για να καθυστερήσουν μόνο τα γερμανικά στρατεύματα. Εντούτοις η κατάληψη του νησιού δεν είχε για τους Γερμανούς στρατηγικό αντίκρισμα αντίστοιχο των απωλειών τους, επιτρέποντας έτσι το συμπέρασμα ότι χάθηκαν τόσο πολλοί για να κερδηθούν τόσο λίγα. Επιπλέον, η στρατηγική σημασία της Κρήτης, παρότι μεγάλη, ήταν μάλλον υπερεκτιμημένη. Κατά τον Τσόρτσιλ, ο Χέρμαν Γκέρινγκ «ήταν ηλίθιος», καθώς για μια «πύρρειο νίκη» θυσίασε «αναντικατάστατες δυνάμεις» με τις οποίες θα μπορούσε να είχε καταλάβει «την Κύπρο, το Ιράκ, τη Συρία, ίσως ακόμη και την Περσία». Ο ίδιος ο Στουντέντ δήλωσε μετά τον πόλεμο ότι η Κρήτη έγινε «ο τάφος» των Γερμανών αλεξιπτωτιστών, γι’ αυτό άλλωστε και δεν επαναλήφθηκε παρόμοια επιχείρηση κατά τη διάρκεια του πολέμου. Τα θύματα των Γερμανών στη δεκαήμερη επιχείρηση ξεπερνούσαν τα θύματά τους σε ολόκληρη την επιχείρηση κατά της Γιουγκοσλαβίας και της Ελλάδας. Η αντίσταση της Ελλάδας συνέβαλε πολλαπλά και ουσιαστικά στη συμμαχική προσπάθεια κατά του Άξονα, γιατί απασχόλησε ένα μεγάλο μέρος της γερμανικής πολεμικής μηχανής, καθυστερώντας και την εφαρμογή των σχεδίων για την κατάληψη της Σοβιετικής Ένωσης. Για τους Βρετανούς, εκτός από τις βαρύτατες ναυτικές απώλειες, οι στρατηγικές επιπτώσεις της ήττας ήταν σχετικά περιορισμένες, επιτρέποντας στον Τσόρτσιλ να δηλώσει τον Ιούνιο, αν και όχι χωρίς υπερβολή, ότι η κατάσταση στη Μεσόγειο είχε βελτιωθεί για τη Βρετανία σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Πέρα όμως από τις επιπτώσεις αυτής της μεγάλης μάχης του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου στο πεδίο της στρατηγικής, η αντίσταση την οποία πρόβαλαν οι Κρητικοί θα αποτελέσει ένα ξεχωριστό κεφάλαιο του σημαντικού αυτού ιστορικού γεγονότος που μπορεί να συγκριθεί μόνο με κορυφαίες πράξεις αντίστασης, όπως η εποποιία του Στάλινγκραντ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου