Για μια πεντάλεπτη εγγραφή

Γράφει και φωτογραφίζει ο ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΗΜΕΛΛΑΣ

Βάδιζα φορτωμένος και απορημένος. Τεράστιο το σαλόνι, με καναπέδες σε γήινα χρώματα ταιριασμένοι, ασορτί με τους πίνακες. Όχι αντίγραφα, αυθεντικοί, μάλλον παραγγελία.

- Μα δεν θα καθίσετε εδώ, παραμέσα, προχωρήστε, στο γραφείο.

Η φωνή της κυρίας, η οικονόμος του σπιτιού. Το γραφείο πια σαν ταινία αμερικάνικη, μεγάλο, ψηλοτάβανο, βιβλία παντού. Μα και ο φωτισμός λεπτός, ευγενικός. Μια στιγμή μου ήρθε στο μυαλό το ασθενικό φως από τις ταινίες του Μπέργκμαν, μα να μην ξεχνώ τον Νίγκβιστ.

Μορφωμένος, μην πώ παρα-μορφωμένος. Ο λόγος για τον πρώην πολιτικό, για την ακρίβεια πρώην υπουργό, που χάριν της κάμερας βρέθηκα στο φτωχικό του. Έτσι δεν λένε;

Ήρθε, ευγενικός, προσηνής, τείνει το χέρι, με χαιρετά. Μαλακά που είναι τα χέρια του!... Τόσο φροντισμένα, μου θύμισαν μια σχέση μου• την καμάρωνα για τα λευκά της δάχτυλα. Ρώτησε εάν το πουκάμισο ήταν το ενδεδειγμένο για την κάμερα. Ίσως και για να σπάσει την αμηχανία. Τον έστειλα ν’ αλλάξει.

- Το γαλανό είναι πιο τηλεοπτικό και σας πάει γάντι!

Η ευκαιρία μου να χαζέψω, να μυρίσω τον χώρο του. Κάτι σαν τα σκυλιά, όχι δεν ήθελα να τον μαρκάρω κιόλας. Μύριζε τάξη, μα ήρθε ο καφές -γαλλικός φυσικά- και οι μυρωδιές τελείωσαν.

Στα βιβλία είχε - έχει προτίμηση σε οικονομικές θεωρίες. Όλα και όλοι ήταν παραταγμένοι. Δεξιοί και αριστεροί. Κομμουνιστές, μα και αναρχικοί. Άλλα διαβασμένα, μα αρκετά έδειχναν ανέγγιχτα, παρθένα. Σκέφτηκα να τον ρωτήσω, μετά, γιατί βουλιάζουμε αφού έχουμε τέτοιας πάστας πολιτικούς• μορφωμένους, με περγαμηνές, γαλλόφωνους, με βαθειά γνώση του κόσμου!...

Δεν άναψα φως, είπα ας κρατήσω επίπεδο, ημίφως. Η κάμερα έτρεξε τον δίσκο και ξεκινήσαμε. Εε, ο κόσμος μου σωριάστηκε. Πάλι φταίνε κάποιοι. Αυτός ο αόρατος εχθρό, που χρόνια κατατρώει τα σωθικά του κοσμάκη. Οι άλλοι. Μα εμείς, η παράταξη μας... Εδώ λάμπουν τα μάτια και μέσα από τους φακούς των γυαλιών διογκώνονται, έτσι που μοιάζει με καρτούν, η παράταξή μας λοιπόν πήρε το μήνυμα. Οι άλλοι δεν παίρνουν μηνύματα;

Ψέλλισα. Με άκουσε....

- Μην με διακόπτεις τώρα μπροστά στην κάμερα, μετά θα τα πούμε. Σβήσε. Πάμε πάλι από την αρχή.

Ξέρει καλά αυτή την δουλειά, είπα στον εαυτό μου. Τελειώσαμε κάποια στιγμή, που πια δεν άκουγα. Τι κρίμα, σκεφτόμουν, αν είχα τα βιβλία μπορεί να είχα παραπάνω γνώση. Αν είχα το σπίτι, θα ήμουν σίγουρα πιο βολεμένος. Μα κι αυτός που τα έχει, ούτε καταλαβαίνει. Ίσως ήμουν και ίδιος. Μα πάλι εμείς δεν τον διαλέξαμε; Όσο έτρεχε στον στίβο της πολιτικής, χειροκροτούσαμε εμείς, οι παλαμακιστές...

- Τώρα, πες μου! Έτσι με επανέφερε.

- Α, μα είναι δυνατόν να μην έχετε κάνει εσείς λάθη, να μην έχετε συμμετοχή σε αυτή την αέναη κατρακύλα;

- Μα φυσικά, απαντά, μα δεν τα λέμε έτσι, μπρος σε μια κάμερα.

Το άφησα να χαθεί, δεν έχει νόημα, είναι αλλού σκέφτηκα. Ζει με τις φωτό από τους πεθαμένους, μεγάλους πολιτικούς, που είναι αγκαλιά. Οι μέντορές του.

Είπα μόνο:

- Και τώρα;

- Τώρα τα πράματα είναι δύσκολα, πολύ δύσκολα. Ο καθείς από εμάς θα βρει τον δρόμο του, απάντησε. Εμείς....

Πάλι δεν άκουγα. Μα αν αυτοί που είναι μπροστά, που σέρνουν τον χορό δεν αλλάξουν, δεν πάρουν μια άλλη πιο ουσιαστική στάση και θέση ζωής, περιμένουν από εμάς που βλέπουμε τα σπαρματσέτα σαν λύση στο σκοτάδι που έρχεται;

Θυμάμαι εκείνο το «σεμνά και ταπεινά» ενός άλλου μεγάλου άνδρα και σκέφτομαι πως συνεχίζουμε στον ίδιο δρόμο... Σεμνά και ταπεινά προς το τέλος...