Ο Κόσμος του Οδυσσέα Ελύτη: Ποίηση και Ζωγραφική

Ίδρυμα Β. & Μ. Θεοχαράκη, 27.9.2011-27.11.2011

ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ της ΜΑΡΙΑΣ ΚΟΤΟΠΟΥΛΗ ΑΠΟ ΜΙΑ ΕΚΘΕΣΗ

Για να φτάσω στο Ίδρυμα Θεοχαράκη και να ξαναβρώ «τον κόσμο τον μικρό, τον μέγα» περπάτησα ώρα πολλή - οι «βλαβερές συνέπειες» των απεργιών. Προσπαθώντας να συντομεύσω, λοξοδρόμησα προς τη Ζαλοκώστα και, ω του θαύματος, έπεσα σ’ ένα μεγάλο Ποιητή. Δε χρειάστηκε να πλησιάσω, για να αναγνωρίσω τη βαριά φιγούρα του Γιώργου Σεφέρη και να ευλογήσω τους απεργούς!... Ώστε εδώ είναι κρυμμένη η προτομή του Νομπελίστα Ποιητή, αναρωτήθηκα και στάθηκα απέναντί του με αίσθημα ενοχής, που εντάθηκε στη σκέψη ότι και ο άλλος Νομπελίστας Ποιητής, για τον οποίο τώρα έτρεχα, μπορεί να είχε κάπου, κάποια προτομή που αγνοώ.

Στους τρεις ορόφους του Ιδρύματος Θεοχαράκη απλώνεται η έκθεση «Ο κόσμος του Οδυσσέα Ελύτη: Ποίηση και Ζωγραφική», η οποία πραγματοποιείται με τη συμπαράσταση της ποιήτριας Ιουλίτας Ηλιοπούλου, του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, της Εθνικής Πινακοθήκης, του Μουσείου Μπενάκη, των ιδιωτικών συλλογών και των συμμετεχόντων σύγχρονων δημιουργών.

Ο εξαιρετικά καλαίσθητος κατάλογος του Ιδρύματος με είχε προετοιμάσει για την αρτιότητα των τριών θεματικών ενοτήτων. Πλούσιες σε βιβλία, πίνακες, χειρόγραφα, ενθυμήματα και με το βραβείο Νόμπελ, που έκανε υπερήφανη την πατρίδα μας, ξεκινούν από τον 4ο όροφο, όπου εκτίθεται το σύνολο του ζωγραφικού έργου του ποιητή, αποτελούμενο από εκπληκτικής ομορφιάς κολάζ, τέμπερες, υδατογραφίες, διαφανογραφίες και σχέδια μικρών διαστάσεων.

Η δεύτερη θεματική ενότητα ξεδιπλώνεται στον 3ο όροφο, μέσα από τα έργα Ελλήνων δημιουργών, τα οποία έχει σχολιάσει με τον μοναδικό και ανεπανάληπτο τρόπο του ο Οδυσσέας Ελύτης στα Δοκίμιά του. Ενδεικτικά αναφέρουμε τους Κωνσταντίνο Παρθένη, Νίκο Χατζηκυριάκο–Γκίκα, Θεόφιλο, Ορέστη Κανέλλη, Γιάννη Μόραλη, Χρήστο Καπράλο, Νίκο Εγγονόπουλο, Αλέκο Φασιανό, Γιώργο Δέρπαπα, Νίκο Νικολάου, Παναγιώτης Ζωγράφος, Γιάννη Τσαρούχη και τα ασύλληπτης ομορφιάς: «Γυναικείο Προφίλ 1905» του Pablo Picasso και την «Καθιστή Γυναικεία μορφή 1942» του Henri Matisse.

Στο 2ο όροφο αναπτύσσεται η Τρίτη ενότητα με έργα Ελλήνων καλλιτεχνών που άντλησαν την έμπνευσή τους από την ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη όπως οι Ναταλία Μελά, Παναγιώτης Τέτσης, Βασίλης Θεοχαράκης, Κώστας Τσόκλης, Κώστας Πανιάρας, Αλέκος Φασιανός, Σωτήρης Σόρογκας, Γιώργος Δέρπαπας, Μαρίνα Καρέλλα, Μιχάλης Μακρουλάκης, Χρόνης Μπότσογλου, Θεόδωρος Παπαγιάννης, Γιάννης Ψυχοπαίδης, Γιάννης Κότης, Γιώργος Λάππας, Γιάννης Αδαμάκος, Μίλτος Παντελιάς, Κώστας Βρώτσος, Χρήστος Μποκόρος και Μαρία Λοϊζίδου.

Η έκθεση είναι η ίδια ένα «ποίημα», «στημένο» από τον επιμελητή της Τάκη Μαυρωτά, ο οποίος έβαλε όλη του τη μαεστρία, για να μας αποκαλύψει ότι η ζωγραφική του Οδυσσέα Ελύτη ενσαρκώνει το ποιητικό πνεύμα του μέσα από τους ανέμου και τα κύματα, τις ιερές αρχαίες μνήμες του μέσα από τις Κόρες και τους Κούρους, τους ήχους και τους ρυθμούς του κόσμου που αγάπησε μέσα απ’ τον Ήλιο τον Ηλιάτορα, τη θάλασσα, τον ουρανό, το απέραντο γαλάζιο, αναδεικνύοντας την υψηλή αισθητική και ευαισθησία του Ποιητή.

Αποχώρησα από την Έκθεση με μεγάλη συγκίνηση και, περνώντας πάλι από τον ίδιο δρόμο, άφησα στην προτομή του Γιώργου Σεφέρη, δίπλα στο δικό του «το Γιασεμί» και «Το φύλλο της Λεύκας», το δικό μου γιασεμί και το δικό μου φύλλο της Λεύκας, που έκλεψα από τον δρόμο του Φθινοπώρου.