Η "Ιστορία Εικονογραφημένη" για την εξωτερική πολιτική της Γερμανίας στον 21ο Αιώνα

Κυκλοφόρησε το νέο τεύχος (524 /Φεβρουαρίου 2012) του Περιοδικού ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΗ. Ο καλός Διευθυντής του και συνεργάτης μας ΔΙΟΝΥΣΗΣ Ν. ΜΟΥΣΜΟΥΤΗΣ, πληροφορεί σχετικά το αναγνωστικό κοινό, μες από το ευσύνοπτο Σημείωμα της Σύνταξης

Ο πρώτος καγκελάριος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, ο οποίος ηγείτο του νεοσύστατου κράτους από το 1949 ως το 1963, άλλαξε ριζικά την εικόνα της μεταπολεμικής γερμανικής και ευρωπαϊκής Ιστορίας. Όπως και πολλοί άλλοι πολιτικοί της γενιάς του, ο Κόνραντ Αντενάουερ είχε ήδη συνειδητοποιήσει ότι μόνο μέσω μιας ενωμένης Ευρώπης μπορούσε να επιτευχθεί διαρκής ειρήνη. Σε διάστημα μόλις έξι ετών, από το 1949 ως το 1955, ο Αντενάουερ πέτυχε μεγαλόπνοους στόχους στην εξωτερική πολιτική της Γερμανίας: την προσχώρηση στο Συμβούλιο της Ευρώπης (1951), την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα (1952) και την είσοδο της χώρας στο ΝΑΤΟ (1955). Ακρογωνιαίος λίθος της εξωτερικής πολιτικής του Αντενάουερ ήταν η συμφιλίωση με τη Γαλλία. Με τον Γάλλο πρόεδρο Σαρλ ντε Γκωλ συνυπέγραψαν το 1963 σύμφωνο φιλίας μεταξύ Γερμανίας και Γαλλίας, ένα σπουδαίο ιστορικό γεγονός που αποτέλεσε ορόσημο στην πορεία για την ευρωπαϊκή οικοδόμηση.

H εξωτερική πολιτική της Γερμανίας κατά την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου ακολούθησε μια παράδοση που τη συνέδεε στενά με τη συμμαχική πολιτική και τους συσχετισμούς δυνάμεων της εποχής εκείνης. Ως το τέλος της ψυχροπολεμικής περιόδου η Δημοκρατία της Βόννης βρισκόταν σχεδόν σε απόλυτη εξάρτηση από τις ΗΠΑ. Παρ’ όλα αυτά κατόρθωσε να εκμεταλλευθεί κάποιους χώρους της διεθνούς πολιτικής, ιδιαίτερα στην Ανατολική Ευρώπη.

Από το 1990, με την ενοποίηση, η Γερμανία εξελίχθηκε σε κυρίαρχη ευρωπαϊκή δύναμη. Πολλά στοιχεία σε γεωστρατηγικό, οικονομικό και στρατιωτικό επίπεδο έδειχναν ότι η θέση της θα άλλαζε άρδην ως αποτέλεσμα του τέλους μιας εποχής. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 εκδηλώθηκε έντονα η βούληση των Γερμανών για ανάληψη πρωτοβουλιών σε επίπεδο όχι μόνο ευρωπαϊκής αλλά και διεθνούς πολιτικής. Η Δημοκρατία του Βερολίνου έδειξε ότι δεν είχε διάθεση πλέον να υποκύπτει σε πιέσεις και άρχισε να αποστασιοποιείται σταδιακά από την παραδοσιακή εξωτερική πολιτική της. Η συμπεριφορά της Γερμανίας στην κρίση του Ιράκ και η αντιπολεμική στάση του καγκελάριου Σρέντερ και του υπουργού Εξωτερικών Φίσερ προσέδωσαν μια νέα πνοή στη γερμανική εξωτερική πολιτική, που χαρακτηρίζεται από αυτοπεποίθηση και έντονη βούληση για διαμόρφωση και συμμετοχή στις παγκόσμιες υποθέσεις. Και η κυβέρνηση της Άνγκελα Μέρκελ ενίσχυσε ακόμη περισσότερο τη διεθνή επιρροή της Γερμανίας.

Οι ελληνογερμανικές σχέσεις έχουν μια μακραίωνη ιστορία και ξεκινούν από τις πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα, με την ανάπτυξη του γερμανικού φιλελληνισμού για τη στήριξη του Αγώνα της Ανεξαρτησίας. Στη μετέπειτα πορεία πέρασαν από μεγάλες δοκιμασίες, που κορυφώθηκαν στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, με τις θηριωδίες των ναζί. Φίλος της Ελλάδας υπήρξε ο Αντενάουερ, ενώ ο Σμιτ συνέβαλε αποφασιστικά στην ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Εντούτοις, η μεγάλη οικονομική κρίση των τελευταίων ετών και η αμφιλεγόμενη στάση της γερμανικής ηγεσίας απέναντι στην Ελλάδα και στις άλλες υπερχρεωμένες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει θέσει εν αμφιβόλω φιλικούς δεσμούς που χρειάστηκαν δεκαετίες για να διαμορφωθούν, τουλάχιστον στο επίπεδο του λαϊκού αισθήματος.