Π. Β. Πάσχου, «Επουράνϊα σκηνώματα. Ποιήματα δοκιμασίας με τα πράγματα και τα ονόματα»

Γράφει ο π. Παναγιώτης Καποδίστριας

Ο πανσέβαστος Καθηγητής μου και έγκριτος Νεοέλληνας Ποιητής Π. Β. Πάσχος συνεχίζει να πάσχει από Ποίηση ακατάσχετη και ήδη εξωτερίκευσε τα νεότερα παράγωγα τού πάθους του αυτού, από τις εκδόσεις Παρρησία (Αθήνα 2011, σ. 96), με εύγλωττο εξώφυλλο του π. Χριστοδούλου Κ. Φεργαδιώτη και συν-παθητικές βινιέτες του Πασχάλη Δουγαλή.

Το καλαίσθητο βιβλίο, που μού απέστειλε, πριν από αρκετό καιρό, με σκλαβωτικά αγαπητική αφιέρωση ο συγγραφέας, τιτλοφορείται «Επουράνϊα σκηνώματα», ενώ διαθέτει τον διευκρινιστικό υπότιτλο «Ποιήματα δοκιμασίας με τα πράγματα και τα ονόματα».

Κατ’ αρχήν, χρειάζεται να τον ευχαριστήσω θερμότατα για το ποίημα της 45^ης σελίδας, που μού αφιέρωσε, με τίτλο «Πίσω απ’ τις λέξεις». Οι φίλοι αναγνώστες μας μπορούν να το ξαναδιαβάσουν από παλαιότερη (18.5.2011] ανάρτησή μας, μ' ένα κλικ εδώ.

Δεύτερον, να σημειώσω πόσο πολύ μού αρέσουν τα διαλυτικά, που ανέκαθεν ο Π. Β. Π. βάζει στο γιώτα [ϊ], ώστε να προφέρεται ανετότερα και ελληνικότερα. Για παράδειγμα: επουράνϊα, αντί επουράνια / πολυχρόνϊον, αντί πολυχρόνιον κ.ο.κ. Αυτή η συνήθεια του Π. Β. Π., εκτός από την ευστοχότερη προφορά κάποιων λέξεων, συντελεί στην ζωγραφικότερη παρουσίαση του ποιήματος, σε μιαν εποχή ασελγούς απο-γύμνωσης του Έλληνος Λόγου απ’ τον ουσιαστικό λόγο ύπαρξής του.

Τρίτον, να εξομολογηθώ ότι δεν βρίσκω αρμόδια λόγια για τον Καθηγητή μου κ. Πάσχο. Τι μεγαλυνάρια ονόματα να προσθέσω -εγώ ο τάλας ως προς τον λόγο- σε όλα όσα θαυμαστικά η Ελληνική Γραμματεία έχει απονείμει στον πολυβραβευμένο και υψιπετή Ποιητή μας;

Τέταρτον, περιορίζομαι απλώς να διαπιστώσω ότι η γραφή του αποτελεί το αρμοδιότερο κατευναστικό εν καιρώ τρικυμιών και ακαταστασιών παντός είδους. Έχει χαρακτήρα αναγωγικό και παραπέμπει στο λειτουργικό «Άνω σχώμεν τον νουν και τας καρδίας»! Παίζει ανέμελα με τις λέξεις του, προσβλέποντας στην αθωότητα τής πρωταρχικής σημασίας τους και στην πνευματική ενηλικίωση εαυτού και αλλήλων, έτσι καθώς τα μικρά παιδιά παίζουν με τους βόλους στην αυλή και -δίχως να το πολυκαταλάβουν- ανδρώνονται! Καθώς τον διαβάζω μού θυμίζει, εξάλλου, το επίμονο σκάψιμο άλλων παιδιών στον άμμο [σημ. Άμμος, στη Ζάκυνθο, είναι γένους αρσενικού], που ενώ έρχεται το κύμα και πλημμυρίζει την προσπάθεια, δεν υποστέλλουν την διάθεσή τους, αλλά ξεκινούν απ’ την αρχή, αποδεικνύοντας ότι σκοπός δεν είναι η αίσια ολοκλήρωση ενός ονείρου, αλλά η βίωση αυτής καθεαυτής της προσπάθειας. Είναι αυτό, που λέει και ο Καβάφης περί Ταξιδείου και Ιθάκης!

Πέμπτον, δεν έχω παρά να Σας προτείνω τρία από τα ποιήματα του βιβλίου, προς μετάληψιν:

ΤΟΠΟΣ ΙΕΡΟΣ

Στον ποιητή επίσκοπο Στυλιανό Χ.

Μοναχικός ο δρόμος σου, ποιητή μου. Έξω

απ’ τα πουλιά και τ’ άνθη δύσκολα θα συναντήσεις

πρόθυμο αναγνώστη να σε περιμένει – εσένα

ή το μονάκριβό σου λόγο, το λόγο σου.

Άλλοι τρελλαίνονται μπρος στο κενό τους, η έγνοια τους

μόνη να το γεμίσουν στίχους ή βιβλία,

γραμμένα δίχως αίμα, χωρίς πόνο. Μα εσύ,

μπήγεις την πέννα στην καρδιά σου, ν’ αναβλύσει

σαν προσευχή ο λόγος  και σαν άνθος παραδείσου…

Κι αν ήξεραν τη μυστική σου γλώσσα, εκεί στη θύρα

του φτωχικού σου ενδιαιτήματος θα διάβαζαν:

«βγάλτε σανδάλια, ξεγυμνώστε πόδια. Ο τόπος

ετούτος της ποιήσεως είναι ιερός. Μην προχωρείτε!»

ΑΛΛΕΣ ΡΙΖΕΣ

Υπομονετικά κ’ επίμονα σπάζω την πέτρα,

και ύστερα το χώμα σκάβω, μήπως

και βρω τη ρίζα μου που αναζητούσα

κάτω απ’ το νερό το ανθισμένο.

Κ’ ένας αετός από ψηλά μού ψιθυρίζει:

σκάψε βαθιά στο φως σου, άμυαλε,

κ’ εκεί θα βρεις τον Άγγελο που ορίζει

όλες τις ρίζες που κρυφά σε δένουν,

και όταν έρθ’ η ώρα σου σε λύνουν.

ΑΜΜΟΣ ΕΡΗΜΟΥ

Μαύρο καθώς μυρτιά, λευκό

όπως η λεύκα. Μην παιδεύεσαι

να συλλαβίζεις μέρα – νύχτα το αλφαβητάριο

με τους απίθανους συνδυασμούς. Μη ρίχνεσαι

μέσα στη λίμνη που ανθίζουνε τα νούφαρα.

Όπου και να ΄ναι, μόνος πάντα∙ όπου να ξανοίγεσαι,

η ερημιά παραμονεύει. Μόνος ένας καθρέφτης

σού λείπει: το δικό σου πρόσωπο ν’ αναγνωρίσεις!

Τ’ άλλα είναι όλα κίτρινη άμμος ερήμου…