© ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση και αναπαραγωγή οποιωνδήποτε στοιχείων ή σημείων του e-περιοδικού μας, χωρίς γραπτή άδεια του υπεύθυνου π. Παναγιώτη Καποδίστρια (pakapodistrias@gmail.com), καθώς αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία, προστατευόμενη από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

ΘΕΜΑΤΙΚΑ ΕΝΘΕΤΑ. Ό,τι νεότερο εδώ!

Τρίτη 21 Μαΐου 2013

Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης στην "Ιστορία Εικονογραφημένη" (τεύχ. 539, Μαΐου 2013)

Για το νέο ανά χείρας τεύχος μάς ενημερώνει μες από το ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ο συνεργάτης μας και διευθυντής του περιοδικού ΔΙΟΝΥΣΗΣ Ν. ΜΟΥΣΜΟΥΤΗΣ

Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς, όπως παραδίδει ο Σφραντζής, δόθηκε διαταγή για τριήμερη λεηλασία της πόλης. Άλλες πηγές αναφέρουν πως ουσιαστικά η λεηλασία έπαυσε μετά την πρώτη ημέρα. O ιστορικός Δούκας αναφέρει πως ο σουλτάνος επιφύλαξε για τον εαυτό του τα οικοδομήματα και τα τείχη της πόλης, αφήνοντας τα υπόλοιπα αγαθά, τους αιχμαλώτους και τα λάφυρα στη διάθεση των στρατευμάτων. Ο άμαχος πληθυσμός της Κωνσταντινούπολης θανατωνόταν χωρίς διάκριση. Οι εκκλησίες, με πρώτη την Αγία Σοφία, καθώς και τα μοναστήρια με όλο τους τον πλούτο λεηλατήθηκαν και βεβηλώθηκαν, όπως λεηλατήθηκαν και οι ιδιωτικές περιουσίες. Κατά τη διάρκεια αυτών των ημερών χάθηκαν αναρίθμητοι πολιτιστικοί θησαυροί. Πολύτιμα βιβλία κάηκαν, κομματιάστηκαν ή πουλήθηκαν σε εξευτελιστικές τιμές. Ο ιστορικός Κριτόβουλος, που ανήκε στο οθωμανικό στρατόπεδο, αναφέρει ότι δεν επιδείχθηκε στοιχειώδης οίκτος κατά τις λεηλασίες και η πόλη ερημώθηκε ολοσχερώς.
Η Ορθόδοξη Βυζαντινή Αυτοκρατορία έπαψε πια να υφίσταται και στη θέση της ιδρύθηκε και αναπτύχθηκε η Μωαμεθανική Οθωμανική Αυτοκρατορία, της οποίας η πρωτεύουσα μεταφέρθηκε από την Αδριανούπολη στην Κωνσταντινούπολη, που ονομάστηκε από τους Τούρκους Ισταμπούλ (από τη φράση «Εις την πόλιν») και παρέμεινε έδρα του κράτους ώς την οριστική κατάλυσή του το 1922.
Το 1456 ο Μωάμεθ Β΄ απέσπασε από τους Φράγκους την Αθήνα και λίγο αργότερα υπέταξε όλες τις ελληνικές περιοχές, όπως και την Πελοπόννησο. Ο Παρθενώνας, που τότε ήταν εκκλησία της Θεοτόκου, μετατράπηκε με διαταγή του ίδιου σε τζαμί. Το 1461, στην εξουσία των Οθωμανών περιήλθε η Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας, καθώς και τα τελευταία υπολείμματα του Δεσποτάτου της Ηπείρου.
Με την άλωσή της η ήδη φτωχή και αραιοκατοικημένη Κωνσταντινούπολη χάνει τους Βυζαντινούς κατοίκους της και εποικίζεται σταδιακά με βάση τη σταθερή απόφαση του σουλτάνου να την κάνει πρωτεύουσα του κράτους. Κατά τις πρώτες δεκαετίες μετά την άλωση η Κωνσταντινούπολη, χωρίς να είναι πια βυζαντινή πόλη, δεν έχει γίνει ακόμα ούτε ισλαμική· η ανάγκη να αναζωογονηθεί με ταχείς ρυθμούς επιβάλλει την εγκατάσταση πολλών και με διαφορετική προέλευση εποίκων, έτσι ώστε να έχει τα χαρακτηριστικά μιας κοσμοπολίτικης πόλης. Ο Μωάμεθ Β΄ θα επέμβει στον δημόσιο χώρο και θα τον ανασηματοδοτήσει, επιλέγοντας τους τόπους εκείνους της βυζαντινής πρωτεύουσας που μπορούν να προσδώσουν κύρος στην εξουσία του και επιβεβαιώνοντας τη συνέχεια της Αυτοκρατορίας που ο ίδιος διεκδικεί.
Ο πληθυσμός της Κωνσταντινούπολης αλλάζει χαρακτήρα. Σε μεγάλο βαθμό οι Βυζαντινοί κάτοικοί της ή σκοτώνονται ή πωλούνται δούλοι. Από τους ισχυρούς Βυζαντινούς κατοίκους, των οποίων ο επιδεικτικός πλούτος τις παραμονές της άλωσης βάθαινε τις υπαρκτές ούτως ή άλλως κοινωνικές ανισότητες, όσοι δεν πρόλαβαν να φύγουν οι πιο πολλοί εξανδραποδίστηκαν. Στην Κωνσταντινούπολη έμειναν ή επανήλθαν λίγο αργότερα μεμονωμένοι εκπρόσωποι της βυζαντινής ελίτ και ορισμένοι εκκλησιαστικοί άνδρες, που στελέχωσαν με επικεφαλής τον Σχολάριο το Πατριαρχείο, όταν άρχισε και πάλι να υφίσταται ως θεσμός. Η επανασύσταση του Πατριαρχείου και κυρίως οι προσπάθειες στις οποίες θα επιδοθούν οι εκπρόσωποί του να προσαρμοστούν στις διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες θα χαρακτηρίσουν από μια άλλη σκοπιά τον 15ο αιώνα, δίνοντας την προοπτική μιας συνέχειας στο βυζαντινό, κοντινό ακόμη, παρελθόν.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Οι πιο αναγνώστες μας Αναγνώστες

Related Posts with Thumbnails