© ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση και αναπαραγωγή οποιωνδήποτε στοιχείων ή σημείων του e-περιοδικού μας, χωρίς γραπτή άδεια του υπεύθυνου π. Παναγιώτη Καποδίστρια (pakapodistrias@gmail.com), καθώς αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία, προστατευόμενη από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

ΘΕΜΑΤΙΚΑ ΕΝΘΕΤΑ. Ό,τι νεότερο εδώ!

Δευτέρα 9 Σεπτεμβρίου 2013

Για τον τάφο του Σπήλιου Πασαγιάννη (1874-1909) στην Τριμάρτυρη του Ακρωτηριού Ζακύνθου


Εξερευνά και παρουσιάζει η ΜΑΡΙΑ ΣΙΔΗΡΟΚΑΣΤΡΙΤΗ-ΚΟΝΤΟΝΗ






Προχθές έψαχνα να βρω ένα βιβλίο και όλως τυχαίως βρέθηκα μπροστά στον τίτλο: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΑ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΑ ΠΑΡΑΛΕΙΠΟΜΕΝΑ του Νίκου Γρυπάρη (1977) και, ξεφυλλίζοντάς το για να δω σε τι αφορούσε, έπεσε το μάτι μου στη σελίδα 143, όπου αναφέρεται ότι στους (στις) τρεις μάρτυρες, (στη γειτονιά μου δηλαδή, εδώ στο Ακρωτήρι της Ζακύνθου) είχε ταφεί ο λογοτέχνης Σπήλιος Πασαγιάννης (1874-1909), ο οποίος -σημειωτέον-  παρόλο που πέθανε νέος έχει αφήσει έργο!
Συγκινήθηκα από το τετράστιχο, που του είχε αφιερώσει ο Λεωνίδας Χ. Ζώης:

Σε μια εκκλησούλα ερημική, σε κυπαρίσια  κάτου
εθάψανε τον ποιητή στη μαύρη κατοικιά του.
.................................................................

Πήρα τη φωτογραφική μηχανή μου και σας στέλνω τι βρήκα στον τάφο του!... Μου έκανε εντύπωση πως υπάρχει και αυτό ακόμη! Πάντως οι γείτονες ξέρουν όντως ότι στην Τριμάρτυρη είναι θαμμένος ένας μεγάλος ποιητής!

Μακάρι να μπορούσε να γίνει κάτι εκτενέστερο γι’ αυτόν από φιλολογικής απόψεως, αλλά και για τον τάφο του, ο οποίος -όπως διαπίστωσα και μάλλον βλέπετε κι εσείς- πιέζεται ασφυκτικά από τους γειτονικούς, ούτως ώστε να υπενθυμίσουμε τόσο την ύπαρξή του ανάμεσά μας, όσο και τον σεβασμό της σύγχρονης Ζακύνθου στη μνήμη του!

Να είσθε όλοι καλά
Μαρία

Who is Who Σπήλιος Πασαγιάννης

Σύμφωνα με στοιχεία, που αντλούμε από το Ε.ΚΕ.ΒΙ., ο Σπήλιος Πασαγιάννης γεννήθηκε στην Καστανιά της Λακωνικής Μάνης, γιος του ειρηνοδίκη Γιώργη Πασαγιάννη και της γυναίκας του Αναστασούλας και αδερφός του λογοτέχνη Κώστα Πασαγιάννη. Είχε επίσης δύο μικρότερα αδέρφια τον Άγη και τη Φαλίτσα. Λόγω των συνεχών μεταθέσεων του πατέρα του, ο Σπήλιος και ο Κώστας παρακολούθησαν τα εγκύκλια μαθήματα σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας, τα οποία ολοκλήρωσαν στο Γύθειο (1892).
Το 1894 γράφτηκε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, διέκοψε όμως τις σπουδές του και την παράλληλη συνεργασία του με λογοτεχνικά περιοδικά και εφημερίδες της πρωτεύουσας για οικονομικούς λόγους και επέστρεψε στη γενέτειρά του, όπου παρέμεινε ως το 1899. Κατά τη διάρκεια της εκεί παραμονής του περιπλανήθηκε στα χωριά της Μάνης, διατήρησε επαφή με την πρωτεύουσα μέσω του αδερφού του που σπούδαζε Νομική στην Αθήνα, ενώ ασχολήθηκε επίσης με λογοτεχνικές μεταφράσεις και ολοκλήρωσε τη μοναδική ποιητική του συλλογή Αντίλαλοι που δημοσίευσε μετά την επιστροφή του στην Αθήνα, στο περιοδικό Τέχνη, όταν επέστρεψε στην Αθήνα μετά από προτροπή του Κώστα Χατζόπουλου. Οι Αντίλαλοι, γραμμένοι στη δημοτική γλώσσα και με έντονες επιρροές από την ποίηση του Σολωμού τον έκαναν γνωστό στους λογοτεχνικούς κύκλους της πρωτεύουσας.
Φοίτησε στη νεοσύστατη τότε δραματική σχολή του Βασιλικού Θεάτρου μαζί με τον Σωτήρη Σκίπη και τον Άγγελο Σικελιανό (στο ποιητικό έργο των οποίων άσκησε επίδραση) και συνεργάστηκε με τον Κωνσταντίνο Χρηστομάνο, ως ηθοποιός της Νέας Σκηνής.
Το 1905 παντρεύτηκε την αδερφή του Σικελιανού Ελένη, η οποία όμως τον εγκατέλειψε τον ίδιο χρόνο. Ο Πασαγιάννης την αναζήτησε στο Παρίσι χωρίς αποτέλεσμα. Έφυγε για το Βερολίνο, όπου επισκέφτηκε τον Κώστα Χατζόπουλο και στη συνέχεια για τη Νέα Υόρκη, όπου ήλπιζε πως θα πλουτίσει. Η απογοήτευση από τις άκαρπες προσπάθειες και ο κλονισμός της υγείας του (προσβλήθηκε από φυματίωση) τον ανάγκασαν να επιστρέψει στην Ελλάδα και το 1907 εγκαταστάθηκε στην Κέρκυρα, όπου έγραψε τα διηγήματα Οι Αγγελόκρουστοι, Ο Πέτρακας, Η καλόκαρδη και Η Ταϋγέτα και συνέχισε τη δημοσίευση κειμένων του στον ημερήσιο και περιοδικό Τύπο.
Για λόγους υγείας έφυγε για την Αθήνα και στη συνέχεια για τη Ζάκυνθο, όπου πέθανε το 1909. Το σύνολο του λογοτεχνικού και κριτικού έργου του Σπήλιου Πασαγιάννη εκτός από τους Αντίλαλους βρίσκεται δημοσιευμένο σε εφημερίδες και περιοδικά όπως τα: Αι Μούσαι, Παρνασσός, Ίρις των Αθηνών, Αττιική Ίρις, Ζωή, Ο Νουμάς και άλλα.
Ο Σπήλιος Πασαγιάννης ανήκει στους λογοτέχνες που πρωτοεμφανίστηκαν στην εκπνοή του προηγούμενου αιώνα. Βασικά χαρακτηριστικά της ποίησής του είναι η δημοτικιστική έκφραση με μια παράλληλα ιδιαίτερη φροντίδα του λόγου του που αγγίζει τα όρια του αισθητισμού. Παράλληλα το πεζογραφικό του έργο ακολούθησε τα χνάρια της θεωρίας του Νικόλαου Πολίτη για την ηθογραφία, σε κάποια διηγήματά του ωστόσο ανιχνεύονται στοιχεία που παραπέμπουν στο καλλιτεχνικό ρεύμα του συμβολισμού. 

8 σχόλια:

Μαρία Σ είπε...

Καλό βγήκε! Αλήθεια πόσα σημάδια ιστορίας υπάρχουν δίπλα μας και τα αγνοούμε!
Τελικά το νησάκι μας είναιπολύ φιλόξενο στους ποιητές και όχι μόνον.

p.lykogiannis είπε...

Μπράβο Μαρία, ακούραστη όπως πάντα!

Δύ-στιχος είπε...


Κάτι θα μείνει, σίγουρα,
μ' αυτό το "λέγε-λέγε",
κοινότοπα πάλι θα πω,
"ευχαριστώ" και "εύγε"!

Δύ-στιχος

Χαρά Θεοδωρίτση είπε...

Ομολογώ οτι τον αγνοούσα.
ΣΥγχαρητήρια για την προβολή του θέματος και θα το μελετήσω επισταμένως.

Μαρία Σ είπε...

@p.lykogiannis
Ευχαριστούμε που μας παρακολουθείτε, Το τι υπάρχει σε κάθε μέτρο αυτής της γης είναι αδιανόητο, ξέρω ότι και εσύ σκύβεις με στοργή αναζητώντας τα σημάδια του παρελθόντος, πρέπει να μάθουμε όμως τα σημερινά παιδιά να κάνουν το ίδιο!

Μαρία Σ είπε...

@Δυ-στιχος πολύ ευχαριστούμε για τα τετρλαστιχά σου!
Είμαι σίγουρη ότι τις αναρτήσεις του Ίσκιου τις διαβάζεις μαζί με τα παιδάκια σου!

Μαρία Σ είπε...

@Χαρά,Πότε θα συναντηθούμε επιτέλους?
Όλο λέμε λέμε και δεν το κάνουμε, εγώ φταίω.Αν θες να διαβάσεις για τους Πασαγιάννηδες να σου δώσω το βιβλίο του Γρυπάρη.Θα βρεις πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες!

Athenodoros Varzeliotis είπε...

Ο «Πέτρακας» θα έπρεπε να είναι για τη νεοελληνική πεζογραφία ό,τι «ο γέρος και η θάλασσα» του Χεμινγουέη για την αμερικανική. Παρόλα αυτά δεν κυκλοφορεί σε καμιά έκδοση αυή τη στιγμή! Σημαντική επίσης είναι η επιρροή της γλωσσοπλαστικής ποίησής του στον Σικελιανό και, μέσω Σικελιανού, στην «Οδύσσεια» του Καζαντζάκη. Συγχαρητήρια για την ανάρτηση, ο Πασαγιάννης περιμένει ακόμα τη δικαίωσή του.

Οι πιο αναγνώστες μας Αναγνώστες

Related Posts with Thumbnails