Μουσείο Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων (8-18 Αυγούστου 2014)
Κείμενο: ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΔΕΜΕΤΗ, Αρχαιολόγος
50 φωτογραφίες: ΙΩΑΝΝΗΣ-ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ
Με δεκαεπτά έργα, αντιπροσωπευτικά από όλη την εικαστική διαδρομή τής ΜΑΡΙΑΣ ΡΟΥΣΕΑ, η έκθεση που φιλοξενείται στην Αίθουσα Σολωμού του Μουσείου Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων, έχει τον τίτλο «Αποχαιρετισμός».
Η ζωγράφος αποχαιρετά την εικαστική διαδρομή της, ενώ συγχρόνως μάς θέτει αμείλικτα το ερώτημα: Ποια είναι η πορεία και το όραμά μας για τη Ζάκυνθο;
Σ’ αυτό το ερώτημα μάς προκαλεί ν’ απαντήσουμε θυμίζοντάς μας τα στοιχεία εκείνα που συνθέτουν την ιδιαίτερη ζακυνθινή φύση και ψυχή.
Οι πολιτιστικές απαρχές καταδεικνύονται με το έργο «Συνεικών», διττή αναφορά στις βενετσιάνικες ρίζες και τις σπουδές της στην Ιταλία.
Γιατί η Ζάκυνθος, όπως και κάθε τόπος, δεν είναι μόνο χώμα, είναι και ένα ιδιαίτερο πνεύμα, που ενδυναμώνει κάθε δράση και κάθε έκφραση και εμπνέει την καλλιτεχνική φύση. Στο έργο της «Τόποι και Πνεύματα», υπογραμμίζει αυτή ακριβώς την πνευματική βαρύτητα που εμπεριέχεται σε κάθε τόπο και πολύ περισσότερο στην ιδιαίτερη πατρίδα της, στο «Φιόρο του Λεβάντε».
Ο «Εωσφόρος», όμως παραμονεύει παντού. Άλλοτε παίρνει τη μορφή της βιβλικής καταστροφής, που έρχεται μέσα από την τρομερή σεισμοπυρκαγιά του Αυγούστου του 1953, χρονολογία σταθμό και για την ίδια την καλλιτέχνη, αφού χωρίζει την προσωπική της διαδρομή σε προ και μετά το σεισμό (σπουδές, τόπο διαμονής, έργα που κάηκαν κι έμεινε μόνο η κασετίνα με τα χρώματα από το πατρικό σπίτι), και άλλοτε παίρνει τη μορφή τής άναρχης τουριστικής ανάπτυξης, όπως τη βιώνουμε σήμερα.
Ωστόσο κάπου υπάρχει ένας «Άγγελος Φύλακας» και είναι αυτός που το 1953 έκανε το σεισμό – σωσμό κι έφερε τη «Γένεση» στην καινούργια πολιτεία.
Δεν μπορεί όμως να μη μας δείξει η ζωγράφος πώς ήταν «Η Ζάκυνθος μετά το σεισμό», δηλαδή ένα απέραντο χωράφι, για να μας παραδειγματίσει γι’ αυτό που μπορεί να συμβεί από τη μια στιγμή στην άλλη και που βασανίζει κάθε καλλιτεχνική φύση.
Τη λύση για την ίδια τη δίνει η Ζωγραφική. Γι’ αυτό στο έργο «Ενόραση», ζωγραφισμένο λόγω έλλειψης καμβάδων στην πίσω όψη του προηγούμενου έργου, φιλοτεχνεί την αυτοπροσωπογραφία της κρατώντας ένα πινέλο: το δικό της μαγικό ραβδί που μετασχηματίζει κάθε βίωμα, κάθε εμπειρία σε έργο τέχνης.
Έτσι η καινούργια πολιτεία, όπως ξεπηδάει μέσα από τα ερείπια στο έργο «Οδός Φιλικών», σηματοδοτεί τη συνέχεια της ζωής και της δημιουργίας.
«Η δόξα μονάχη», περπατά στους δρόμους της μετασεισμικής πόλης κι εντοπίζει κάθε αναζωογονητικό στοιχείο του νησιού. Πρωταγωνιστικό ρόλο στις αναζητήσεις της ζωγράφου παίζουν ο «ποιητής Ούγος Φώσκολος», ο «Διον. Σολωμός» και «ο Κάλβος της», με την έννοια ότι η άγνωστη σ' εμάς μορφή του, την προκαλεί να δώσει την δική της εκδοχή στα τόσα φανταστικά πορτραίτα, που έχουν κατά καιρούς φιλοτεχνηθεί.
Κάθε τι που βλέπει γύρω της έχει ένα συμβολικό νόημα. Γι’ αυτό ακόμα και τα δύο καράβια αραγμένα στο λιμάνι γίνονται ο Κάστωρ και ο Πολυδεύκης, οι «Διόσκουροι», που με χαρακτηριστικά τους την εντιμότητα, την τόλμη, την ευγένεια και την αρετή, μπορούν να σηκώσουν το βάρος της πολιτιστικής αναγέννησης του νησιού. Ο Σολωμός, ο Κάλβος και ο Φώσκολος, τα Ιερά Πνεύματα που ενδυναμώνουν τις ρίζες μας και μπολιάζουν με ιδέες το καμένο τοπίο και το βάναυσα βιασμένο σήμερα, που μας καταδυναστεύει και μας ταλαιπωρεί, μπορούν μαζί με τις αξίες αυτές να δώσουν το έναυσμα για να αποδράσουμε από το ζοφερό παρόν, του οποίου σύμβολο είναι η «Αγία Μαύρα», που η ζωγράφος τη ζωγράφισε με οργή μετά την καταστροφή της το 2005.
Ο συμβολικός τίτλος της έκθεσης «Αποχαιρετισμός», που αφήνει αναγκαστικά περιθώριο για διάφορες ερμηνείες, στοχεύει περισσότερο να καταδείξει, όσο είναι καιρός, τις αξίες που η Μαρία Ρουσέα εντόπισε στην καλλιτεχνική διαδρομή της.
Επειδή μάλιστα τα έργα που εκτίθενται στην Αίθουσα Σολωμού προέρχονται από διαφορετικές εικαστικές περιόδους και είναι φιλοτεχνημένα με διαφορετικές τεχνικές (σέπια, σινική, λάδι, ακρυλικό), δηλώνουν τον πειραματισμό της ζωγράφου, που δεν εφησυχάζει, αλλά συνεχίζει να δοκιμάζει και να προσπαθεί να βρει νέα εκφραστικά μέσα, για να διατυπώσει τις ανησυχίες της.
Είναι οι δικές της αξίες, που φώτισαν και φωτίζουν τη ζωή της, είναι η δική της πρόταση.
Οι επισκέπτες της έκθεσης θα προβληματιστούν για να καταθέσουν και τη δική τους, απαντώντας στο αρχικό μας ερώτημα για το «ποιο είναι το όραμά μας για τη Ζάκυνθο;»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου