La navicella Greca ή απρόσμενα Σολωμικά

Σχολιάζει ο Αντώνης Ν. Παπαβασιλείου

«Του Καιρού η χλαλοή» τον κυνηγάει. Κατά πόδας.

Από την «αποσπασματικότητα του έργου του» και το «εκδοτικό πρόβλημα», φθάσαμε τώρα αλλού. Σ’ άλλα μπάλαλα.

Συνηθισμένα τα βουνά στα χιόνια.

Η οδύνη, ο χλευασμός κεντρίσαν πάλιν και πολλάκις τη ζωή του: απόδειξη το έργο του, δες πώς αστράφτει. Αναστάσιμη εικόνα.

Εθνικός ποιητής; Ναι, χωρίς αυτόν, το μικρό Ελληνικό Καραβάκι χάνει το σκαρί του, ψηλώνει ο νους του προτού συναντήσει τον Βύθιον δράκοντα. Ο Σολωμός διηγείται με τον τρόπο του, τον ανεπανάληπτο, τον ασκούριαστο, αφήγηση που βάζει νεύρα και αίμα και ψυχή στη navicella. Και πλέει και πορευόμαστε και ζούμε.

Γιατί δεν τον διαβάζουμε; Τα λέγει όλα:

« Εἶναι δύο φλόγες, διδάσκαλε, μία στο νοῦ, ἄλλη στὴν καρδία, ἀναμμένες ἀπὸ τὴ φύσι εἰς κάποιους ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι εἰς διάφορες ἐποχὲς διαφορετικὰ μέσα μεταχειρίζονται γιὰ ν᾿ ἀπολαύσουν τὰ ἴδια ἀποτελέσματα· καὶ ἀπὸ τὴ γῆ πετιοῦνται στον οὐρανό, καὶ ἀπὸ τὸν οὐρανὸ πετιοῦνται στον Ἅδη, καὶ ζωγραφίζουν εἰκόνες καὶ πάθη, παρόμοια μ᾿ ἐκεῖνα, ὁποῦ εἶναι σπαρμένα ἀπὸ τὴ φύσι στον κόσμο· καὶ ἀγαποῦν καὶ σέβονται, καὶ λατρεύουν τὴν τέχνη τους, ὡσὰν τὸ πλέον ἀκριβὸ πρᾶγμα τῆς ζωῆς, καὶ ὁμοιώνονται μὲ τὰ συμβεβηκότα, ῾ποὺ περιγράφουν, καὶ κάνουν τοὺς ἄλλους καὶ γελοῦν, καὶ κλαίουν, καὶ ἐλπίζουν, καὶ φοβοῦνται, καὶ δειλιάζουν, καὶ ἀνατριχιάζουν, καὶ δὲν ἀφίνουν ἀναίσθητες παρὰ τὲς πέτρες καὶ σε».