Μας πληροφορεί σχετικά, μες από το ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ, ο ΔΙΟΝΥΣΗΣ Ν. ΜΟΥΣΜΟΥΤΗΣ
Ο Αριστοτέλης (384-322 π.Χ.) συνεισέφερε τα μέγιστα σχεδόν σε κάθε πλευρά του γνωστικού πεδίου, από τη λογική και τη βιολογία ως την ηθική και την αισθητική. Αν και κατά τους κλασικούς χρόνους επισκιάστηκε από τον δάσκαλό του Πλάτωνα, από την ύστερη αρχαιότητα και ακόμη καθ’ όλη τη διάρκεια του Διαφωτισμού τα γραπτά του άσκησαν τεράστια επιρροή. Στην αραβική φιλοσοφία ήταν γνωστός απλώς ως «ο πρώτος δάσκαλος», ενώ στη Δύση ως «ο φιλόσοφος».
Στη φιλοσοφία ο Αριστοτέλης επιχείρησε τον επιτυχή συνδυασμό της πλατωνικής ηθικής και πολιτικής φιλοσοφίας με τη φυσική φιλοσοφία των προσωκρατικών και εγκαινίασε τον κλάδο της λογικής. Στις επιστήμες έθεσε τις βάσεις για τη φυσική, τη χημεία και τη μετεωρολογία και ανέδειξε τη σημασία και την κεντρική θέση της βιολογίας. Συστηματοποίησε την πρακτική της ρητορικής, θεμελίωσε τη θεωρία της λογοτεχνίας (την «ποιητική») και θα ξεκινήσει ένα πρόγραμμα συστηματικής καταγραφής των πολιτευμάτων και των θεσμών των ελληνικών πόλεων. Εν ολίγοις, το έργο του Σταγειρίτη αντιπροσωπεύει την εγκυκλοπαίδεια των γνώσεων του 4ου αιώνα π.X.
Ο Αριστοτέλης συνιστά το θεμέλιο όλης της μεταγενέστερης φιλοσοφίας. Έως τον 17ο αιώνα η ιστορία της φιλοσοφίας ταυτίζεται ουσιαστικά με τη διάδοση, την ερμηνεία και την κριτική του αριστοτελισμού. Η εμβέλεια και η συστηματικότητά της κατέστησαν την αριστοτέλεια σκέψη πρότυπο για τη φιλοσοφία της ύστερης ελληνικής αρχαιότητας, του Βυζαντίου, των Αράβων, και του δυτικού Μεσαίωνα.
Ο μεγάλος φιλόσοφος εγκαινίασε τον σύγχρονο τρόπο γραφής της φιλοσοφίας και εμπλούτισε όσο κανείς άλλος το λεξιλόγιό της. Οι πραγματείες του, όσον αφορά την οργάνωση και τη λογική τους, μας παραπέμπουν σε σύγχρονα επιστημονικά συγγράμματα. Στην πλειονότητά τους άλλωστε οι σύγχρονοι φιλοσοφικοί, λογικοί και επιστημονικοί όροι έλκουν την καταγωγή τους από τον Αριστοτέλη: ύλη, δύναμη, αρχή, τέλος, ουσία, κατηγορία, υποκείμενο, θεωρία, πράξη, επαγωγή, συλλογισμός, ορισμός, γένος, είδος, φυσική, ποιητική, εντελέχεια, μεσότητα είναι μερικοί από τους όρους που έπλασε ή μεταποίησε ο Αριστοτέλης για να αποκτήσει η επιστημονική γνώση το όργανό της.
Ολόκληρα τμήματα της φιλοσοφίας του Αριστοτέλη έχουν ισχύ ακόμη και σήμερα. Η τυπική λογική είναι πλήρως αριστοτελική, η φιλοσοφία της επιστήμης και του δικαίου στηρίζονται στις δικές του βασικές διακρίσεις, ενώ η ηθική του έχει αναβιώσει στην εποχή μας και συγκεντρώνει σημαντικούς υποστηρικτές. Τον Σεπτέμβριο του 1821 ο Αδαμάντιος Κοραής εξέδωσε στο Παρίσι τα Πολιτικά του Αριστοτέλη και το επόμενο έτος τα Ηθικά Νικομάχεια. Η κίνηση του Κοραή έχει, ωστόσο, συμβολικό χαρακτήρα. Ο μεγάλος διαφωτιστής δεν αυταπατάται θεωρώντας ότι τα πρωτότυπα κείμενα του Αριστοτέλη θα διαβαστούν από τους εξεγερμένους, ούτε είναι από εκείνους που πιστεύουν ότι η εξοικείωση με το ένδοξο παρελθόν αρκεί για την παλιγγενεσία των Ελλήνων.
Έπειτα από σχεδόν 200 χρόνια, ως φαίνεται, το μήνυμα του Κοραή δεν είχε καμία απήχηση. Το 2016 έχει ανακηρυχθεί ως Έτος Αριστοτέλη, ο Μακεδόνας φιλόσοφος ωστόσο παραμένει, τηρουμένων των αναλογιών, εξίσου άγνωστος στους Νεοέλληνες όσο ήταν τον καιρό του Κοραή. Είναι, μάλιστα, αξιοπερίεργο γιατί ο Αριστοτέλης παραμένει άγνωστος σε ένα κράτος που από τα πρώτα του βήματα στηρίχθηκε ιδεολογικά στην αρχαιολατρία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου