 |
| Το πανάρι ύψους 1,84 μ |
 |
| Το κατάρι |
 |
| Το αλώνι που περιβάλλει το κατάρι |
 |
| Το μονολίθαρο με τον σύρτη |
 |
| Λεπτομέρεια στήριξης |
 |
| Το ξύλο του μαγκανιού και διάφορα εργαλεία |
Σε παλαιότερη επίσκεψη, στο Άνω Γερακαρίο Ζακύνθου, ξεναγήθηκα σε ένα παραδοσιακό ελαιοτριβείο, ίσως το τελευταίο που έχει απομείνει σήμερα, από τις εκατοντάδες που λειτουργούσαν τις αρχές του 20ού αιώνα στην Ζάκυνθο.
Το κτίριο του Ελαιοτριβείου είναι ορθογωνικής κάτοψης εξωτερικών διαστάσεων14 μ χ 8 μ, λιθόδμητο με ξύλινη δίκλινη κεραμοσκεπή στέγη.
Εντός του Ελαιοτριβείου υπάρχει στη θέση του το λεγόμενο μονολίθαρο με την βοήθεια του οποίου γινόταν η έκθλιψη του ελαιοκάρπου που μεταβαλλόταν σε ένα παχύρρευστο πολτό το ζυμάρι.
Το μονολίθαρο αποτελείται από δύο λίθινους κυλίνδρους, τα λιθάρια, ο ένας από αυτούς ο μικρότερος, το κατάρι είναι τοποθετημένος με κατακόρυφο τον άξονά του πάνω σε μια κτιστή λίθινη βάση και γύρω του στο ίδιο ύψος με την επιφάνειά του σχηματίζεται το αλώνι με τραπεζοειδείς πλάκες.
Στο κέντρο του κυλίνδρου υπάρχει η υποδοχή με τον μεταλλικό άξονα που υποδέχεται ξύλινο κατακόρυφο άξονα το πάνω άκρο του οποίου στηρίζεται κατάλληλα στα ζευκτά της στέγης.
Πάνω στο κατάρι είναι τοποθετημένος ο άλλος κύλινδρος, το πανάρι ύψους 1.84 μ, με οριζόντιο τον άξονα του και ο οποίος περιστρεφόταν με την βοήθεια αλόγου που ήταν δεμένο στην άκρη ενός οριζόντιου ξύλου (σύρτης), κατάλληλα επεξεργασμένου, ούτως ώστε να επιτρέπει την παραμονή ενός ανθρώπου δίπλα στο αλώνι, που έπρεπε να σπρώχνει τις ελιές με το λισγάρι στα λιθάρια.
Υπάρχει επίσης, το μαγκάνι, δηλαδή η ξύλινη μηχανή συμπίεσης του ελαιοπολτού, από την οποία έβγαινε το λάδι και η οποία επίσης λειτουργούσε με την βοήθεια του αλόγου, ο χώρος παρασκευής του ζεστού νερού και πλήθος αγροτικών εργαλείων.
Και εδώ αξίζει ένα μεγάλο ΜΠΡΑΒΟ στον ιδιοκτήτη που τα διαφύλαξε!
Βιβλιογραφία:
Διονύσιος Α. Ζήβας, Προβιομηχανικές αγροτικές εγκαταστάσεις στη Ζάκυνθο, Αθήναι 2000
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου