ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ: Η επιγραφή στον πύργο του ρολογιού του Αγίου Ελευθερίου στο προσεισμικό Zante

Εξερευνά και παρουσιάζει η ΜΑΡΙΑ ΣΙΔΗΡΟΚΑΣΤΡΙΤΗ ΚΟΝΤΟΝΗ

Πολλές φορές ανατρέχοντας, στο πόνημα του DANIEL QUINN,(1900) "ΤΩΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΩΝ ΑΙΩΝΩΝ ΕΠΙΓΡΑΦΑΙ ΖΑΚΥΝΘΙΑΚΑΙ", και διαβάζοντας τις επιγραφές που αναφέρονται, ερευνώ, εάν κάποιες από αυτές υπάρχουν μέχρι σήμερα.

Στη σελίδα 556 του επιστημονικού περιοδικού ΑΡΜΟΝΙΑ, στο οποίο είναι δημοσιευμένο το πόνημα του Quinn, ψηφιοποιημένο από το Πανεπιστήμιο Κύπρου αναφέρεται:

Υπάρχει δέ και άλλη επιγραφή ήτις άλλοτε Ήτο ένωκοδομημένη έν τώ τοίχω πύργου προορισμένου δι' ωρολογιοστάσιον. Άλλά κατεδαφισθέντος του πύργου, όστις ίστατο πλησίον του ναου τής Αναλήψεως, ο ενεπίγραφος λίθος εστρώθη εις τό δάπεδον του ναού τούτου, ένθα και νυν ευρίσκεται, μεγάλοις δέ γράμμασιν αγγέλλει ότι:

ANGLORUM IMMORTALIUM LARGITATE

CIVIUM PRAEPOSITORUM SEDULITATE

HOC AEDIFICIUM INCHOATUM ET

CONFECTUM FUIT

ANNO REDEMPTIONIS MDCCCXI

Σε παλαιότερη ανάρτησή μου έθεσα το ερώτημα, εάν κάποιος έχει συναντήσει αυτή την επιγραφή.

Μετά από χρόνο και πλέον όχι μόνο με πληροφόρησαν πως η παραπάνω επιγραφή διασώθηκε, αλλά πως φυλάσσεται στην τεκτονική στοά "ΑΣΤΗΡ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗ" (Αγγλική στοά). Είχαν δε την καλοσύνη να μου δώσουν και φωτογραφία της, η οποία δημοσιεύεται εδώ για πρώτη φορά.

Ο Ντίνος Κονόμος στο βιβλίο του Εκκλησίες και μοναστήρια στη Ζάκυνθο, στο λήμμα "Άγιος Ελευθέριος", μας πληροφορεί πως η εκκλησία βρισκόταν στο κέντρο της πόλης (συνοικία Αναλήψεως), η οικογένεια Λούντζη είχε κατασκευάσει σε αυτήν ιδιαίτερο θυσιαστήριο (Capella) και ο Ιωάννης Λούντζης (1801-1838) δώρισε εις μνήμην της συζύγου του Λιζίνας Sonjeon, Αγγλικής καταγωγής, ένα μεγάλο ρολόι, που τοποθετήθηκε σε πύργο, με έξοδα του επαρχείου Ζακύνθου.

Πράγματι στη μετάφραση από τα λατινικά στα ελληνικά που είχε την καλοσύνη να κάνει η φιλόλογος Αντωνία Χαρτά αναφέρονται τα εξής:

Αυτό το οικοδόμημα θεμελιώθηκε 

και κατασκευάστηκε από τη φιλοδωρία και τη φιλοπονία των

αείμνηστων Άγγλων αρχόντων  του στρατού (ή επάρχων) 

Κατά το έτος της απολύτρωσης  1811

Πιθανολογείται πως ο πύργος κατασκευάστηκε εις ανάμνησιν της απελευθέρωσης των Ιονίων νήσων από τους Γάλλους αυτοκρατορικούς και την έναρξη της Αγγλικής στρατιωτικής κατοχής.

Ο Πύργος του ωρολογίου όπως φαίνεται σε αποσπάσματα την σχεδίων πόλης, που παρουσιάζονται εδώ και μιας φωτογραφίας εποχής, δημοσιευμένης στο λεύκωμα Νικολάου Βαρβιάνη «Η ΖΑΚΥΝΘΟΣ», ευρίσκετο σε επαφή με την δυτική.

Η όψη του ναού του Αγίου Ελευθερίου 

Δείχνει στιβαρός, στο κάτω τμήμα του έχει στοά από την οποία πιθανά γινόταν η είσοδος στο Ναό και με νεοκλασικά στοιχεία. Και ενώ, σε μια πρώτη ματιά, θα μπορούσε να λειτουργήσει και ως κωδωνοστάσιο, ΄διατηρεί τον δημόσιο χαρακτήρα του δίπλα σε ένα έργο θρησκευτικής αρχιτεκτονικής, επισκιάζοντας το απλό κωδωνοστάσιο του Ναού του Αγίου Ελευθερίου.

Και μια και αναφέρθηκε η δωρεά του ρολογιού, ας δούμε μια ελαιογραφία σε μουσαμά του Ιωάννη Γουλιέλμου Λούντζη με την μικρή κόρη του Μαρία να παρακολουθούν την Λιζίνα και το βρέφος που αναχωρούν για το μεγάλο ταξίδι, από την συλλογή Νίκια Λούντζη που δημοσιεύτηκε στο «ημερολόγιο» Αντωνίου Μελισσηνού Κεφαλλήνος και εκδόθηκε από τους Φίλους του Μουσείου Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων.

Ελαιογραφία σε μουσαμά του Ιωάννη Γουλιέλμου Λούντζη με την μικρή κόρη του Μαρία να παρακολουθούν  την Λιζίνα και το βρέφος που αναχωρούν για το μεγάλο ταξίδι. Από την συλλογή Νίκια Λούντζη.

Απόσπασμα σχεδίου πόλης ΒΔ93 του 1892

Απόσπασμα σχεδίου πόλης στον  Άγιο Ελευθέριο προ 1953