© ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση και αναπαραγωγή οποιωνδήποτε στοιχείων ή σημείων του e-περιοδικού μας, χωρίς γραπτή άδεια του υπεύθυνου π. Παναγιώτη Καποδίστρια (pakapodistrias@gmail.com), καθώς αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία, προστατευόμενη από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

ΘΕΜΑΤΙΚΑ ΕΝΘΕΤΑ. Ό,τι νεότερο εδώ!

Κυριακή 3 Ιανουαρίου 2016

Από την Αστρολογία στην Αστρονομία. Αφιέρωμα στην 571η "Ιστορία Εικονογραφημένη"

Γράφει ο ΔΙΟΝΥΣΗΣ Ν. ΜΟΥΣΜΟΥΤΗΣ μες από το ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ

Οι απαρχές της αστρονομίας βρίσκονται στους Ίωνες προσωκρατικούς φιλοσόφους του 6ου αιώνα π.Χ. Τον 2ο αιώνα π.Χ. ο Ίππαρχος κατήρτισε τον πρώτο κατάλογο των άστρων και των αστερισμών, αποτυπώνοντας την ελληνική μυθολογία στον ουρανό και διευκολύνοντας έτσι τον προσανατολισμό σε ξηρά και θάλασσα.

Ο Ησίοδος, στο Έργα και Ημέραι, δίνει χρήσιμες αστρονομικές πληροφορίες στους αγρότες. Στην Αίγυπτο των Πτολεμαίων γίνεται συστηματική προσπάθεια να βρεθεί η μαθηματική αντιστοιχία ανάμεσα στον μακρόκοσμο (Σύμπαν) και στον μικρόκοσμο (άνθρωπος). Οι αστρικές εποχές και οι εφαρμογές της αστρονομίας αποτυπώθηκαν σε ναούς, σε ανάκτορα, στη ζωγραφική και στη γλυπτική.

Η ανάπτυξη της αστρονομίας και η μετεξέλιξή της στην αστροφυσική, με την κατανόηση των αστρικών διεργασιών και με την ανάπτυξη της διαστημικής, έκανε χειροπιαστό το όνειρο ρομαντικών συγγραφέων και αστρονόμων. Το ταξίδι προς τα άστρα είναι πλέον εφικτό. Τα διαστημικά οχήματα και οι τεχνητοί δορυφόροι, τεράστιας σημασίας τεχνολογικές κατακτήσεις, βοηθούν την ανθρώπινη σκέψη να ξεφύγει από τις γήινες καταβολές της και να ονειρευτεί αθέατους ουράνιους κόσμους τους οποίους, ασφαλώς, θα κατακτήσει στο μέλλον ο ανθρώπινος πολιτισμός.

Οι αρχαίοι Χαλδαίοι και Ασσύριοι ασκούσαν την αστρολογία πριν από περίπου 3.000 χρόνια. Ως το 450 π.Χ. οι Βαβυλώνιοι είχαν αναπτύξει τον ζωδιακό κύκλο με τα 12 ζώδια, αλλά ήταν οι Έλληνες που παρείχαν τα περισσότερα βασικά στοιχεία της σύγχρονης αστρολογίας. Όλοι οι λαοί στην αρχαιότητα θεωρούσαν τον Ήλιο, τη Σελήνη και τα άστρα θεότητες που επιδρούσαν στη ζωή και στο πεπρωμένο των ανθρώπων. Ίσως η Αίγυπτος να είναι η χώρα όπου γεννήθηκε η αστρολογία, πριν από τουλάχιστον τρεισήμισι χιλιετίες, ως αποτέλεσμα της συγχώνευσης της αιγυπτιακής και της μεσοποταμιακής μυθολογίας με την ελληνική επιστήμη. Εκεί βρέθηκε το αρχαιότερο αστρολογικό κειμήλιο και μάλλον χρησιμοποιήθηκαν τα πρώτα αυτοσχέδια τηλεσκόπια για την παρατήρηση του νυχτερινού ουρανού.

Η Δύση χρωστάει και άλλα στους πολιτισμούς της Μεσοποταμίας και της Αιγύπτου, όπως το εξηκονταδικό σύστημα για τη διαίρεση ωρών και λεπτών και την 24ωρη ημέρα. Επίσης, στη Μεσοποταμία οφείλονται πολλοί μύθοι και σύμβολα που έχει υιοθετήσει η χριστιανική παράδοση (ο Πύργος της Βαβέλ, ο Κατακλυσμός, το σύμβολο του σταυρού κ.ά.) και σε αυτή τη βάση υποστηρίζεται ότι δεν μπορεί παρά εκεί να έχει τις ρίζες της και η δυτική αστρολογία. Η εξάπλωση της αστρολογικής πρακτικής σταμάτησε με την άνοδο του χριστιανισμού, που ξεχώρισε οριστικά τον Θεό από το Σύμπαν, το οποίο θεωρεί δημιούργημα του Θεού δίνοντας έμφαση στη θεϊκή παρέμβαση και στην ελεύθερη βούληση και όχι στην παρέμβαση των άστρων στη ζωή των ανθρώπων. Κατά την Αναγέννηση η αστρολογία επανέκτησε τη δημοτικότητά της, εν μέρει λόγω του αναζωπυρωμένου ενδιαφέροντος για τις επιστήμες και την αστρονομία. Οι χριστιανοί θεολόγοι, όμως, ήταν πολέμιοι της αστρολογίας και το 1585 ο πάπας Σίξτος Ε’ την καταδίκασε.

Η αστρολογία υπάρχει ακόμη και σήμερα και έχει πολλούς οπαδούς, κυρίως λόγω άγνοιας ή ημιμάθειας. Δεν έχει καμία σχέση με την επιστήμη της Αστρονομίας, αν και στα αρχαία χρόνια ήταν οι δύο όψεις ενός νομίσματος και όχι δύο τελείως διαφορετικές οντότητες. Ωστόσο, πριν από την Αναγέννηση η Αστρονομία εξελίχθηκε σε ολοκληρωμένη επιστήμη ενώ η αστρολογία αντιμετωπίστηκε ως δεισιδαιμονία. Όλες οι απόψεις των αστρολόγων και των υποστηρικτών τους είναι και επιστημονικώς αποδεδειγμένα αβάσιμες.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Οι πιο αναγνώστες μας Αναγνώστες

Related Posts with Thumbnails