"... στην εποχή των πορτοκαλιών"

Παρουσιάσθηκαν την περασμένη Δευτέρα, 23 Νοεμβρίου, στο Ελληνικό Κέντρο του Λονδίνου, με ιδιαίτερα μεγάλη επιτυχία, οι δύο πρόσφατα εκδοθείσες ποιητικές συλλογές του Πρωτοπρεσβυτέρου Αναστασίου Δ. Σαλαπάτα (με το ψευδώνυμο Τάσος Βυζάντιος). Την εκδήλωση, που είχε οργανώσει η Εταιρεία Πελοποννησίων Μεγάλης Βρετανίας, με πρωτοβουλία της Προέδρου της κας Ντίνας Κολοκυθά, παρακολούθησαν 130 περίπου ακροατές, μεταξύ των οποίων ήταν ο νέος Γενικός Πρόξενος της Ελλάδας στο Λονδίνο κ. Μάκης Παντζόπουλος, η Πρόξενος της Ελλάδας στο Λονδίνο δις Σοφία Σταματέλλη, ο Αντιπρόεδρος του ΣΑΕ Ευρώπης κ. Νίκος Σκηνίτης, κληρικοί, εκπαιδευτικοί, δημοσιογράφοι, μέλη της Κοινότητας Αγ. Παντελεήμονος Harrow - ΒΔ Λονδίνου και πολλοί άλλοι.

Την παρουσίαση επιμελήθηκε η εκδότρια Δρ. Περσεφόνη Γιαννέλου, που ταξίδεψε ειδικά από την Αθήνα για την εκδήλωση, μαζί με την Φιλόλογο κ. Καλλιόπη Δουρέκα, η οποία απήγγειλε αρκετά ποιήματα, κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης. Παρουσιάσθηκαν, επίσης, τα πρωτότυπα ζωγραφικά έργα της ζωγράφου κ. Αθηνάς Μπετίνη-Καπράρα, τα οποία κοσμούν τα εξώφυλλα των δύο βιβλίων.

Η Δρ. Γιαννέλου ανέφερε -μεταξύ άλλων- και τα εξής:

«Αγαπητοί φίλοι,

Με ιδιαίτερη χαρά σας παρουσιάζουμε σήμερα το ποιητικό έργο ενός πνευματικού ανθρώπου, ενός ανθρώπου που έχει ενδυθεί το ιερατικό σχήμα. Ενός ανθρώπου που διακονεί με την ίδια θέρμη την ποίηση, όπως και τα πνευματικά θέματα της εκκλησίας. Ταξιδέψαμε από τον γενέθλιο τόπο για να έρθουμε στο Λονδίνο, να παραστούμε και να παρουσιάσουμε τα δύο βιβλία που εξέδωσε πρόσφατα, και τα οποία πραγματικά αποτελούν κόσμημα ευαισθησίας και μεθοδικότητας.

Ο πατήρ Αναστάσιος, ο συγγραφέας που βρίσκεται πίσω από το ψευδώνυμο Τάσος Βυζάντιος, και του οποίου τα ποιήματα έχουμε την εξαιρετική τιμή να παρουσιάζουμε, οικοδομεί το έργο του με γνήσια, πανάρχαια / αρχετυπικά ελληνικά υλικά, όπως ο νόστος, η λιτότητα και η οικουμενικότητα. Νόστος που σιγοκαίει στις φλέβες κάθε απόδημου Έλληνα, που υγραίνει τους οφθαλμούς και ριγεί τη συνείδηση. Λιτότητα που συνδυάζεται με την επίγνωση της βαθιάς μας ιστορίας,- που εκπηγάζει από το φτωχό χώμα και την άμμο της ελληνικής ακρογιαλιάς. Υλικά γήινα, που σκεπάζουν μεγάλα μυστήρια. Κατ΄ αναλογία με τον "πτωχό στίχο", τον λιτό και απέριττο που κρύβει υψηλά νοήματα, που σαρκώνει ιδέες και αισθήσεις, που ως αρώματα πλανώνται στον αέρα. Οικουμενικότητα που αγκαλιάζει με το βλέμμα σύμπασα την ανθρωπότητα...

Η ιστορικότητα, όπως παρουσιάζεται στα ποιήματα της συλλογής, εκτός από την αύρα που διαπνέει τον κήπο της ιστορίας και δροσίζει τα φλογισμένα μας πρόσωπα, είναι και φυλαχτό μνήμης: να μη λησμονήσουμε τα βήματα που προηγήθηκαν, να κρατήσουμε βαθιά μέσα μας την εικόνα του ονείρου, το πάτριο νήμα που μας μεταφέρει σε "ιστορικές εποχές, όπου η ψυχή και το συναίσθημα κυβερνούσαν το μυαλό και, ίσως, καλά να έκαναν", όπως αναφέρεται στο ποίημα "Κίνηση".

Ο λόγος του Τάσου Βυζάντιου, όπως αρθρώνεται στην πρώτη του ποιητική παρουσία, στο βιβλίο "Φαεσφόρος Αίνος", είναι στέρεος. Φαίνεται να γνωρίζει τον μόχθο και την αγωνία που απαιτείται για να υψωθεί ως το φως.

"Το ποίημα δεν τελειώνει ούτε εύκολα ούτε γρήγορα" αναφέρεται σε ένα του ποίημα ο Τ. Β. Φαίνεται να κατανοεί ότι ο λόγος δεν είναι απλά μόνον η αστραπή που έρχεται να φωτίσει ή να κατακαύσει. Δεν είναι μόνον η αυλαία που ανοίγει για να δούμε τον αθέατο χώρο. Δεν είναι τόπος του χρόνου ή τόπος του χώρου εγκιβωτισμένος σε λεκτική ακολουθία. Ο Τ. Β. φαίνεται να γνωρίζει ότι το ποίημα είναι όλα αυτά μαζί και ότι για να τεχνουργήσεις την ποίηση, απαιτούνται ικανότητες αρχιτέκτονα που οικοδομεί ένα μικρό σύμπαν.

Ο λόγος του είναι συγκροτημένος, έχει αρχή, μέση και τέλος, ενώ διαπνέεται ολοκληρωτικά από την πνευματική ευωχία του ορθόδοξου θησαυροφυλακίου. Αποφεύγει ωστόσο τον κηρυγματικό λόγο, φανερώνοντας πηγαία έμπνευση και δωρεά. Η βαθιά του ευαισθησία και ευλάβεια δονούνται από την παλλόμενη πίστη, που χαρακτηρίζει τον άνθρωπο ο οποίος αγωνίζεται να υψωθεί μέσα από την άσκηση την πνευματική, για να βρει τον μυστικό δρόμο, που οδηγεί στην αλήθεια.

Σε μια εποχή ελάσσονος γλωσσικής αυτοπεποίθησης και συνείδησης, που είναι προϊόν της ολοκληρωτικής κατάρρευσης των αξιών και των πατροπαράδοτων ερεισμάτων του Ελληνισμού, φωνές σαν αυτή του Τάσου Βυζάντιου έρχονται σαν το λάδι να γλυκάνουν τις πληγές και να απαλύνουν τον πόνο για τη σύγχρονη έκπτωση. Ταυτόχρονα, βάζουν το θεμέλιο λίθο για να ορθωθεί η νέα οικουμενική διάσταση,- ο νέος μύθος, μέσα από τα πιο πλούσια ομηρικά δώρα. Αυτά δεν είναι άλλα από τις λέξεις της γλώσσας μας που βαδίζουν αιώνες τώρα στα χώματά μας, αφήνοντας τα χνάρια τους έως τα πέρατα του κόσμου.

Το δεύτερο βιβλίο του Τάσου Βυζάντιου έχει τον τίτλο "Όπου γης" . Το εξώφυλλο, όπως και εκείνο του πρώτου βιβλίου κοσμεί ένας εξαιρετικός πίνακας της ζωγράφου Αθηνάς Μπετίνη - Καπράρα, ζωντανού μέλους της Ελληνικής Παροικίας στο Λονδίνο.

Στο βιβλίο αυτό ο ποιητής δείχνει εξαρχής τις προθέσεις του. Από τον τίτλο ακόμη κατανοεί ο αναγνώστης ότι ο ποιητής έχει ως κύριο σημείο αναφοράς το ταξίδι.

Αυτό φανερώνει τόσο η αφιέρωση στα παιδιά του, που τα χαρακτηρίζει ως πρόθυμους συνταξιδιώτες, όσο και το μότο από το Ημερολόγιο Καταστρώματος Β΄ του Γιώργου Σεφέρη: "το πρώτο πράγμα που έκανε ο θεός είναι το μακρινό ταξίδι".

Και πραγματικά από την πρώτη στιγμή της δημιουργίας του κόσμου, από το "εγένετο φως" ως τις μέρες μας ο κόσμος γνώρισε, γνωρίζει και θα γνωρίζει το αθάνατο ταξίδι. Το ταξίδι που δημιούργησε τον κόσμο και το στερέωμα, που δημιούργησε τον άνθρωπο, που και αυτός με τη σειρά του, σαν πιστή αντιγραφή της κίνησης του κόσμου βάδισε μέσα του, στο διηνεκές, για να βρει το προσωπικό του φως. Αυτό που οδήγησε στη δημιουργία του πολιτισμού και των ηθικών αξιών με τις οποίες πορεύεται ως τις μέρες μας προσπαθώντας να προσεγγίσει το σημείο της αγωνίας του, να ξεπεράσει τη φθορά και τον θάνατο, να βρει προσπέλαση πέρα από το σκότος της ύπαρξης, στη μεταφυσική θεώρηση του φωτός που εξαγνίζει και εξανθρωπίζει, που καυτηριάζει, όπως θα έλεγε και ο Euros Bowen "τη ρίζα της ενοχής της γης".

Ο μυστικιστικός τόνος και η αναζήτηση της καθαρής όρασης διαπερνά ως μελωδικός οιακισμός τους στίχους για να τους οδηγήσει σε παράταξη μάχης με τον αγνωστικισμό και την αγωνία που καθυποβάλλουν τον σύγχρονο άνθρωπο. Το πέρασμά του από το Άγιο Όρος, το περιβόλι της Παναγίας, όπως το αποκαλούμε, τον μεταφέρει στην εμπειρία της βαθύτερης άσκησης, την "εμπειρία της ερήμου", που πρέπει να υποστεί ο ασκούμενος για να γευθεί τη δρόσο των ουρανίων, την πλήρη αποκοπή του από τον θόρυβο των λέξεων, για να μπορέσει να φθάσει στην έννοια, μέσα από τα άπειρα εμπόδια. "Ο κόσμος κοιμάται ήσυχος, η προσευχή ξαγρυπνάει", αναφέρει στο ποίημα "Στρατοκόποι", για να καταλήξει:

Οι γλάροι τραγουδούν ασταμάτητα
Ένα δικό τους σκοπό
Αφυπνίζοντας μια κατοικημένη πολιτεία
Όπου εδώ και χίλια χρόνια
Δεν εγεννήθηκε κανείς
Και η ματιά ανοίγει.

Πιστεύουμε ότι σήμερα σας παρουσιάσαμε έναν Έλληνα ποιητή που με την παρουσία του κοσμεί και τον λόγο του ποιητή και το έργο της εκκλησίας. Οι δύο αυτές ιδιότητές του, του ιερέα και του ποιητή, αλληλοσυμπληρώνονται και εξασφαλίζουν στον Τ. Β. την ισορροπία και την αρμονία. Όπως αναφέρει ένας σπουδαίος κριτικός η διαφορά του μυστικού από τον ποιητή – στην προκείμενη περίπτωση του ιερέα από τον ποιητή- είναι ότι ο μυστικός παλεύει στη ζωή του να ενωθεί με τον Θεό, ενώ ο ποιητής επιζητεί να μεταφέρει τη γνώση που έχει αποκτήσει στον άνθρωπο. Ο ποιητής είναι κάτι σαν τον Προμηθέα που μαρτύρησε για να προσφέρει το δώρο της φωτιάς στους ανθρώπους που έλιωναν στο σκοτάδι».

Κατόπιν, ευχαρίστησε ο ποιητής, λέγοντας:

«...Θα πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι εκείνη που κυριαρχεί πέρα και πάνω απ’ όλα είναι η ίδια η Ποίηση, που είναι γένους θηλυκού. Και δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά, γιατί μόνο το θηλυκό έχει την ευλογία και τη χάρη να γεννά. Κι η Ποίηση είναι μια πληθωρική μήτρα, που γεννά και τροφοδοτεί τον κόσμο ολόκληρο με ωραιότητα και αισιοδοξία, υπερβαίνοντας ταυτόχρονα τον πόνο και το μαρασμό...

Ο προπορευόμενος εμού στα μονοπάτια της Ποιητικής δοκιμής, Ουαλός Ποιητής Euros Bowen, έχει δηλώσει με σαφήνεια περισσή ότι "η Ποίηση δεν είναι λέξεις, αλλά ο χορός της φωτιάς". Κατ’ ουσίαν δηλαδή η Ποίηση, για τον Ουαλό συνασκητή μου, είναι φωτιά. Ο Κέλτης δημιουργός, λοιπόν, υπογραμμίζει -εν πλήρη συνειδήσει- ότι η Ποίηση είναι φωτιά, όχι με την έννοια την καταστροφής και της απάλειψης, αλλά με την εξαιρετική έννοια του καυτηριασμού, της κάθαρσης και επομένως της θεραπείας. Για να το καταλάβουμε καλύτερα ας παραπέμψουμε με συντομία στο Ποίημά του "Ο Παντοκράτωρ της Κεφαλού", το οποίο τελειώνει ως εξής: "Μάτια του Παντοκράτορα, φωτιά που καυτηριάζει τη ρίζα της ενοχής της γης".

Αυτός ο Παντοκράτορας, ο Ποιητής ορατών τε πάντων και αοράτων, είναι και παραμένει πάντα ο αυθεντικός πρωτομάστορας Ποιητής, αυτός που καυτηριάζει κάθε ενοχή και ως εκ τούτου θεραπεύει, ανανεώνει κι αναδημιουργεί. Επομένως, η Ποίηση είναι πραγματικό φάρμακο θεραπείας, ζωής και αθανασίας.

Πως, λοιπόν, να μην την υπηρετούμε;»

Ακολούθησε δεξίωση με πλούσια κεράσματα και ελληνικά κρασιά, την οποία είχαν επιμεληθεί τα μέλη του Δ.Σ. της Εταιρείας Πελοποννησίων, όπως επίσης και η κα. Άννα Αναστάση και ο κ. Σωτήρης Μερεντίτης. Στην διάρκεια της δεξίωσης ο π. Αναστάσιος υπέγραψε τα αντίτυπα των βιβλίων.