Για το νέο τεύχος μας πληροφορεί ο διευθυντής του περιοδικού ΔΙΟΝΥΣΗΣ Ν. ΜΟΥΣΜΟΥΤΗΣ μες από το ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ
Η Ελλάδα είναι ίσως η μόνη χώρα στην Ευρώπη που αντί να γιορτάζει την απελευθέρωσή της και το τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου γιορτάζει την είσοδό της σε αυτόν. Η βασική αιτία είναι ότι μετά την κατοχή από τους Γερμανούς ακολούθησε ο σπαρακτικός Εμφύλιος Πόλεμος που δίχασε τους Έλληνες. Μια άλλη αιτία είναι ότι το 1940-1941 ο ελληνικός λαός με το «ΌΧΙ» σηματοδότησε την αντίσταση απέναντι στον Άξονα πετυχαίνοντας μάλιστα και την πρώτη νίκη εναντίον του και συγκεκριμένα εναντίον των Ιταλών.
Η εβδομάδα από τις 12 έως τις 19 Οκτωβρίου 1944 ήταν μια από τις πιο σημαντικές στον 20ό αιώνα σε επίπεδο συμβολισμού αλλά και γεγονότων. Στις 12 Οκτωβρίου τα γερμανικά στρατεύματα ξεκινούν την αποχώρησή τους από την Αθήνα. Ο ελληνικός λαός βγήκε στους δρόμους πανηγυρίζοντας για το τέλος της τετράχρονης τυραννίας. Σιγά-σιγά κατέφθαναν τα μέλη της κυβέρνησης από το Κάιρο, οι στρατηγοί Κατσώτας και Σαράφης, ένοπλα τμήματα του ΕΛΑΣ, Άγγλοι στρατιώτες. Για το ΚΚΕ η Απελευθέρωση αποτελούσε μια πρωτόγνωρη εμπειρία, καθώς έβγαιναν από μια μακρόχρονη περίοδο διώξεων και παρανομίας.
Η βρετανική παρουσία αποτελούσε μια διαρκή επισήμανση του απαραίτητου ρόλου των Βρετανών στις εξελίξεις στην Ελλάδα και συνιστούσε εγγύηση του νόμου και της τάξης για τους αστούς πολιτικούς. Η επιστροφή των τελευταίων στο θώκο της εξουσίας περνούσε μέσα από τη βρετανική διπλωματία και τα βρετανικά όπλα.
Την επομένη της απελευθέρωσης, τους αυθόρμητους πανηγυρισμούς του αθηναϊκού λαού διαδέχθηκαν οργανωμένες συγκεντρώσεις με πολιτικό χαρακτήρα. Στις 13 και τις 14 Οκτωβρίου το ΕΑΜ κατέβασε συντεταγμένα τις δυνάμεις του στο κέντρο της Αθήνας με συνθήματα υπέρ των Συμμάχων, της κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας και της Λαοκρατίας.
Τη δεύτερη μέρα, συνεργάτες των Γερμανών, που διέμεναν υπό περιορισμό αλλά ένοπλοι σε ξενοδοχεία της Ομόνοιας, πυροβόλησαν εναντίον της ΕΑΜικής διαδήλωσης σκοτώνοντας επτά και τραυματίζοντας δεκάδες. Τα ένοπλα αυτά παραστρατιωτικά σώματα κάθε προέλευσης μαζί με τους αφοπλισμένους ταγματασφαλίτες και τον «εκκαθαρισμένο» Ελληνικό Στρατό Μέσης Ανατολής αποτέλεσαν, όπως αποδείχθηκε, τις «χρυσές εφεδρείες» στη σύγκρουση με το ΕΑΜ δύο μήνες αργότερα.
Το ΕΑΜ δεν απάντησε στην πρόκληση, τηρώντας τις δεσμεύσεις που είχε αναλάβει. Στις 15 Οκτωβρίου ήταν η σειρά του μη ΕΑΜικού χώρου να κάνει επίδειξη των δυνάμεών του με μια μαζική διαδήλωση στην οποία κυριάρχησε συνθηματολογία με αιτήματα για εδαφικές αξιώσεις της Ελλάδας και τιμωρία των Βουλγάρων.
Στις 18 Οκτωβρίου 1944 ο Γεώργιος Παπανδρέου ύψωσε την ελληνική σημαία στον ιστό της Ακρόπολης, μιλώντας για την αυτοθυσία των Ελλήνων αλλά και για την ανάγκη να υπάρξει εθνική ομοψυχία αφού τα μηνύματα για την επερχόμενη καταστροφή είχαν ήδη φανεί από το συνέδριο του Λιβάνου. Κανείς βέβαια δεν ήταν άμοιρος ευθυνών.
Όλοι οι συντελεστές της συμμαχικής νίκης είχαν μιλήσει με τα καλύτερα λόγια για την αντίσταση των Ελλήνων. Η απελευθέρωση έδωσε έναν αέρα αισιοδοξίας για την επόμενη μέρα στην καθημαγμένη Ελλάδα. Όπως είχε γράψει ο Γιώργος Σεφέρης για την απελευθέρωση: «Η πιο όμορφη, η πιο ελαφριά μέρα του κόσμου».
Ωστόσο, στην περίοδο της Κατοχής, παραδοσιακές δυνάμεις είχαν παρακμάσει ή απαξιωθεί, ενώ είχαν αναδειχθεί νέες, με κυρίαρχη εκείνη του ΕΑΜ, που είχε πρωταγωνιστήσει στον αντιστασιακό αγώνα. Η ντε φάκτο όμως πρωτοκαθεδρία του ΕΑΜ αμφισβητείτο από τη διαμόρφωση των σφαιρών επιρροής που είχαν τελεσίδικα επιδικάσει την Ελλάδα στη βρετανική πλευρά. Ήταν εμφανές ότι η παραπάνω δυσαρμονία δεν θα αργούσε να εκδηλωθεί. Απότοκος της πάλης για πολιτική επικράτηση στάθηκαν τα αιματηρά γεγονότα των Δεκεμβριανών, όπου οι δυνάμεις του Εθνικού Στρατού –με την αμέριστη υποστήριξη των Βρετανών– επικράτησαν μετά από τριάντα τρεις ημέρες στη μάχη της Αθήνας, θέτοντας το ΚΚΕ στο περιθώριο. Η διολίσθηση στον Εμφύλιο Πόλεμο φάνταζε πια αναπόδραστη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου