Η γοητεία της Μοναχικότητας [β΄]

Σε προγενέστερη ανάρτηση σάς έλεγα, τι όμορφα εντέλει είναι αυτό τον καιρό στις αμμουδιές της Ζακύνθου, καθώς είμαστε ακόμη μόνοι μας! Όμως ολοένα επελαύνουν οι τουρίστες... Από την Πρωτομαγιά θα πήξουμε πάλι... Όλοι και όλα ετοιμάζονται για τις "σωτήριες" αφίξεις... Οι παρακάτω φωτογραφίες, τραβηγμένες την προηγούμενη εβδομάδα, είναι οι αψευδείς μας μάρτυρες:

α) Ήδη αποκαλύπτονται οι εγγλέζικου τύπου τηλεφωνικοί θάλαμοι. Τι, στο καλό, "αποικία" των Άγγλων είμαστε;

β) Τα κιτσάτα και θεόρατα κτίρια, αλά Τσαϊνατάουν, σε πλήρη ανάπτυξη και αναδιάταξη,

γ) Ένας μοναχικός σκύλος παίζει στην αμμουδιά με μια παλιά πλαστική καρέκλα, γευόμενος τη χειμωνιάτικη ερημιά, που χάνει οσονούπω,

δ) Μια "παραδείσια" tavern και sunbeds επί του κύματος αυτοδιαφημίζονται,

ε) Ένα τεράστιο λάστιχο, που το ξέβρασε η θάλασσα, αναμένει απομάκρυνση, διότι εκεί θα ξαπλώνουν οι από παντού Χάριτες, ρουφώντας φιλήδονα ήλιο τον Έλληνα,

στ) Κάποιοι επιμένουν, για όσο ακόμη έχουν καιρό, ν' απολαμβάνουν την απογευματινή τους οδοιπορία στην ανοιχτή αμμουδιά,

ζ) Νεότερα κτίρια ξεφυτρώνουν ολοένα μες απ' την άμμο κι επείγονται να υψωθούν, διότι -είπαμε- καταφθάνουν...,

η) Υπάρχουν όμως και οι ειδυλλιακές στιγμές: Άνθη ανοιξιάτικα πάνω απ' το λιμανάκι,

θ) Ένα ικανοποιητικό ματσάκι άγριων σπαραγγιών πλάι στη βαρδιόλα μάς αποζημιώνει,

ι) Ενώ κάποιοι εργάτες σωρεύουν με το καρότσι τ' άχρηστα των οικοδομών/προετοιμασιών στη... θάλασσα!!!...

Απριλιάτικα μοβ ανθάκια για τον Δημήτρη Λάγιο

Στις 11 Απριλίου 1991 ο Ζακυνθινός Πολίτης του Κόσμου, ευαίσθητος Μουσικός και πιστός Φίλος ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΑΓΙΟΣ μάς άφησε χρόνους. Δεν ξεχνιέται όμως. Ήδη σε προγενέστερη ανάρτηση ξαναμίλησα γι' αυτόν, υπό τον τίτλο Ενθυμούμενοι πάλι και πάλι τον Δημήτρη Λάγιο, όπου και το ποίημα "Καλός οιωνός", που έγραψα έντεκα μέρες πριν πεθάνει, αμέσως μετά από μια σπαραχτική τηλεφωνική συνομιλία μαζί του.

Την ημέρα που έφυγε από τη ζωή, μες την έκρηξη της Άνοιξης και της Ανάστασης, βρισκόμουν στη Μονεμβασιά. Μόλις το έμαθα, έμεινα εμβρόντητος εκεί πάνω στα τείχη της μακάριας Νεκρούπολης του Μοριά, να κλαίω φωναχτά εις επήκοον των παραξενεμένων περαστικών. Όχι τόσο γιατί έφυγε, ήταν προδιαγεγραμμένο άλλωστε από καιρό, αλλά επειδή έφευγε πολυπικραμένος από τους τα πρώτα φέροντες στην υπόθεση του Πολιτισμού συντοπίτες μας, οι οποίοι ποτέ δεν ανέχτηκαν τη φωτεινή και πρωτοποριακή παρουσία του ανάμεσά μας.

Λίγες μέρες μετά, στις 14 Απριλίου 1991, βαθιά θυμωμένος από το γεγονός και την πολεμική που είχε προηγηθεί, έγραψα ένα πολύ οργισμένο κείμενο, που δημοσιεύτηκε σε τοπική Εφημερίδα [Ο Τύπος της Ζακύνθου, φ. 26, 14.4.1990, σ. 6], απευθυνόμενος ανωνύμως σ' Εκείνους τους διεστραμμένους τύπους της δήθεν θιγόμενης από τον Λάγιο Παράδοσης. Εε, λοιπόν, υπήρξε ένας από αυτούς, ο λιγότερο εμπλεκόμενος, ο οποίος, ως έχων μύγα, μυγιάστηκε, κόβοντάς μου τη μιλιά (σκασίλα μου!!!), μέχρι που κι εκείνος πέθανε... Τουτέστιν, όλα τα διορθώνει το φτυάρι του νεκροθάφτη... Τι κρίμα... Να λέμε και να πράττουμε, δίχως να υπολογίζουμε, πόσο πρόσκαιροι είμαστε...

Ο ίδιος ο Λάγιος ήταν πάντως απογοητευμένος. Ένα χρόνο πριν φύγει, τον Απρίλιο του 1990, όντας ασθενής, με πήρε τηλέφωνο και δειλά-δειλά με παρακάλεσε (κυριολεκτικά), να τον δεχτώ στη θεολογικο-λογοτεχνική εκπομπή "Από τα ρείθρα του Ιορδάνη στα κύματα των FM", την οποία έκανα τότε στον νεοσσό ιδιωτικό ραδιοσταθμό της "Ελεύθερης Ραδιοφωνίας Ζακύνθου (ΕΡΖ)". Είχε -είπε- μόλις εκδώσει έναν δίσκο, το "Έργα για Ορχήστρα νυκτών εγχόρδων" με τη Μαρίζα Κωχ και ουδείς ραδιοφωνικός αστέρας ή σταθμός της γενέτειράς του τον δέχονταν στα μικρόφωνά τους. Τού είχαν κάμει απαξάπαντες εμπάργκο. Τα έχασα!... Ποιον δεν ήθελαν; Ναι, αυτόν, που σήμερα υμνούν και χρησιμοποιούν... Αμέσως δέχτηκα την πρόταση και όντως συμπαρουσιάσαμε τον δίσκο του (τον οποίον μάλιστα μού χάρισε με θερμή αφιέρωση) στις 28 Μαρτίου 1990, μαζί με μιαν εκ βαθέων συζήτηση. Σημειωτέον, ότι αυτή η εκπομπή, απομαγνητοφωνημένη, δημοσιεύτηκε στο Περιοδικό Επτανησιακά Φύλλα [26 (Φθινόπωρο-Χειμώνας 2006) 677-692].

Αυτά, ως προς τα παρασκήνια εκείνου του πικρού καιρού. Λυπάμαι ακόμη πολύ και που τα σκέπτομαι...

Ακολουθεί το οργισμένο μου εκείνο δημοσίευμα, έτσι για να μην ξεχνιόμαστε... Κάποτε, ελπίζω να είμαι σε θέση, να γράψω και τα ονόματα των εμπλεκόμενων...

Η ερωτική πρεμιέρα του Δημήτρη Λάγιου στον Θάνατο
[Απόσπασμα]

Τώρα, που η όλο μουσική και αναζήτηση ψυχή του Δημήτρη Λάγιου, μετά την τελευταία της «ερωτική πρόβα στον θάνατο» έχει πια καταλήξει και κατακτήσει τη Γνώση του Απείρου που τόσο επόθησε, είναι καιρός να κάνουμε όχι αξιολόγηση του έργου του, δεν είναι άλλωστε του παρόντος, αλλά μια δική μας εσωστροφή, πρώτο κυριολεκτικά βήμα για τη μετάνοιά μας, όσον αφορά στην προσωπικότητά του και πώς την αντιμετωπίσαμε.

Επειδή ο Λάγιος ξεχώρισε απ’ όλους εμάς, τους αποδώσαμε «πολύ κακό για το καλό», το όποιο καλό μας πρόσφερε, όπως ο ίδιος δήλωνε, την ώρα που όλες οι μορφές της μουσικής ζακυνθινής μας Παράδοσης ηδονίζονται δαφνηφόρες του παρελθόντος, χωρίς όμως εμφανείς ελπίδες ανάτασης και συνέχειας. Οι εξαιρέσεις εδώ επιβεβαιώνουν τον κανόνα.

Τον χρησιμοποιήσαμε σαν αποδιοπομπαίο τράγο, για να διατηρήσουμε στη σκιά την δική μας ανέχεια και την πνευματική μας δυστοκία. Τον βρίσαμε, τον πομπέψαμε αναπολόγητο για τα ενδεχόμενα λάθη του, χωρίς να του αναγνωρίσουμε καμιάν αξία, όταν σε όλα τα μέρη του κόσμου υπήρξε πάντα περιζήτητος και αποθεώθηκε παντού, πράγμα που εμείς ποτέ δεν του συγχωρήσαμε. Μείναμε στα μικρά και χάσαμε τα μεγάλα.

Κι όλα, γιατί σ’ ολόκληρο το διάστημα της σύντομης αλλά μεστής μουσικής διαδρομής του, με τις δυνάμεις που διέθετε, διαδήλωνε τη βαθύτατη προσήλωση και αγάπη του στη Ζάκυνθο, ένα κακομαθημένο νησί, που μπορεί να υπήρξε «ωραία και μόνη», σήμερα όμως σαν άλλη Ιερουσαλήμ αποκτείνει τους προφήτες της.

Όλα, γιατί η τιμιότητα και η ειλικρίνειά του δεν του επέτρεψαν ποτέ να εμπλακεί στις εντός κι εκτός των τειχών μας νεοζακυνθινές παρεούλες, κυκλώματα όλο εμπάθεια, τα οποία φορώντας το προσωπείο της κουλτούρας επιπλέουν (για πόσο ακόμα;) στην επιφάνεια των πνευματικών μας πραγμάτων, χαρακτηριστικά πάντως δείγματα στείρου επαρχιωτισμού και ακμής της παρακμής μας.

Και λίγα τινά για την αμφιλεγόμενη θρησκευτικότητά του: Καλυμμένοι και πάλι όλοι εμείς πίσω από τη σκανδαλώδη και φαρισαϊκή τυπολατρία μας, νεόκοποι «υπέρμαχοι» βωμών και εστιών, αγνοήσαμε ότι είναι προτιμότερη η υπαρξιακή αναζήτηση του Θεού, έστω κι αν κάποτε φτάνει κανείς σε άκρα, από τη χλιαρή και υποκριτική δήθεν χριστιανοσύνη μας, που περιορίζεται π.χ. στην «Γκλόρια» του Μεγάλου Σαββάτου, μα σε καμιά περίπτωση δε σημαίνει την Γκλόρια του Χριστού μέσα μας.

Τον πετροβολήσαμε, λοιπόν, λησμονώντας τη ριζοσπαστική θέση Εκείνου: «Ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθον βαλέτω».

Τι βάθος πλάνης και κακομοιριάς!

Αναδρομικές εικόνες. Ανακουφίζουν πάντοτε!

Θυμάστε τις παλιές διαφημίσεις των τοίχων, των καταστημάτων και των παντοπωλείων; Εκείνες τις τεράστιες (έτσι τις βλέπαμε) αφίσες των παιδικών μας χρόνων; Αν ανοίξω το κρυφό πορτάκι των αναμνήσεων της γενιάς μου, είμαι σίγουρος ότι θα βρω πάμπολλες τέτοιες πολύχρωμες εικόνες / αφίσες διαφημίσεων της δεκαετίας του '60 και του '70. Έχουν ασφαλώς εντυπωθεί στα μέσα φύλλα της καρδιάς μας, αναζητώντας ευκαιρία να εξωτερικευτούν και πάλι!...

Ετούτο ακριβώς επιθυμεί και η ανάρτηση αυτή: Να ξαναφέρει στην επιφάνεια τις παραθεωρημένες διαφημιστικές εικόνες του παρελθόντος, τις οποίες θ' αντιμετωπίσουμε, είτε με γλυκύτητα, είτε με κάποια πίκρα, ανάλογα με τα βιώματα ενός εκάστου... Οπωσδήποτε όμως με άφατη νοσταλγία!!!...

Η γοητεία της Μοναχικότητας

Πολλές φορές έχουμε αναφερθεί στις μοναχικότητες της ζωής μας, μες από σχετικό φωτογραφικό υλικό, το οποίο σχεδόν πάντα αποδίδει τη στυφή πραγματικότητα, τού να βιώνει κανείς Μοναξιά, συχνά μάλιστα αναπόδραστα.

Κάποτε όμως είναι και λυτρωτική αυτή η Μοναξιά ή και άκρως γοητευτική. Τούτο ακριβώς επιθυμούμε να καταδειχθεί στη σημερινή ανάρτηση.

Βρισκόμαστε στη ζακυνθινή πλαζ του Τσιλιβή, αρχές του περασμένου Φεβρουαρίου. Ήδη μια πρώτη σειρά φωτογραφιών εκείνης της εξόρμησής μας έχει παρουσιασθεί στο εδώ Ιστολόγιό, υπό τον τίτλο Μοναχικότητες... [θ΄ μέρος]. Μετρημένοι στα δάχτυλα του ενός χεριού περιπατητές, ζώα παιχνιδιάρικα, έρημες καλοκαιριάτικες καλύβες, κλειστές παράγκες...

Μη στενοχωριέστε με όλ' αυτά, Φίλοι μου! Εντός ολίγου, δηλαδή από την Πρωτομαγιά και μέχρι το τέρμα Οκτωβρίου, αυτό το χώμα είναι δικό τους, όχι δικό μας... Μπορεί ο "πάσα ένας" να μάς το πάρει... Οι νεότεροι Αποικιοκράτες θα επελάσουν αποξαρχής στην κτήση τους, που λέγεται Zanteraki (εκ του: Φαληράκι, θυμάστε!...), παντού η κάθε δυσομίας βρομιά τους θα επιπλέει κυριαρχικά, ενώ ημείς οι ιθαγενείς οσφυοκάμπτες, θα κοπτόμαστε να μην τούς λείψει τίποτα, ως και του... πουλιού το γάλα!!!...

Οποία κατάντια... Γι' αυτό μιλώ για γοητεία της Μοναχικότητας. Γιατί αυτό που λέμε Τουρισμός στη Ζάκυνθο, δεν πρόκειται πια για τον καλώς εννοούμενο Τουρισμό, αλλά για μιαν ακόμη μορφή ξετσιπωσιάς και αμοραλισμού...

Ενόψη, λοιπόν, τών επερχόμενων Ορδών, ας χαρούμε ορισμένες ακόμη εικόνες της μακάριας Μοναξιάς του Χειμώνα μας, που απέρχεται... Κλαψ...

Στην πραγματικότητα της Φαντασίας

Μετά από πρόσκληση της blogοφίλης μου Artanis για συμμετοχή μου στο Παιχνίδι που κυκλοφορεί αυτές τις μέρες στα blogs, απαντώ στο εξόχως ενδιαφέρον Ερωτηματολόγιο της Υπερρεαλιστικής Ομάδας Αθήνας, το οποίο διανεμήθηκε πριν από δύο χρόνια στην Έκθεση "Φαντασία της πραγματικότητας".

-Γιατί κλαις;

-Επειδή πληθαίνουμε οι πεπτωκότες.

-Γιατί δεν κλαις;
-Δεν έχω άλλα δάκρυα.

-Πού είναι ο βάλτος;
-Στα λεξικά και στα όνειρά μας.

-Ποιος και πού είναι ο δεσμοφύλακας;
-Εγώ, εντός εκτός κι επί τ’ αυτά.

- Πού συναντάς μια εντελώς δική σου άβυσσο;
-Ενώπιον του Καθρέφτη.

- Περιφρονείς κάτι;
-Την υποκρισία και τους Δήθεν.

- Θα ερωτευόσουν για πάντα;
-Διαρκώ ήδη.

- Γιατί πουλιούνται τα «έργα τέχνης»;
-Γιατί είναι Πάρεργα.

- Μήπως να αφαιρεθούν τα εισαγωγικά από την προηγούμενη ερώτηση;

-Όχι, άστα.

- Do you remember revolution?
-Ισχύει νυν και αεί.

- Θα ανέβαινες ένα βουνό, αν το επέβαλε το ωροσκόπιό σου;
-Στο προσωπικό μου λεξικό δεν υπάρχει αυτή η λέξη.

-Θα σκότωνες τον παππού σου, αν το τζάμι δεν έσπαγε απ' τον πάγο;
Σπάσε τον Παππού
και ψάξε από πού,
πονηρή αλεπού...

- Θα μπορούσες να κλείσεις τα μάτια σου, αν η ζωή σού έστηνε καρτέρι;
-Βλέπεις καλύτερα με τα μάτια κλειστά.

- Θα κυλούσε η πέτρα του θανάτου το πρωί, αν δεν κινδυνεύατε να τιμωρηθείτε απ’ το νόμο;
-Ανάλογα ποιος από τους πολλούς που είμαι, θα εφημέρευε εκείνο το πρωί.

- Θα εξετάζατε το ενδεχόμενο να διανύσετε μετά τα μεσάνυχτα απ’ την αρχή μέχρι το τέλος την οδό Αχαρνών, αν γνωρίζατε ότι ποτέ δεν πρόκειται να σας συλλάβουν;
-Μένω εκτός.

-Θα σκότωνες τον Μπους αν σου χάριζαν δέκα λαχταριστά εκλέρ;
-Σκοτωμένον τον έχω ήδη και χωρίς το σχετικό αντάλλαγμα, λόγω... διαίτης.

-Θα μου έδειχνες τα σαπισμένα σου δόντια αν έβλεπες μέσα τους τ’ αστέρια;
-Μόνο αν έβλεπα τα δόντια των αστεριών ή έστω τη μασέλα τους.

- Θα έπεφτες στο πηγάδι αν ήσουν θλιμμένος;

-Μα, αυτή τη στιγμή, από τον πάτο του Πηγαδιού σας ομιλώ. Πώς και δεν το καταλάβατε;

* Οι σημερινές φωτογραφίες είναι φρέσκες της ώρας, από την πρωινή μας βόλτα με τη Φωτεινή στις ατραπούς, γιατί η μούρλια πάει πάντα στα βουνά...

* Όστις επιθυμεί, από τους Συμπλογκίτες Φίλους, μπορεί να πάρει τη σκυτάλη και να συμπληρώσει το Ερωτηματολόγιο.

Ξερόκλαδα στη Ζούγκλα

Αιχμαλωτίζοντας καψερές στιγμές στη Ζούγκλα της Βορειοδυτικής Νοτίου Αφρικής. Και ανάμεσα στις πολλές εκατοντάδες πολύχρωμων εικόνων, ένα θέμα προσφιλέστατό μου: Ολόξερα κλαδιά. Φαντάσματα δέντρων ακατέργαστων. Ή μήπως, ανθρώπων και ζώων; Αν τα δείτε με άλλο μάτι, μπορεί και να μην πρόκειται για δέντρα αποκαμωμένα απ' τον χρόνο και τις ειδικές συνθήκες, αλλά γι' ανθρώπους, ζώα ή πετούμενα... Ούτως ή άλλως, καταδικασμένα πια και ανυπεράσπιστα, εκζητώντας ένα κάποιο έλεος κι αυτά... Δεν άντεχα να τα προσπεράσω έτσι αβασάνιστα, αφού ένιωθα, ότι κάτι, κάτι μού γυρεύουν... Τώρα, τουλάχιστον, τα μοιραζόμαστε ως εικόνες!...

Παρέα με τους "Σεντουκιασμένους φλώρους"

Χθες το μεσημέρι, μόλις τέλειωσα τις δουλειές μου, επέστρεφα στο σπίτι, έχοντας στο μυαλό μου τα μύρια όσα. Είναι η ώρα, που το αυτοκίνητο είναι στον αυτόματο πιλότο, ενώ έχω εισοδεύσει στον... κόσμο μου. Πάντα το ραδιόφωνο παίζει Δεύτερο Πρόγραμμα, αλλά συνήθως δεν προσέχω, διότι είπαμε: εγώ... my Kosmos!!!...

Κάποια στιγμή, μετά τον Λόφο του Στράνη, όπου ο Σολωμός εμπνεύστηκε τον Ύμνο μας, με συνεπήρε ένα άκουσμα αξιοπρόσεκτο, το δε σχόλιο των εκφωνητών μού θύμισε φίλους αγαπημένους.

Επρόκειτο για τη νέα μουσική δουλειά του Ισίδωρου Παπαδάμου (από τους "Χειμερινούς Κολυμβητές") και της Οικογένειάς του, πού κυκλοφόρησε τον προηγούμενο μήνα.

Ο δίσκος φέρει τον απρόβλεπτο τίτλο "Σεντουκιασμένοι φλώροι" και είναι παραγωγή της εταιρίας (προσέξτε:) "Σε δισκάδικα δεν μπαίνουν ούτε κέρδη τα μαραίνουν Records".

Με τον Ισίδωρο έχουμε αλληλογραφία κάποιων χρόνων. Μού στέλνει τα μουσικά επιτεύγματα της Οικογένειάς του και ανταποδίδω με τις όποιες μου ταπεινές εκδόσεις. Σ' ένα ταξίδι μας μάλιστα με τη Φωτεινή προς Κιλκίς τον Ιούνιο του 2004, θεωρήσαμε υποχρέωση, να τον γνωρίσουμε από κοντά, διαβαίνοντας από το χωριό του, τον Δρυμό Θεσσαλονίκης. Μάς δέχτηκε με πολλή χαρά, μαζί με τη γλυκύτατη σύζυγό του, την Άννα. Είπαμε πολλά, φχαριστηθήκαμε την καλή τους παρέα στο κομψότατο σπιτικό τους κι έπειτα εμείς συνεχίσαμε τον δρόμο μας, με τις καλύτερες των αναμνήσεων!

Από τότε δεν επικοινωνήσαμε πλέον, διότι η ζωή τα φέρνει όπως εκείνη θέλει και ο καθείς με "το κεφάλι μέσα"...

Αυτά όλα σκέφτηκα, μόλις άκουσα τη νέα δουλειά των Παπαδάμου. Νά είναι καλά, κατέληξα, όπου και να βρίσκονται, ό,τι κι αν κάνουν και μπράβο τους!!!

Σήμερα το μεσημέρι, ξαναεπιστρέφοντας μετά τις πρωινές υποχρεώσεις, βρήκα να έχουν καταφτάσει στο σπίτι οι "Σεντουκιασμένοι φλώροι"!!!

Η χαρά μου δεν περιγράφεται! Ήδη ακούω και ξανακούω τα τραγούδια των Φίλων μου, τα οποία διακρίνονται αμέσως για την ποιότητα που αποπνέουν, λόγω της αισθαντικότητας και της γνησιότητας, που έχουν καταγράψει. Οι στίχοι, η μουσική, όπως και τα έγχορδα λαϊκά όργανα που ακούγονται είναι όλα του Ισίδωρου Παπαδάμου, η ενορχήστρωση των Ανδρέα και Ισίδωρου Παπαδάμου, ενώ η Αναστασία Παπαδάμου τραγουδά και παίζει πιάνο.

Όμως τι σημαίνει ο τίτλος "Σεντουκιασμένοι φλώροι"; Παράδοξο, στ' αλήθεια!... Στο cd υπάρχει σχετικό επεξηγηματικό σχόλιο, το οποίο αξίζει ν' αντιγράψουμε, διότι λέει πολλά και σημαντικά:

Οι παθιασμένοι λάτρεις του κελαηδήματος των άγριων πουλιών ενίοτε καταφεύγουν σε σκληρές μεθόδους προκειμένου να ικανοποιήσουν την επιθυμία τους. Εφαρμόζουν για τα δύσκολα πουλιά, τα πιο άγρια, τα πιο ατίθασα, τη διαδικασία του σεντουκιάσματος. Ως πιο κατάλληλος για σεντούκιασμα συνήθως κρίνεται ο φλώρος (carduelis chloris). Τον κλείνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα μέσα σ’ ένα σεντούκι στο απόλυτο σκοτάδι, στην απομόνωση. Εκεί το πουλί – αν καταφέρει να επιζήσει μετά από τέτοιο σοκ - αλλάζει φτέρωμα, μετα- μορφώνεται και ημερεύει. Λησμονεί το παρελθόν του και προσαρμόζεται στη νέα πραγματικότητα. Τιθασεύεται, πειθαρχεί, υποτάσσεται. Κελαηδάει άφοβα, ανέμελα και παθητικά συμφιλιωμένο απόλυτα με αυτό που το ένστικτο του δίδαξε να φοβάται, τη στέρηση της ελευθερίας.

Με μια γρήγορη ματιά εύκολα διαπιστώνει κανείς ότι η μέθοδος αυτή εφαρμόζεται και στους ανθρώπους ακούσια ή εκούσια, από την κοινωνία. Πολλοί άνθρωποι «σεντουκιασμένοι» κυκλοφορούν ανάμεσά μας· χωρίς αιδώ και ενοχή, πολλές φορές μάλιστα και με υπερηφάνεια κελαηδούν αυτό που τους δίδαξαν οι δεσμοφύλακές τους. Φθάνουν ακόμη και στο σημείο να το αγαπήσουν και να ταυτιστούν απόλυτα μαζί του.

Ταΐζοντας λιοντάρια... [1] / Feeding lions... [1]

Από ένα πλούσιο οπτικοακουστικό αρχείο του ταξιδιού μας στη Νότιο Αφρική (αρχές Νοεμβρίου 2007), ανασύρουμε σήμερα δυο πολύ σκληρά στιγμιότυπα.

Βρισκόμαστε στη Φάρμα του Αιγυπτιώτη Έλληνα Τάσου Χριστοφόρου, λίγα χιλιόμετρα από τα σύνορα με την Μποτσουάνα, κυριολεκτικά μέσα στη Ζούγκλα και παρακολουθούμε εκστατικοί το τάισμα των λιονταριών του. Τι συνήθως τρώνε τα ευγενή αυτά ζώα; Μα, τι άλλο!... Τρέφονται -τρεις φορές την εβδομάδα- με ελάφια, τα οποία κυνηγούν οι άνθρωποι της Φάρμας λίγο νωρίτερα.

Επισημαίνουμε και πάλι, ότι οι σκηνές, που ακολουθούν στα δυο μικρά βιντεάκια, είναι εξαιρετικά σκληρές, μα ωστόσο άκρως φυσικές, τουτέστιν σεβαστές. Η φύση έχει τους δικούς της αλυσιδωτούς νόμους ύπαρξης, τους οποίους πολλάκις ο άνθρωπος -ανόητα φερόμενος- πασχίζει να μεταβάλλει προς το κακώς εννοούμενο συμφέρον του...

Σε παλαιότερη ανάρτησή μας, υπό τον τίτλο Η σκληρότητα της ζούγκλας ηπιότερη από την ανθρώπινη νοοτροπία, είχαμε δημοσιεύσει πολλές φωτοστιγμές από το ίδιο θέμα. Μπορείτε να ξαναδείτε αυτές τις εικόνες, εδώ.

Μοναχικότητες... [ιγ΄ μέρος: Το σπίτι των Απόντων]

Έρχεται η ώρα, που τα σπίτια αδειάζουν εντελώς και οριστικά. Ορισμένα μάλιστα ποτέ πια δε θα δεχτούν ανθρώπινη παρουσία... Στο εξής και μέχρι οριστικής κατεδάφισης, μόνον ο Άνεμος, η Σκόνη, τα Τρωκτικά, τα έρμα Πράγματα και οι Σκιές οπωσδήποτε...

Τα είδα όλα: Τις αφημένες κρεμάστρες, το μπουφέ με τα πιατοπότηρα τραγικά ορθάνοιχτο, τον κλειστό διακόπτη του ηλεκτρικού, το παλιό συρτάρι ψαγμένο από επίδοξους κλέφτες και τέλος (ναι, τέλος) το κρεβάτι και τα στρώματα τής μόλις Φευγάτης, πεταμένα μακριά και ξορκισμένα...

Έχουν και τα σπίτια τις μοναχικότητές τους... Τόσο, μα τόσο ηχηρές, αλίμονο...

Γιάννη Ρίτσου

Η ίδια απορία

Αναρριχητικά φυτά τυλίξανε το σπίτι, κλείσαν τα παράθυρα˙

βλέπεις μονάχα προς τα μέσα – ένα τετράγωνο τραπέζι,

μια δαχτυλήθρα, ένα σταχτοδοχείο. Ασώματες ώρες

κυκλοφορούν κάτω απ’ τα έπιπλα. Πότε πότε θυμάσαι

τις γριούλες μπαμπακιές που σφίγγουν στα ξερά τους δάχτυλα

εκείνο τ’ άσπρο το βαθύ που τους απόμεινε απ’ τα χίλια βάσανά τους,

και, κάποτε, βαθιά μες στο άγνωστο, ακούγεται βροντόφωνο

το «αχ» του βουνού. Κι αναρωτιέσαι πάλι

τι τάχατε να μηχανεύονται για σένα οι επερχόμενες νύχτες.

[Από το «Αργά, πολύ αργά μέσα στη νύχτα», εκδ. Κέδρος 1991, σ. 50]